Is sporten langs een drukke verkeersweg gezond of ongezond?

nieuws Is het gezond om te sporten in de buitenlucht van een stedelijke omgeving of in een omgeving waar de uitlaatgassen van auto’s de lucht sterk vervuilen? Sporten is gezond maar luchtvervuiling ten gevolge van het wegverkeer is ongezond. Sporters ademen meer lucht in, en daarmee ook meer luchtverontreiniging. Toch zijn de meeste wetenschappers het erover eens dat de gezondheidsvoordelen van regelmatig bewegen groter zijn dan de mogelijke risico's van blootstelling aan vervuilde lucht.

Sporters lopen meer risico
Metingen tonen aan dat mensen in de buurt van een drukke weg veel meer zijn blootgesteld aan PM10. Verondersteld wordt dat hetzelfde geldt voor personen die nabij een drukke verkeersweg sporten. Personen die langs een stadsweg sporten worden meer blootgesteld aan fijn stof dan mensen die niet of in een landelijk gebied sporten.

Naast stikstofoxide, fijn stof en ozon, zijn ook de vluchtige organische stoffen (VOC’s) zoals benzeen, zeer vervuilend en ongezond. Enkele van deze stoffen zijn zelfs kankerverwekkend. De blootstelling aan VOC’s kan ook worden verhoogd tijdens fysieke inspanningen in een omgeving met veel wegverkeer. Zo is uit onderzoek gebleken dat bij fietsers in stedelijke buitenlucht de benzeengehaltes in het lichaam vijf maal hoger lagen dan bij fietsers in een landelijke omgeving.

Er zijn drie redenen waarom sportbeoefenaars een groter risico lopen bij het inademen van vervuilende stoffen.
• Op de eerste plaats wordt tijdens de fysieke inspanning dieper in- en uitgeademd. Men ademt daarom meer lucht, en dus meer vervuilende stoffen in, dan wanneer men geen fysieke inspanning doet. Een fietser of wandelaar ademt gemiddeld bijvoorbeeld twee tot drie keer meer lucht in dan iemand die niet beweegt.
• Op de tweede plaats wordt tijdens het sporten voornamelijk via de mond geademd, waardoor de lucht minder wordt gefilterd zoals dat bij de neus wel gebeurt.
• Tot slot belandt de ingeademde lucht, en dus de hoeveelheid vervuilende stoffen, vanwege de snellere en diepere ademhaling dieper in de luchtwegen.

Praktische tips
• Vermijdt omgevingen met sterk verontreinigde lucht, zoals drukke verkeerswegen. Langs drukke verkeersassen en bij kruispunten kan de concentratie fijnstof enorm oplopen. Ook in straten met hoge gebouwen die de wind tegenhouden, kunnen de concentraties veel hoger liggen. Hoe groter de afstand tot de weg, hoe minder luchtvervuiling door verkeer.
• Sport bij voorkeur op momenten van de dag waarop de luchtvervuiling minder sterk is, zoals in de vroege ochtend. Probeer alleszins de drukke verkeersspitsen te vermijden.
• In extreme omstandigheden, bijvoorbeeld bij hoge ozonconcentraties of veel fijn stof in de lucht, is het niet aangeraden om buiten te sporten. Dit geldt zeker gevoelige groepen (bijvoorbeeld mensen met een luchtwegaandoening zoals astma) niet aan te raden om te sporten op dagen met zeer slechte luchtkwaliteit. Dit kan acute gezondheidsklachten veroorzaken.

Op www.irceline.be kunt u de luchtkwaliteit in Vlaanderen terugvinden. Op die site kunt u ook de ozon of wintersmog waarschuwingen terugvinden.