Tot welke leeftijd groei je en wanneer vindt doorgaans de groeispurt plaats?
In dit artikel
Tot welke leeftijd groei je en wanneer vindt doorgaans de groeispurt plaats?
dossier
De groei van kinderen wordt opgevolgd door het noteren van de lengte/de gestalte en het gewicht op verschillende leeftijden, om die gegevens dan in een groeicurve te gieten. Maar hoeveel groeit een baby en kind per leeftijdsfase? Een overzicht.
Lees ook: Puberen meisjes eerder dan vroeger?
Hoeveel cm groeit een kind per jaar gemiddeld?
Het eerste jaar
In het eerste jaar is er gemiddeld een lengtetoename van 25 cm per jaar.
De eerste 2-3 jaren
In de eerste levensjaren worden lengte en gewicht bepaald door enerzijds voeding en omgeving en anderzijds genetische factoren zoals de gestalte van de ouders.
Wijkt de groeicurve af? Dan hoef je niet direct te panikeren wat de gezondheid van het kind betreft. De groeisnelheid van een baby kan erg verschillend zijn en hangt onder andere af van de mogelijkheid om voedingsstoffen te verwerken.
In het tweede levensjaar groeit een kind gemiddeld ± 12 cm/jaar en in het derde jaar ± 8 cm/jaar
Van 2 à 3 jaar tot de start van de puberteit (8 à 9 jaar)
Vanaf de leeftijd van 2 à 3 jaar wordt de groei ook hormonaal gestuurd, voornamelijk door de schildklierhormonen en het groeihormoon. De groei verloopt in fasen, dat wil zeggen dat de groei nu eens versnelt en dan weer even afneemt. Ons lichaam streeft echter wel een min of meer lineair groeipatroon na, waardoor kinderen na ernstige ziekte, prematuriteit of adoptie uit een ontwikkelingsland een inhaalgroei of catch-up groei doormaken. Dit inhaalmanoeuvre komt tot stilstand van zodra de groei weer op peil van het ‘aangeboren’ groeipatroon zit.
In deze leeftijdsperiode groeit een kind aan een snelheid van 4 tot 7 cm per jaar.
De puberteit
De puberteit is een periode van hormonale activiteit en een snelle groei, waarvan het meest opvallende kenmerk de groeispurt is. Bij meisjes kan de puberteit zachtjes starten tussen 8 en 13 jaar. Bij jongens start de puberteit tussen 9 en 14 jaar. Zo kan het gebeuren dat er in een klas van 12-jarigen sommigen al erg groot zijn en er al erg volwassen uitzien, terwijl anderen merkelijk kleiner zijn van gestalte en de puberteit bij hen nog in geen enkel kenmerk zichtbaar is.
Voorafgaand aan de puberteit neemt de groeisnelheid geleidelijk af. Bij kinderen met een late puberteit kan de groeisnelheid zelfs zo laag worden (minder dan 4 cm per jaar) dat wordt gesproken van een prepubertaire dip.
Na het starten van de puberteit groeien meisjes nog gemiddeld 23 cm en jongens 32 cm. De groeisnelheid bereikt haar hoogtepunt bij jongens gemiddeld op 13 à 14 jaar en bij meisjes op 12 à 13 jaar.
Wanneer stoppen we met groeien?
De lengtegroei van kinderen vindt plaats aan het uiteinde van de botten, omdat hier de groeischijven zitten. De lengtegroei stopt wanneer de groeischijven dichtgegroeid zijn.
Jongens groeien gemiddeld ongeveer 2 jaar langer door dan meisjes. Wie eerder puberde, heeft over het algemeen een grotere puberteitsspurt in lengtegroei. Zulke kinderen zijn ook eerder uit die fase in vergelijking met kinderen die later de puberteit ingaan. Anderzijds hebben kinderen die vroeg in de puberteit komen wel een kleinere eindlengte dan kinderen die laat in de puberteit komen (bij gelijke ouderlengte).
Een afwijkend groeipatroon kan eventueel wijzen op een onderliggende pathologie. Wordt dit vastgesteld, dan is meer onderzoek nodig.
Lees ook: Test: hoe groot wordt mijn kind ?
Welke factoren beïnvloeden de groei?
Botten groeien onder invloed van hormonen (groeihormoon, schildklierhormoon en geslachtshormonen) en groeifactoren, dat zijn eiwitten die zorgen voor stimulatie van cellen tot celdeling, wat leidt tot celvermeerdering en dus groei en verandering. De impact van de hormonen en groeifactoren op de lengtegroei verschilt per leeftijdsfase. Andere factoren die een rol spelen bij de lengtegroei zijn afkomst, geslacht en de leeftijd waarop de puberteit begint, maar ook voeding, ziekte en psychosociaal klimaat.
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: maart 2022
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
