Te veel stikstofdioxide in Antwerpse en Brusselse lucht

Stikstofdioxide (NO2) is een bruinrood gas dat slecht te ruiken valt, lang overleeft in de atmosfeer en zowel aan de mens als het milieu schade berokkent. Het gas komt vooral in de lucht terecht door uitlaatgassen van het verkeer en wordt gezien als een goede indicator voor de mate van luchtvervuiling door het verkeer. Zeker dieselwagens stoten veel stikstofdioxide uit. De uitstoot van de industrie is een andere belangrijke bron van deze vorm van verontreiniging.

Volgens een nieuwe Europese studie doen Antwerpen en Brussel het bijzonder slecht op het vlak van NO2-vervuiling. De onderzoekers maakten een rangschikking van een duizendtal Europese steden naargelang het aantal vroegtijdige overlijdens door stikstofdioxide in de lucht. Daarin staat Antwerpen op de tweede plaats en Brussel op plaats acht. In Antwerpen zou 7% van de jaarlijkse natuurlijke overlijdens toe te schrijven zijn aan NO2-vervuiling en in Brussel 6%. Volgens de studie konden 307 overlijdens in Antwerpen en 530 in Brussel vermeden worden met properdere lucht. Een kanttekening: de onderzoekers baseerden zich voor hun studie op cijfers uit 2015.

Het is al een hele tijd geweten dat NO2 de gezondheid schade kan toebrengen, zeker de impact op de luchtwegen is goed gekend. Zo kan langdurige blootstelling aan deze luchtvervuiling onder meer leiden tot luchtwegklachten zoals een piepende ademhaling, kortademigheid en hoesten. Het wordt eveneens gelinkt aan astma en longschade. Naast de longen zou er ook een verband zijn met hart- en vaatziekten. Dikwijls worden mensen in het algemeen ook gevoeliger voor infecties, waardoor ze vaker ziek worden. Kinderen en mensen met ademhalingsproblemen zijn extra kwetsbaar voor de effecten van NO2.

In Vlaanderen wordt een groot deel van de bevolking blootgesteld aan de gevaren van NO2, omwille van ons uitgebreide wegennet en het feit dat veel mensen dicht bij verkeer wonen. Belangrijk om weten is dat luchtvervuiling langer blijft hangen in smalle straten met aaneengesloten bebouwing, de zogenaamde ‘street canyons’. Dergelijke straten met veel verkeer vermijd je dus beter zoveel mogelijk als je een fiets- of wandelroute uitstippelt.

Naar aanleiding van de Europese studie, roepen experts de regionale overheden op om snel actie te ondernemen. Zo moet de luchtvervuiling beter gemeten worden en is het dringend tijd voor een ambitieuzer plan om de luchtkwaliteit op te krikken. Concreet stellen ze onder meer voor om ultralage-emissiezones en een slimme kilometerheffing in te voeren en meer te investeren in fietsverkeer, openbaar vervoer en deelmobiliteit.