Pijnkliniek: omgaan met chronische pijn

Er zijn naar schatting 900.000 Belgen die met chronische pijn leven. Dat aantal zal enkel maar toenemen doordat mensen steeds ouder worden en ten prooi vallen aan chronische ziekten zoals reuma en kanker. In België zijn er gelukkig meerdere pijncentra die door de overheid worden gesubsidieerd. In zo’n centrum leert een patiënt beter omgaan met pijn, wat vaak bijdraagt tot een kwaliteitsvoller leven.

Als de klassieke pijnstillers of fysiotherapeutische behandelingen niet helpen, kan een patiënt met ernstige pijnklachten op doorverwijzing van zijn of haar arts in de pijnkliniek terecht. Zowel acute als chronische pijn behandelt men daar met een volledig gamma aan interventionele en medicamenteuze pijntherapieën (infiltraties, radiofrequente behandelingen, …). Dat gebeurt altijd op maat van de patiënt. 

Men bekijkt het pijnprobleem vanuit verschillende invalshoeken: emoties, gedachten, fysieke activiteit en levensstijl. Het team van een multidisciplinair pijncentrum bestaat uit gespecialiseerde pijnartsen, pijnverpleegkundigen, ergo- en kinesitherapeuten, pijnpsychologen en maatschappelijk werkers. Zij zullen een behandeling en/of een revalidatie- en rehabilitatietraject voorstellen.

De patiënt komt eerst terecht bij een pijnverpleegkundige die de klachten en voorgeschiedenis in kaart brengt. Aan de hand van vragenlijsten maakt de verpleegkundige een profiel op. Als de pijnarts besluit dat een multidisciplinaire behandeling aangewezen is, krijgt de patiënt uitleg over de manier van werken.

Vervolgens stelt de pijnarts samen met de patiënt een behandelplan op. Men start met de minst invasieve opties, zoals medicatie. Andere mogelijkheden zijn naaldbehandelingen met radiofrequentiegolven, inspuitingen, ruggenmergstimulatie of  implantatie van een elektrode tegen het ruggenmerg.

Ook biedt men soms minder klassieke behandelingen aan zoals groepsprogramma’s waarin aandacht gaat naar lichaamsbeweging en lichaamsbewustzijn. Patiënten leren zo beweegangst te overwinnen en spierspanning los te laten.

In een pijncentrum kan men de pijn niet helemaal wegnemen. Maar patiënten leren in zo’n pijncentrum wel op een andere manier omgaan met pijn. Met medicatie, medische interventies en gepaste levensstijlwijzigingen is het meestal mogelijk om pijn draaglijker te maken. Toch blijven de meeste chronischepijnpatiënten tot op zekere hoogte pijn hebben.

Een eerste stap om het leven met chronische pijn draaglijk te maken, is erover communiceren volgens Dr. Masquelier, Cliniques universitaires de Mont-Godinne: “Het succesvol behandelen van chronische pijn bestaat uit een interdisciplinaire aanpak. Die aanpak is gericht op het gezamenlijk bestrijden van zowel fysieke als psychosociale elementen, door alle betrokken partijen. Of een patiënt binnen of buiten deze centra behandeld wordt, communicatie is en blijft de hoeksteen van een goede behandeling. De patiënt moet gemotiveerd worden om te vertellen wat hij voelt, hoe hij zicht voelt – want alleen hij of zij weet dat. De eerste stap naar een goede pijnbehandeling bestaat erin dat de arts de pijn erkent, en dat kan pas als de patiënt erover praat“.

In België zijn er 35 erkende multidisciplinaire pijncentra voor chronische pijn. Op de website https://www.vavp.be/pijncentra vind je een overzicht.