Granaatappel: superfruit?

nieuws Als we sommige berichten op internet en in tijdschriften mogen geloven, dan is de granaatappel een ‘bom van sterke antioxidanten’ die ‘ons beschermt tegen de “lage graad” of “stille” ontsteking die leidt tot aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, dementie, gewrichtsklachten en kanker’ en ‘op verschillende manieren helpen ernstige ziekten te voorkomen of te vertragen’.

De granaatappel is effectief een goede bron van voedingsvezels. Hij bevat ook vitamine A, C en E en andere antioxidantia (polyfenolen en flavonoïden). Deze antioxidantia die ook voorkomen in o.a. thee, cacaobonen, rode wijn, uien, knoflook enzovoorts, vangen "vrije radicalen" weg die bij de stofwisseling ontstaan. Een teveel aan vrije radicalen kan gezonde cellen beschadigen en leiden tot ontstekingen, hart- en vaatziekten, reuma, kanker en Alzheimer. Alhoewel over de preciese rol van polyfenolen nog veel onduidelijkheid bestaat, wordt aangenomen dat ze een een actieve bijdrage leveren aan onze gezondheid.

Granaatappel(sap) is zeker gezond en granaatappelzaden zijn ongetwijfeld een goede manier om de voedingswaarde (en smaak) van koude gerechten en slaatjes op te krikken.
Voor de directe effecten op de gezondheid bestaat evenwel nauwelijks bewijs. Er is de voorbije jaren heel wat onderzoek gedaan naar de mogelijke gezondheidsvoordelen van granaatappel, maar tot nu toe zijn er geen overtuigende bewijzen daarvoor, zo stelt een recent rapport van de British Dietetic Association (BDA) en de National Health Service.

Ook het Europese Voedselagentschap EFSA komt in een rapport uit 2010 tot het besluit dat er geen of onvoldoende bewijzen zijn van de vermeende gezondheidseffecten van granaatappel.
• National Health Service
www.nhs.uk/livewell/superfoods/pages/is-pomegranate-a-superfood.aspx

• EFSA
http://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/scientific_output/files/main_documents/1750.pdf

Bij mensen die geneesmiddelen nemen tegen een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol of die bloedverdunners moeten nemen, kan granaatappelsap het effect van die geneesmiddelen versterken of afzwakken, net zoals pompelmoessap. Bespreek dit daarom vooraf met uw arts.

1. Diabetes
Diverse studies wijzen op een mogelijk positief effect van granaatappelsap op de suikerconcentratie in het bloed wat zou kunnen helpen om diabetes type 2 te voorkomen en om de gevolgen ervan te milderen. Maar het gaat steeds om zeer kleine, meestal experimentele studies, die niet toelaten om een definitieve uitspraak te doen.
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23684435
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23060097
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23936637
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24936248

2. Bloeddruk
Enkele studies tonen aan dat granaatappelsap een gunstig effect heeft op de bloeddruk en de bloeddruk kan verlagen bij mensen met een te hoge bloeddruk. Volgens EFSA zijn de studies echter te klein of van te slechte kwaliteit, en is het effect te klein om relevant te zijn.

3. Cholesterol
Bepaalde stoffen in granaatappel zouden de schadelijke werking van het 'slechte' LDL cholesterol kunnen neutraliseren, zo hebben dierstudies aangetoond. Volgens de EFSA zijn er evenwel onvoldoende bewijzen voor een gunstig effect van granaatappel op het behoud van een normaal cholesterol.

4. Slagaderverkalking (atherosclerose)
Studies bij dieren en enkele kleinere studies bij mensen hebben aangetoond dat granaatappelsap de bloeddoorstroming verbetert, de afzetting van zogenaamde 'plaques' op de aderwand tegengaat en ontstekingsverschijnselen van de vaatwanden zou kunnen afremmen. Volgens de EFSA bestaat hiervoor echter onvoldoende bewijs. Ook is niet aangetoond dat dit leidt tot een lagere kans op slagaderverkalking en op hart- en vaatziekten.
http://www.health.harvard.edu/press_releases/health-benefit-of-pomegranate-juice
http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/pomegranate

5. Kanker
Enkele experimentele studies in het labo en bij dieren suggereren dat granaatappelsap mogelijk de groei van kankercellen kan afremmen. Dit werd onder meer getest bij borst-, prostaat-, long- en colonkankercellen. Maar er bestaan tot nu toe nauwelijks studies die een gunstig effect bij mensen aantonen. Er zijn wel enkele studies die een mogelijk gunstig effect bij mannen met prostaatkanker suggereren, andere studies konden evenwel geen effect aantonen.

6. Botdichtheid
Enkele dierstudies zouden een gunstig effect op de botdichtheid en het voorkomen van osteoporose aantonen. Studies bij mensen ontbreken evenwel.

7. Overgewicht
Enkele dierstudies tonen een gunstig effect van granaatappel op de vetverbranding, wat mogelijk zou kunnen helpen tegen overgewicht. Ook hier ontbreken studies bij mensen.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22342388

8. Dementie
Experimentele en dierstudies tonen dat bepaalde stoffen in granaatappel de afzetting van bèta-amyloïd in de hersenen afremmen, wat de ziekte van Alzheimer zou kunnen voorkomen of afremmen. Maar ook hier ontbreken studies bij mensen.
http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acschemneuro.5b00260

9. Erectiele functie
Enkele studies suggereren dat granaatappel een gunstig effect heeft op de erectiele functie en de erectie zou kunnen verbeteren bij mannen met erectiestoornissen. Volgens EFSA zijn die studies echter van slechte kwaliteit en bewijzen ze helemaal niets.

10. Veroudering
Enkele studies suggereren dat bepaalde antioxidatieve stoffen in granaatappel (cel)veroudering zouden kunnen tegengaan. Recent verscheen hierover nog een studie in het topvakblad Nature Medicine, waarin aangetoond werd dat bepaalde stoffen in granaatappel (met name ellagitannines) bij knaagdieren de spierkwaliteit licht verbetert. Bij mensen is een dergelijk effect tot nu toe niet aangetoond. Evenmin is duidelijk of dit effectief enig effect heeft op veroudering.
http://www.nature.com/nm/journal/vaop/ncurrent/full/nm.4132.html
http://www.nhs.uk/news/2016/07July/Pages/Pomegranate-compound-could-combat-complications-of-aging.aspx

11. Artritis
De antioxidantia in granaatappel zouden mogelijk een gunstig effect kunnen hebben op de ontstekingsverschijnselen bij artritis. Maar ook hier is dit alleen aangetoond in labostudies en dierproeven.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19504467
http://umm.edu/health/medical/altmed/herb/pomegranate
http://www.crec.ifas.ufl.edu/extension/pomegranates/health.shtml