Internet maakt patiënt bang

Meer dan 90 procent van de mensen gebruikt een zoekmachine zoals Google om gezondheidsinformatie te vinden. Maar de resultaten van zoekmachines houden geen rekening met betrouwbaarheid of relevantie van medische informatie. Wekt Google zo de ‘cyberchondria’ in ons op? Cyberchondria verwijst naar de wederkerige relatie tussen het online zoeken naar informatie over gezondheid en de hieruit voortvloeiende angst over de eigen gezondheid.

Communicatiewetenschapper Fam te Poel van de Vrije Universiteit Amsterdam deed onderzoek naar ruim 5000 Nederlanders en hun online gewoontes als het gaat om gezondheidsinformatie. Hieruit blijkt dat wanneer mensen vaker online zoeken naar informatie over de eigen gezondheid, des te angstiger mensen zich voelen door de gevonden informatie. Dit geldt met name voor mensen die op het moment van zoeken nog niet overmatig angstig zijn over hun gezondheid.  

Het onderzoek laat ook zien dat vooral mensen die zich onterecht zorgen maken over hun gezondheid vaak online zoeken naar gezondheidsinformatie. Ook blijkt dat deze mensen meer aandacht lijken te hebben voor informatie die, eventueel onterecht,  bevestigd dat er iets aan de hand is. 

Het internet kan een toevluchtsoord zijn voor mensen die zoeken naar anonimiteit en oneindig veel informatie. Maar het er zitten ook veel nadelen aan als het gaat om online gezondheidsinformatie; het ontbreekt vaak aan een kwaliteitskeurmerk, het is niet altijd duidelijk of de informatie betrouwbaar is en het taalgebruik wordt niet aangepast op de kennis van de lezer. ‘Google stelt geen diagnostische vragen en toont info bijvoorbeeld omdat die veel is bekeken. Zo kunnen algoritmes informatie over hersentumoren tonen, als je zoekt op hoofdpijn’, aldus Te Poel.

Volgens te Poel kunnen huisartsen een belangrijke rol spelen in de voorlichting over de nadelige gevolgen van online gezondheidsinformatie door bijvoorbeeld te verwijzen naar betrouwbare online bronnen. Daarnaast geeft ze aan dat de algoritmes van zoekmachines als Google momenteel geen rekening houden met de betrouwbaarheid en relevantie van medische informatie en dat hier verandering in moet komen.  

Te Poel geeft als advies: “Het internet hoeft niet vermeden te worden wanneer je iets wilt weten over je gezondheid, maar je moet bewust zijn  van het feit dat veel online informatie  niet relevant is voor jouw persoonlijke situatie en zoek daarom met beleid en op betrouwbare websites.”