Hoe je huid beschermen bij eczeem?

dossier

Het is heel belangrijk om de gevoelige huid bij kinderen (of volwassenen) met constitutioneel eczeem goed te verzorgen. Probeer de huid zo weinig mogelijk te irriteren en zorg ervoor dat deze altijd een beschermlaag heeft. Belangrijk is te voorkomen dat de huid van je kind te veel uitdroogt omdat een droge huid gevoeliger is voor eczeem en bovendien jeukt.

1. Gebruik dagelijks een hydraterende crème of zalf

Gebruik minstens één keer per dag (liefst ‘s morgens én ‘s avonds) en na elk bad een hydraterende onderhoudscrème of –zalf (emmolentia), volgens het advies van de dermatoloog. Hierdoor wordt de barrièrefunctie van de huid hersteld, het gevoel van jeuk en de neiging tot krabben worden verminderd en het risico op huidinfectie wordt beperkt.
Zelfs in de rustige fase van het eczeem (wanneer er geen acute opstoten zijn) is het belangrijk om de huid minimaal eenmaal per dag met deze vette zalf of crème in te smeren.

• Vraag raad aan de behandelende arts welke zalf of crème je het best gebruikt. Er bestaat kant-en-klare crèmes, maar de apotheker kan ook zelf een crème bereiden. Kies alleszins hypoallergene, pH-neutrale producten zonder parfum en zonder bewaarmiddelen.
• Een zalf is vetter dan een crème of lotion en heeft daarom de voorkeur om te gebruiken bij eczeem. Een lotion bevat veel water en kan de huid juist uitdrogen.
• Geen hydraterende creme aanbrengen op een beschadigde of geïnfecteerde huid.

Hoe de crème aanbrengen?

• Was steeds de handen voor het aanbrengen van de vochtinbrengende crème.
• Het is belangrijk om de huid te reinigen vóór het aanbrengen van een crème: een slecht gereinigde of korstige huid kan het indringen van de crème verhinderen en bijgevolg de werkzaamheid verminderen. Het is echter niet nodig je altijd eerst te wassen voor je de crème aanbrengt. De crème die je eerder al smeerde, is al voldoende opgenomen, dus je mag meteen een nieuwe laag crème aanbrengen.
• Als je een bad of douche hebt genomen, dep jezelf dan droog (niet te veel wrijven). Daarna breng je onmiddellijk de crème aan op een nog lichtjes vochtige huid. Op een licht vochtige huid verdeelt de crème zich beter.
  
• Breng de crème aan in een dunne laag. Ophoping van het product verhoogt het risico op huidinfectie.
• De vingertip-eenheid.
  Dit is de hoeveelheid crème of zalf die je met een tube kunt aanbrengen van de top van de vinger tot het eerste gewrichtje. Met zo’n vingertip eenheid kan je een oppervlakte zo groot als je handpalm insmeren.
• Verwarm de crème tussen de beide handen. Verdeel de crème over verschillende punten van het lichaam. Zachtjes uitsmeren met de volledige hand (draaiende beweging).
  

2. Voorkom krabben

Door krabben verergert het eczeem en wordt de jeuk heviger.

• Houd de nagels kort.
• Doe bij een kind eventueel handschoentjes aan wanneer het zich veel krabt.
• Koel de huid door te blazen op de huid of met je kind naar buiten te gaan. Gebruik eventueel een ventilator. Of koel de huid door koud thermaal water te vernevelen of koude compressen met thermaal water op de huid aan te brengen.
  Gebruik coldpacks als jeuk op een klein gebied voorkomt. Leg de coldpack nooit direct op de huid; doe een doek of washandje om de coldpack.

3. Vermijd detergenten

• Vervang detergenten zoals badschuim, zeep, afwas- en poetsmiddelen door minder irriterende producten. Badolie is een goed alternatief voor badschuim.
  
• Eczeem aan de handen? Gebruik best handschoenen bij het werken met irriterende producten werkt zoals afwasmiddelen, prikkelende groenten of fruit (aardappelen, uien, citrusvruchten, ...) of bijtende producten op het werk.
• Kinderen dragen best handschoenen tijdens het werken met irriterende producten zoals vingerverf.

4. Baden

Contact met water is niet slecht voor atopisch eczeem, de huid wordt er juist goed door gehydrateerd, mits er maar direct er na een vetlaagje wordt aangebracht.

• Douchen of baden mag, zelfs elke dag.
• Houd het contact met water zo kort mogelijk (maximaal 5 à 10 minuten). Ideale temperatuur van het bad is 35° C (voelt lauw aan).
• Gebruik zo weinig mogelijk zeep. Gebruik liefst een zeepvervanger: ph-neutraal, hypo-allergeen en ongeparfumeerd.
• Gebruik badolie in plaats van badschuim. Bij de apotheek zijn badoliën te koop in verschillende versies. Je kan eventueel wat olie (sojaolie of arachideolie) aan het badwater toevoegen.
• Was haren pas op het laatst met shampoo. Gebruik een milde, liefst ongeparfumeerde shampoo. 
• Spoel schuim goed af.
• Dep de huid van je kind droog: achter de oren, onder de oksels en tussen de tenen
• Smeer de nog licht vochtige huid nadien in met een vette crème (vaseline-paraffine zalf bijvoorbeeld). Deze werkwijze is altijd van belang, ook in perioden dat je kind geen eczeem heeft.

5. Zwemmen

Er bestaat geen bezwaar tegen zwemmen. Als het eczeem open of ontstoken is, kan je kind echter beter niet zwemmen.

