Oefeningen beïnvloeden het immuunsysteem

nieuws Met simpele technieken zoals ademhalingsoefeningen, meditatie en herhaalde blootstelling aan koude kunt u het autonome zenuwstelsel activeren en de reactie van uw immuunsysteem remmen. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboud Universitair Medisch Centrum in Nijmegen in het toonaangevende tijdschrift PNAS.

Een goedwerkend immuunsysteem beschermt ons lichaam tegen ziekteverwekkers. Maar soms reageert het immuunsysteem overactief en maakt het teveel ontstekingseiwitten aan. Dit kan tot auto-immuunziekten zoals reuma leiden. Onze afweer staat onder andere onder controle van het autonome zenuwstelsel, dat betrokken is bij de ‘vecht-of-vluchtreactie’. Van zowel het immuunsysteem als het autonome zenuwstelsel werd lang gedacht dat we ze niet bewust kunnen beïnvloeden. Experimenten laten nu zien dat het met bepaalde technieken toch mogelijk is. De onderzoekers benadrukken echter dat nog niet is vastgesteld of deze technieken effectief zouden kunnen zijn bij patiënten. Daar is meer onderzoek voor nodig.

Training
‘Iceman’ Wim Hof is bekend van zijn verschillende kouderecords, die volgens hem mogelijk waren door zijn autonome zenuwstelsel te beïnvloeden. Zo zat Wim Hof al eens zeventig minuten in een bak met ijsklontjes en liep hij een halve marathon op blote voeten bij een temperatuur van zo’n 25 graden onder nul.
In 2011 bekeken onderzoekers van het Radboudumc de reactie van Hof’s lichaam op een endotoxine-injectie terwijl hij de door hem zelf ontwikkelde technieken uitoefende. Hij bleek de helft minder ontstekingseiwitten te produceren dan gezonde vrijwilligers die de technieken niet toepasten. Bovendien vertoonde hij vrijwel geen griepverschijnselen. De resultaten waren zo opmerkelijk dat de wetenschappers besloten vervolgonderzoek te doen.

‘Iceman’ Wim Hof trainde twaalf gezonde, jonge mannen tien dagen met enkele specifieke technieken. De training vond deels plaats in Polen, waar de vrijwilligers meditatie- en ademhalingsoefeningen leerden en in korte broek door de sneeuw liepen. Terug in Nederland gaven de wetenschappers de getrainde mannen en twaalf gezonde niet-getrainde mannen een injectie met endotoxine. Dat is een bestanddeel van de celwand van bacteriën en zorgt voor een reactie van het afweersysteem. Door een dood bacteriedeel toe te dienen reageert het afweersysteem alsof levende bacteriën binnendringen en maakt ontstekingseiwitten aan. Hierdoor krijgen de proefpersonen griepverschijnselen zoals koorts en hoofdpijn. Op die manier kan men het immuunsysteem bij de mens onderzoeken.

De getrainde mannen maakten door de geleerde technieken meer van het hormoon adrenaline aan. Adrenaline is een stresshormoon dat vrijkomt bij verhoogde activiteit van het sympathisch zenuwstelsel en het onderdrukt het afweersysteem. De getrainde mannen hadden minder ontstekingseiwitten en ze hadden veel minder last van griepverschijnselen.