Opgepast voor Dengue- en Chikungunya-muggen

nieuws Elk jaar worden zo’n 50 Belgische toeristen in Zuid-Oost-Azië en Zuid-Amerika besmet met Dengue of knokkelkoorts. Dat is een virusinfectie die wordt overgedragen via muggen van de soort Aedes. De ziekte komt meer en meer voor in de noordelijke helft van Zuid-Amerika, de Caraïben en Midden-Amerika, Zuid-Oost-Azië (onder meer Singapore, de Filipijnen, Thailand, Indonesië en Maleisië), India, Afrika en Oceanië. De ziekte is momenteel in volle expansie in vele tropische en subtropische gebieden. Het is de snelst uitbreidende tropische ziekte.

Vorig jaar is de ziekte opgedoken op het Portugese eiland Madeira. Sinds oktober vorig jaar zijn daar meer dan 2.000 mensen besmet geworden, waaronder minstens een 80-tal toeristen. Het European Centre for Disease Prevention and Control verwacht een nieuwe opstoot in mei-juni 2013.

Wat is Dengue?

Dengue is de meest voorkomende tropische infectie die door muggen wordt verspreid. In tegenstelling tot malaria komt de ziekte evengoed voor in de steden als op het platteland. De mug komt veel voor in drukbezochte gebieden. De mug broedt in ‘waterreservoirs’ als oude autobanden, blikken, vaten, emmers, bloemvazen en stortbakken, die allemaal regelmatig worden aangetroffen in de huiselijke omgeving.

De gewone vormen van dengue manifesteren zich door een koortsperiode van acht tot tien dagen (soms onderbroken door enkele koortsvrije uurtjes of dagen), met hoofdpijn en hevige gewrichts- en spierpijnen (vandaar de naam knokkelkoorts), opvallend in de lenden en rond de ogen. Soms treedt ook een rode huiduitslag op, en bij uitzondering bloedingen van het tandvlees of het darmkanaal. Vooral in Zuidoost-Azië en recentelijk ook in Latijns-Amerika komen in toenemende mate levensbedreigende vormen voor, met ernstige inwendige en uitwendige bloedingen, of met shocktoestand waarbij de bloeddruk onmeetbaar laag is geworden.

Chikungunya is een infectie die erg vergelijkbaar is met dengue en verspreid wordt door dezelfde mug (Aedes). Het chikungunya-virus komt sporadisch voor in grote delen van Afrika, India en Zuidoost-Azië. Sinds 2006 werden in België meer dan 50 gevallen van Chikungunya vastgesteld, hoofdzakelijk bij toeristen die terugkeerden uit Mauritius, Réunion, Sri Lanka, Madagascar en India.

Vier tot zeven dagen na de besmetting treedt er plots hoge koorts op, met griepachtige symptomen, meestal gepaard gaande met opvallende tot hevige gewrichtspijnen in de ledematen (enkel, pols, vingers). De naam betekent in het Swahili ‘de ziekte van de kromme man’. Andere mogelijke symptomen zijn zwellingen van de ledematen, huiduitslag, en lichte bloedingen (tandvlees). Meestal verloopt de aandoening goedaardig en treedt genezing op na een week, maar bij een aantal personen kunnen de gewrichtspijnen weken of maanden aanhouden. Bij jonge kinderen en pasgeborenen kan bij uitzondering hersenvliesontsteking optreden.

Hoe besmetting vermijden?

Er bestaat geen vaccin tegen Dengue of Chikungunya. Het enige wat men kan doen is maatregelen nemen om muggenbeten te voorkomen. De muggen die dengue en chikungunya overbrengen steken overdag, vooral in de ochtend (van 09.00-11.00 uur), en in de namiddag tot voor zonsondergang (van 13.00-17.00 uur). Binnenshuis, op schaduwrijke plaatsen of als het bewolkt is, kunnen ze de hele dag actief zijn.

• Het dragen van bedekkende kleding (lange broek, lange mouwen en sokken).

• De onbedekte huid insmeren met ‘muggenolie’ of een 'muggenstift' welke DEET (diethyltoluamide) of icaridine bevat. Breng het middel aan op de onbedekte intacte huid; niet overdadig insmeren. Voorkom contact met lippen, ogen, open of geïrriteerde huid, bijvoorbeeld ernstige door de zon verbrande huid. Indien toch contact heeft plaatsgevonden dan afspoelen met water.

Voorzichtigheidshalve wordt geadviseerd om bij kinderen jonger dan twee jaar en tijdens de zwangerschap DEET met een concentratie van 20-30% te vermijden. Bij kinderen niet de handen insmeren, opdat DEET niet op de mond of in de ogen wordt gewreven.

Indien men zonnebrandcrème en DEET tegelijkertijd gebruikt dient men eerst de zonnebrandcrème en bij voorkeur pas enige uren later de DEET aan te brengen. Bij een kortere tussenpose kan de zonbeschermende werking van de zonnebrandcrème verminderen.
DEET heeft een werkingsduur van maximaal vier uur.

• Bovenkleren, enkel- of armbanden en dergelijke kunt u impregneren met permethrine (1 deel van de oplossing à 10% verdunnen met ongeveer 50 delen water, volledig laten drogen). Voorbeelden van producten die u daarvoor kunt gebruiken zijn: Mouskito spray (informatie bij de apotheker of www.Qualifar.be) of Biokill, Permas (te koop bij de drogist).
Kleren kunnen ook bespoten worden met een insectenwerend product op basis van deet. Deet doet synthetische stoffen oplossen, u moet dus zeer voorzichtig zijn om deet op kleding aan te brengen.