Een sterk gestel zit in de genen

nieuws Hoe kan het dat de een vrolijk rondloopt terwijl de ander snottert of ziek in bed ligt? Dat zou wel eens te maken kunnen hebben met bepaalde genen die een rol spelen bij de afweer van mensen tegen bacteriën en schimmels. Dat schrijft een Nederlands-Amerikaans onderzoeksteam in het toptijdschrift Nature Medicine.

Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens uit een langer lopend onderzoek onder 200 gezonde vrijwilligers. Van de deelnemers is onder meer bloed afgenomen. Daaruit zijn de witte bloedcellen gehaald, de cellen van het afweersysteem. Die witte bloedcellen zijn vervolgens blootgesteld aan verschillende bacteriën en schimmels, of fragmenten daarvan.

Het resultaat van het onderzoek laat zien dat verschillende mensen heel verschillend reageren op dezelfde ziekteverwekker. Daarnaast blijkt dat het soort cytokine (eiwit waarmee de cel signalen doorgeeft) dat reageert, afhangt van het type ziekteverwekker. De reactie van acht verschillende cytokinen is gemeten.

Vervolgens werd bij een deel van de onderzochte vrijwilligers een genetische analyse uitgevoerd, door te kijken naar de aanwezigheid van vier miljoen genetische varianten. De genen van mensen verschillen onderling een klein beetje en die verschillen kunnen een invloed hebben op de werking van bepaalde genen.

De analyse leverde een handvol varianten op die een verband lieten zien met een sterke of minder sterke reactie op bepaalde ziekteverwekkers. Het meest duidelijk voorbeeld was een genetische variant die de werking van het GOLM1-gen beïnvloedt. Cellen van vrijwilligers bij wie GOLM1 minder goed werkt, maakten minder van het cytokine interleukine-6 wanneer ze werden blootgesteld aan de schimmel Candida albicans. Door deze genetische variant zouden ze dus gevoeliger zijn voor een infectie met deze schimmel. Om dat te bevestigen is gekeken bij een groep patiënten die vanwege een infectie met Candida albicans in het ziekenhuis zijn opgenomen. Hun DNA liet zien dat de kans op deze infectie vergroot is bij mensen die de bewuste variant van het GOLM1 gen hebben.

Het onderzoek laat zien dat het mogelijk is de reactie van mensen op een ziekteverwekker te bepalen en vervolgens uit te zoeken welke genen daarbij een rol spelen. Dat biedt mogelijkheden voor artsen. Zo zou men via een genetische test kunnen inschatten hoe groot iemands risico is op een bepaalde infectie. Wanneer duidelijk is hoe precies de koppeling tussen genetische varianten en een verhoogde kans op infectie werkt, is het misschien mogelijk medicijnen te ontwikkelen die de afweer sterker maakt.

Laatst bijgewerkt: augustus 2016

Delen Whatsapp Tweet Mail