Goji- en Açaí-bessen: superfoods?

nieuws Als we veel populaire tijdschriften en internetsites (en internetwinkels) mogen geloven dan zijn Goji- en/of Açaí-bessen omwille van de unieke voedingsstoffen die ze bevatten, echte ‘superfoods’, waaraan tal van (gezondheids)voordelen worden toegeschreven. Op basis van het huidige wetenschappelijk onderzoek bestaat er echter geen bewijs dat Goji- en/of Açaí-bessen ‘gezonder’ zouden zijn dan ander fruit zoals bijvoorbeeld frambozen, aardbeien of rode bessen.

Goji-bessen
Goji- of gochi-bessen of wolfbessen zijn de vruchten van de Boksdoorn (Lycium barbarum en Lycium chinense), een plant uit de Nachtschadefamilie (Solanaceae). Ze is dus verwant aan onder meer de aardappel en de tomaat. Goji-bessen worden meestal in gedroogde vorm aangeboden, maar ook als sap, in pil- en poedervorm, als thee.

Goji-bessen worden al lang gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. Ze bevatten onder meer vitamine C, vitamine B1, B2 en B3, vitamine A, ijzer, selenium, zink, antioxidanten zoals caratenoïden, linolzuur (omega 6-vetzuur), aminozuren (bouwstenen van eiwitten) en polysacchariden (complexe koolhydraten). Vooral deze Lycium barbarum polysacchariden (LBP) zouden van de goji-bes een superbes maken.

Gezondheidsvoordelen
Goji-bessen zouden tal van gezondheidsvoordelen hebben. Zo worden ze onder meer aangeprezen om te vermageren, om het cholesterolgehalte te verlagen, ze verbeteren het afweersysteem, ze beschermen tegen hart- en vaatziekte en kanker, ze beschermen de lever en de nieren, voorkomen hoge bloeddruk, kunnen gebruikt worden tegen impotentie, duizeligheid, gewrichtspijn, oorsuizingen, verbeteren het humeur (‘happy berry’), verbeteren de bloedcirculatie en het gezichtsvermogen, bestrijden acne, enzovoorts.
Er bestaat echter geen serieus wetenschappelijk bewijs voor deze beweringen. Het beschikbaar onderzoek betreft onderzoek in proefbuizen, op proefdieren of zeer kleine groepen mensen en werd uitgevoerd met hoog gecontreerde extracten van de Goji-bes of met specifieke stoffen die de bessen bevatten.

Veiligheid
• Goji-bessen bevatten, zoals alle vruchten van planten uit de nachtschadefamilie, het giftige atropine. De dosis ligt zo laag dat ze nauwelijks schadelijk is, maar er zijn rapporten bekend van goji-bessen die ingevoerd werden uit China en Thaïland met atropine-concentraties die de veiligheidsnorm overstijgen.

• De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft recent klachten gekregen van mensen die moesten overgeven of last hadden van maagpijn of diarree na het eten van gojibessen. Het is nog niet duidelijk of er een partij is met problemen of dat deze mensen ziek werden omdat ze een heel grote hoeveelheid hadden gegeten.

• Ook zijn gevallen bekend van mensen die een allergische reactie kregen na het eten van goji-bessen. Ze worden alleszins afgeraden voor mensen met een pollenallergie of die allergisch zijn voor ander fruit.

• Goji-bessen worden afgeraden voor kinderen en zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Ze zouden aanleiding kunnen geven tot een misval.

• Goji-bessen worden ten stelligste afgeraden aan mensen met een bloedstollingsprobleem of die bloedverdunners of antistollingsmiddelen nemen. Ook voor mensen met een te hoge of te lage bloeddruk en die daarvoor geneesmiddelen nemen, worden de bessen afgeraden. Dat geldt eveneens voor diabetespatiënten: goji-bessen zouden kunnen leiden tot een gevaarlijke daling van de bloedsuiker.

Açaí- of Incabessen
De Açaí- of Incabes is een paarsblauwe bes van een palmboom die oorspronkelijk uit Centraal- en Zuid-Amerika komt. Ze kan rauw of als sap worden gegeten en wordt ook aangeboden in de vorm van supplementen.

Net zoals de Goji-bes zou de Acai-bes uitzonderlijk rijk zijn aan allerlei voedingsstoffen en tal van gezondheidsvoordelen hebben. Ze reinigt het lichaam en verwijdert ongewenste afvalstoffen, verbetert het immuunsysteem, gaat veroudering tegen, zorgt voor een gezonde huid, werkt ontstekingsremmend, zorgt voor een betere verbranding van het voedsel en helpt om te vermageren, verlaagt de bloeddruk en het cholesterolgehalte, enzovoorts. Geen enkel van deze gezondheidsclaims is echter wetenschappelijk aangetoond.

Een overzicht van wetenschappelijk onderzoek over Açaí-bessen vindt u op:
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=A%C3%A7a%C3%AD

Recent heeft de Amerikaanse Federal Trade Commission de verkoop van acai-bessen via internet als middel om te vermageren en als antiverouderingsmiddel zelfs verboden.

Ook bestaan er vragen over de veiligheid van Acai-bessen. Gebruik ervan wordt alleszins afgeraden voor kinderen, zwangere vrouwen en tijdens borstvoeding. Ook mensen met een pollenallergie of die allergisch zijn voor ander fruit, moeten voorzichtig zijn.

Meer info:
www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/1109.html
http://nccam.nih.gov/health/acai

Besluit
Er bestaat geen enkel wetenschappelijk bewijs dat goji- of acai-bessen ‘superfruit’ zijn en gezonder zouden zijn dan ander fruit. Dat is tot nader order pure marketingpraat. Ze zijn dan ook véél duurder dan gewoon zomerfruit (al kunt u de Goji-bes wel gemakkelijk zelf kweken in uw tuin of in een pot op het terras).