nieuws
De gangbare verklaring voor het ontstaan van dyslexie is achterhaald, stellen onderzoekers van de universiteit van Leuven in Science. Het probleem zit niet in de klankrepresentatie in de hersenen, maar in de verbinding tussen verschillende hersengebieden.
Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen en spellen. De aandoening wordt veroorzaakt door een erfelijke stoornis in de hersenen. Zo’n 10% van de kinderen en volwassenen wordt hiermee geconfronteerd.
De meeste talen worden weergegeven in geschreven tekens: bij alfabetische schriftsystemen staan de symbolen voor aparte klanken. Kinderen leren lezen en schrijven door de link te leggen tussen het symbool en de klank waar het voor staat. Om deze link te kunnen leggen is het belangrijk om inzicht te hebben in de klankstructuur van de taal. Daar gaat het mis bij mensen met dyslexie: zij hebben minder voeling met de klankstructuur van een taal.
De onderzoekers gingen na hoe specifieke klanken worden weergegeven in de hersenen. Enerzijds moet deze weergave ruim genoeg zijn: de manier waarop iemand bijvoorbeeld de letter ‘b’ uitspreekt is per persoon verschillend. De klank ‘b’ klinkt ook anders afhankelijk van de klanken die eraan voorafgaan of erop volgen. De ‘b’ in ‘bal’ klinkt lichtjes anders dan de ‘b’ in ‘bed’ of in ‘krabbel’. Anderzijds moet de weergave in de hersenen ook specifiek genoeg zijn om het onderscheid te kunnen maken tussen bijvoorbeeld de klank ‘b’ en de klank ‘d’.
Jarenlang dachten onderzoekers dat het probleem bij mensen met dyslexie op dit niveau te vinden was. In hun hersenen zouden klanken minder ruim of minder specifiek worden weergegeven (klankrepresentatie).
Uit hersenscans van mensen met en zonder dyslexie, blijkt echter dat de klankrepresentatie bij dyslectici niet slechter en vaak zelfs beter is dan bij niet-dyslectici. Maar er is iets anders aan de hand: het probleem zit in de verbinding tussen de bilaterale auditieve cortex – dat is het deel van de hersenen waar de ‘vingerafdrukken van gesproken klanken worden bewaard – en een ander hersengebied (het gebied van Broca) dat ook actief is bij het verwerken van gesproken klanken. Dit gebied bevat zelf geen weergave van de spraakklanken en moet dus communiceren met de bilaterale auditieve cortex om toegang te verkrijgen tot deze klanken. De onderzoekers stelden vast dat er bij personen met dyslexie iets mis is met de communicatie tussen deze twee hersenregio’s. De oorzaak van dyslexie moet dus zo goed als zeker gezocht worden bij de slechte toegang die het gebied van Broca, dat bezig is met de meer complexe klankverwerking, heeft tot de bilaterale auditieve cortex, waar de ‘vingerafdrukken’ van de gesproken klanken bewaard worden. Daardoor ontstaat er een probleem met het ophalen van klankgegevens.
Mogelijk leidt de ontdekking tot nieuwe behandelingen gericht op het verbeteren van verbindingen in de hersenen, bijvoorbeeld via elektrische prikkeling.
 |
 |
