Roofwantsen kunnen de ziekte van Chagas veroorzaken

De ziekte van Chagas (Amerikaanse trypanosomiasis) wordt veroorzaakt door Trypanosoma cruzi, een parasiet die wordt overgedragen door roofwantsen. Wereldwijd zijn 8-10 miljoen personen geïnfecteerd, voornamelijk bewoners van Latijns-Amerika. Door toegenomen migratie is de ziekte van Chagas buiten Latijns-Amerika sterk toegenomen, ook in Europa. Waakzaam zijn is de boodschap, maar waarop moet je letten?

De ziekte van Chagas komt voornamelijk voor in Latijns-Amerika, van Mexico tot het zuiden van Argentinië (Argentinië, Belize, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Costa Rica, Ecuador, El Salvador, Frans Guyana, Guatemala, Guyana, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Suriname, Uruguay en Venezuela). Roofwantsen, die de parasiet overdragen, leven er in spleten van lemen muren, in de palmbomen, of tussen de palmbladeren die gebruikt worden in de daken. De mens wordt meestal tijdens de slaap gestoken, dikwijls in het gezicht. De beet is pijnloos. De parasieten bevinden zich in de uitwerpselen van het insect, die tijdens de beet op de huid worden geloosd, en ze worden daarna door wrijven of krabben in de wond gebracht. De parasieten kunnen ook via het oogbindvlies of andere slijmvliezen het lichaam binnendringen. De ziekte kan ten slotte ook worden overgebracht door bloedtransfusie en via moeder op kind tijdens de zwangerschap.

Bij de mens verloopt de ziekte in twee fasen. Enkele weken na de besmetting kan er soms een acute ziektefase optreden, maar meestal is deze niet aanwezig. Dit gaat gepaard met een lokale zwelling op de plaats van de beet en hoge koorts die enkele weken tot maanden kan aanhouden. In deze fase kan men overlijden in 5-10% van de gevallen.

Na een jarenlange latente fase, zonder de geringste symptomen, treedt er in ongeveer 40% van de gevallen een chronische fase in met onherstelbare orgaanbeschadiging, vooral van het hart, slokdarm of dikke darm, en soms ook van de zenuwbanen. Voor de ziekte in het beginstadium, kort na de besmetting, bestaat een redelijk doeltreffend geneesmiddel. Bij de chronische vorm van de ziekte van Chagas zijn de letsels onherstelbaar.

Hoewel de ziekte van Chagas miljoenen mensen treft, bestaan er momenteel maar twee medicijnen voor de bestrijding ervan: benznidazole en nifurtimox. Beide werden meer dan 40 jaar geleden ontwikkeld, maar in het kader van een onderzoek dat niet specifiek tot doel had een remedie te vinden voor de ziekte van Chagas. De behandeling is doorgaans wel doeltreffend bij pasgeborenen, maar is verder is niet zo efficiënt bij voor kinderen, adolescenten en volwassenen (maar zestig tot zeventig procent).

Mensen die in primitieve omstandigheden rondtrekken en overnachten in landelijke gebieden, moeten maatregelen nemen tegen de beet van de wantsen.