• Smeer de huid voor het zwemmen in met een vette zalf of crème om uitdroging te voorkomen.
• Chloorwater heeft een irriterend effect op de huid. Daarom steeds goed douchen na het zwemmen. 
• Smeer de huid na het zwemmen in met een vette crème (vaseline-paraffine zalf bijvoorbeeld). Deze werkwijze is altijd van belang, ook in perioden dat je kind geen eczeem heeft.
  

6. Kleding

Kleding kan de huid irriteren. Zorg dat je kind geen irriterende kleding direct op de huid draagt, deze kunnen de jeuk verergeren.

• Kies voor luchtig zittende kleding, bij voorkeur van katoen.
• Er zijn anti-krabpakjes en onderkleding van natuurzijde verkrijgbaar om de huid tegen dergelijke irritatie te beschermen.
• Vermijd best wollen kleding (alleszins op de blote huid), ruwe en nauw aanspannende kleding (bv. een nauwe jeans) en synthetische stoffen (bv. nylon).
• Gebruik geen wasverzachter en wees matig in het gebruik van waspoeder. Een half kopje azijn kan een alternatief zijn voor wasverzachter. 

7. Hoge temperaturen
Hoge temperaturen zijn best te vermijden gezien ze jeuk kunnen veroorzaken. Koelte werkt vaak verzachtend voor eczeem en vermindert jeuk.

Enkele tips:

• Hou de temperatuur van de woning en zeker de slaapkamer best laag.
• Gebruik niet teveel dekens of een warm dekbed.
• Kleed in laagjes, en trek kledingstukken uit als het te warm wordt.
• Bij inspanning en transpiratie ontstaat snel jeuk. Na lichamelijke inspanning, bijvoorbeeld sporten, is direct en kortstondig douchen aan te bevelen.
• Vermijd inspanningen tijdens de warme uren. Zweten lokt namelijk eczeem uit in de huidplooien.
• Droge lucht kan jeuk verergeren, zoals bij gebruik van airconditioning; zorg voor goede ventilatie en hang waterbakjes aan de verwarming.

8. Zon

Zonlicht heeft vaak een positieve invloed op eczeemklachten. Pas echter op dat je kind niet te veel aan het zonlicht wordt blootgesteld en zeker niet verbrandt.

• Na de winter moet de huid vaak eerst wennen aan de eerste zonnestralen. Het eczeem kan dan eerst een verergering geven. Aangeraden wordt dan ook om de huid langzaam aan de zon te laten wennen.
• Gebruik een antizonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor die past bij het huidtype van je kind. Gebruik minimaal beschermingsfactor 20-30. Belangrijk is dat de crème de huid niet extra uitdroogt en irriteert. Probeer het product uit op een rustige huid, bijvoorbeeld aan de binnenkant van de onderarm. Is er na twee dagen smeren geen reactie op de huid te zien, dan kan de crème veilig worden gebruikt.
• Bij gebruik van bepaalde zalven, zoals teerzalf, is het belangrijk zeer voorzichtig om te gaan met zonlicht.

9. Stof

Alhoewel niet aangetoond is dat eliminatie van huisstofmijt weinig invloed heeft op constitutioneel eczeem, is een stofvrije omgeving voor je kind toch aan te raden.

• Een gladde vloer en een minimum aan harige knuffelbeesten in de kinderkamer is belangrijk. Verlucht de kamer geregeld.
• Laat geen huisdieren toe in de kinderkamer.
• Indien je kind een ernstige vorm van constitutioneel eczeem heeft is het aan te raden ook in de rest van het huis een gladde vloerbedekking te nemen en geen harige huisdieren te houden.
• Van huisstofmijtwerende matrashoezen is niet aangetoond dat ze een gunstig effect hebben op het eczeem.

10. Voeding

Bij patiënten met constitutioneel eczeem komt voedselallergie frequent voor, vooral bij kinderen jonger dan 2 jaar. Geschat wordt dat 30% van hen allergisch is voor voedingsmiddelen, waarbij eiwitten in melk, kippenei, vis, pinda, soja of tarwe in 90% van de gevallen de oorzaak zijn. Een allergische reactie op voeding kan zich op drie manieren uiten:

• een acute allergische reactie met uitslag en zwelling
• jeuk, die snel ontstaat, met als gevolg krabben en verergering van eczeem
• verergering van het eczeem in de uren na het eten.
  

Ook kunnen bepaalde voedingsmiddelen de jeuk doen toenemen, zelfs zonder een echt allergische reactie te veroorzaken. Dit komt vooral voor wanneer het eczeem niet goed onder controle is.,Wanneer een kind na inname van bepaalde voedingsmiddelen darmkrampen, diarree of een verergering van het eczeem vertoont, is het mogelijk allergisch aan het voedingsmiddel. Bespreek dit zeker met de behandelende arts. Begin niet op eigen houtje met bepaalde voedingsmiddelen weg te laten uit het dieet van je kind.

11. Huisdieren

Kinderen die vlak na hun geboorte in contact komen met katten lopen meer risico dat ze eczema ontwikkelen. Contact met honden zou dan weer een beschermend effect hebben.

12. Sigarettenrook

Houd de woning rookvrij, rook zelf niet en vermijd zo veel mogelijk rokerige ruimtes. De huid van eczeempatiënten raakt snel geïrriteerd door rook. 

Bronnen: 
www.uzleuven.be/atopisch-eczeem www.huidinfo.nl/kindereczeem.html
www.kindereczeem.nl/
www.vmce.nl
www.eczemanet.be www.huidziekten.nl/folders/nederlands/atopischeczeem.htm www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-constitutioneel-eczeem