Vaker complicaties bij nachtelijke operaties

Operaties onder volledige narcose in de late avond en nacht gaan gepaard met meer ongewenste effecten. De complicaties variëren van bloedverlies tot een gedeeltelijke klaplong en weefselschade. Dat blijkt uit de wereldwijde LAS VEGAS-studie onder leiding van Amsterdam UMC. De resultaten zijn gepubliceerd in het British Journal of Anaesthesia. 

Aan de studie deden 146 ziekenhuizen uit 29 landen mee in Europa, Noord- en Zuid-Amerika, het Middenoosten en Azië. Gedurende een week in 2013 verzamelden onderzoekers de gegevens van patiënten die onder volledige narcose gingen en daarom beademd moesten worden voor een ingreep. Daarbij maakten ze onderscheid tussen dag-operaties (tussen 8.00 en 20.00 uur) en nachtelijke operaties (tussen 20.00 en 8.00 uur). Zo ontstond een wereldwijde snapshot van bijna tienduizend chirurgische ingrepen.

Verreweg de meeste operaties – 9.306 om precies te zijn – vonden gedurende de dag plaats en 555 ’s nachts. De onderzoekers noteerden alle ongewenste effecten die tijdens de ingreep optraden. Bijna 44 procent van de nachtelijke patiënten en 34 procent van de dag-patiënten kreeg te maken met een ongewenst effect. Dat kan een bloeddrukdaling zijn, waardoor de organen minder bloed krijgen, schade aan longweefsel of nieuwe hartritmestoornissen. Het verschil tussen dag en nacht is aanzienlijk. Omgerekend is de kans op complicaties anderhalf keer zo groot bij een operatie buiten de reguliere uren. Ook ligt de patiënt na een nachtelijke ingreep gemiddeld een dag langer in het ziekenhuis.

De onderzoekers hebben niet kunnen kijken naar mogelijke oorzaken. Zoals vermoeidheid, verminderde alertheid bij chirurg of anesthesioloog, de hectiek van de nacht, de compleetheid van het team buiten kantooruren, onderbezetting en de aanwezigheid van geschoold personeel.

Wat de verklaring ook is, opereren in de avond en nacht lijkt op basis van deze uitkomsten geen goed idee. Bovendien is het meestal niet nodig. Uit de studie bleek namelijk dat driekwart van de ingrepen buiten de reguliere uren vooraf gepland is, dus geen spoed.