Reiziger moet alert zijn voor opmars chikungunyavirus in de Amerika’s

nieuws Mensen die van plan zijn om naar de Caraïben of naar Centraal- en Zuid-Amerika reizen, moeten voorzorgsmaatregelen nemen om besmetting met het chikungunyavirus te voorkomen. Dat zegt het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen (ITG). Het chikungunyavirus is momenteel aan een opmars bezig in Zuid-Amerika.

In 2014 is het aantal personen dat uit een Zuid-Amerikaans land terugkeerde naar België met een Chikungunya-infectie dramatisch gestegen. In 2014 kwamen er al 64 Belgische reizigers met een chikungunya-infectie terug uit Midden- en Zuid-Amerika, met name uit de Dominicaanse Republiek en Haïti. Tussen 2007 en 2013 lag het aantal importgevallen tussen de 2 en 10 per jaar, voornamelijk uit Azië en sinds 2011 ook uit de Democratische Republiek Congo. Sinds de ziekte een jaar geleden de kop op stak in de Caraïben zijn er al meer dan een miljoen mensen in Midden- en Zuid-Amerika besmet geraakt. Hoewel de ziekte maar weinig levens eist, krijgen vier op de vijf patiënten wel last van pijnlijke ziekteverschijnselen, zoals hevige gewrichtspijnen, die soms lang aanslepen.

Wat is chikungunya?
Chikungunya is een tropische virale infectieziekte die onder andere gekenmerkt wordt door heftige griepachtige symptomen en opvallende gewrichtspijnen. Chikungunya is een woord uit het Swahili en betekent: “Ziekte van de kromme man”. De infectie geeft wel uitgesproken symptomen en de gewrichtspijnen kunnen na de koortsepisode (die enkele dagen tot een week duurt) nog weken en maanden aanhouden, maar ze is zelden ernstig en slechts zeer uitzonderlijk fataal.
Het chikungunyavirus wordt overgebracht door muggen die overdag steken. Deze mug is al verschillende tientallen jaren wijdverbreid in de tropen en brengt ook dengue (of knokkelkoorts) over. Soms kan men ook de twee infecties tegelijkertijd hebben.

Waar komt chikungunya voor?
Deze infectieziekte komt vooral voor in de steden, maar ook op het platteland.
• De infectieziekte komt sporadisch voor in grote delen van Afrika.
• Er zijn epidemieën in:
- Het Indische subcontinent (reeds enkele jaren)
- Zuidoost-Azië (reeds enkele jaren)
- De regio van de Stille Oceaan (reeds enkele jaren)
- De Caraïben (sinds begin 2014)
- Midden-Amerika (sinds begin 2014)
• Ook over het Zuid-Amerikaanse continent is de verspreiding begonnen. Het virus verspreidt zich daar momenteel razendsnel in o.a.:
- Brazilië
- Colombia
- Suriname
- Beide Guyana’s
- Paraguay
- Venezuela
Ondertussen breidt het virus zich nog verder uit in het Verre Oosten en de Stille Oceaan.
Reist u naar één van deze gebieden, wees u dan bewust voor het risico om deze infectieziekten op te lopen. Er is geen vaccinatie. Er is geen overdracht van het virus van persoon naar persoon.

Voorzorgsmaatregelen
• Gebruik muggenwerende middelen:
- Volgens studies blijkt dat DEET de werkzaamheid van de zonnecrème vermindert, maar dat zonnecrème geen negatieve invloed heeft op de werkzaamheid van DEET. Daarom wordt aangeraden om een zonnecrème te kiezen met hogere beschermingsfactor, de repellent boven de zonnebrandcrème aan te brengen en bovendien bijkomende beschermingsmaatregelen tegen UV te voorzien.
- In een aantal getroffen landen is er momenteel schaarste aan muggenwerende middelen. Voorzie dus zelf voldoende muggenwerende middelen (en paracetamol/ibuprofen).
• Draag overdag lange mouwen en lange broekspijpen.
• Verblijf zo mogelijk in goed afgeschermde kamers (muskietengaas, muskietennet) met airconditioning.

Er is verhoogd risico bij:
• Mensen ouder dan 65 jaar

• Personen met artritis

• Personen met ernstige onderliggende aandoeningen zoals:
- Hoge bloeddruk
- Hartaandoeningen
- Diabetes (suikerziekte)
Het Tropisch Instituut in Antwerpen raadt u bij verhoogd risico ten zeerste aan uw behandelende arts te raadplegen vóór vertrek.

Behandeling
De behandeling van chikungunya bestaat uitsluitend in de bestrijding van de symptomen met paracetamol of “niet-steroïdale ontstekingsremmers” (bv. ibuprofen).
Indien u koorts krijgt op het moment van terugkeer, geef dan aan dat het mogelijk om dengue of chikungunya zou kunnen gaan.
Na het doormaken van chikungunya is men waarschijnlijk levenslang immuun.