Gerelateerde artikels
Keelkanker herkennen: wat zijn de vroege symptomen?
In dit artikel
Keelkanker herkennen: wat zijn de vroege symptomen?
dossier
Keelkanker is een vrij zeldzame vorm van kanker. De eerste symptomen zijn onduidelijk, waardoor de diagnose vaak pas in een later stadium valt. Er zijn verschillende vormen van keelkanker die elk op een specifieke manier worden behandeld.
Lees ook: Wat zijn de symptomen van mondkanker en kan je het voorkomen?
Soorten keelkanker
Keelkanker is een algemene term en verwijst naar kanker die zich ontwikkelt in de keel of in de strottenhoofdholte. Hoewel bij de meeste vormen van keelkanker dezelfde soort cellen betrokken zijn, gebruikt men specifieke termen om onderscheid te maken tussen het deel van de keel waar de kanker is ontstaan.
- Nasofaryngeale kanker of kanker van de neus-keelholte begint in de nasofarynx, het deel van de keel net achter de neus.
- Orofarynxkanker of kanker van de mond-keelholte begint in de orofarynx, het deel van de keel dat vlak achter de mond ligt en waar ook de amandelen zitten.
- Hypofarynxkanker of kanker van de lage keelholte begint in de hypofarynx, het onderste deel van je keel, net boven je slokdarm en luchtpijp.
Lees ook: Acrylamide: Kan je kanker krijgen van chips en frietjes?
Vroege symptomen van keelkanker
De symptomen van keelkanker zijn vaak moeilijk te herkennen, omdat ze in de beginfase van de ziekte vaag zijn en ook passen bij andere ziektebeelden. Daardoor wordt keelkanker vaak pas ontdekt als er al uitzaaiingen zijn. Vroege symptomen die kunnen wijzen op keelkanker zijn:
- Een verstopte neus of vaak een bloedneus krijgen
- Slikklachten, zoals moeilijk kunnen slikken, pijn bij het slikken of vaak verslikken
- Veel slijm in de keel
- Klachten aan één of beide oren, zoals dichtzittende oren, slecht horen, oorsuizen
- Een zwelling in de hals
- Heesheid, moeite met praten en een veranderde stem
- Mond- en keelpijn
- Een wondje of zweertje in de keel dat niet vanzelf geneest
Lees ook: Moet je je ongerust maken over een gezwel of knobbel in de hals?
Latere symptomen van keelkanker
In een latere fase kunnen de klachten evolueren naar:
- De tong minder goed kunnen bewegen
- Benauwdheid
- Bloed in het slijm
- Afvallen zonder duidelijke oorzaak
Lees ook: Is vlees kankerverwekkend?
Oorzaak keelkanker
Verschillende factoren kunnen het risico op keelkanker verhogen:
- Roken en alcohol: Zowel roken als overmatig alcoholgebruik zijn belangrijke risicofactoren voor keelkanker. Wanneer tabak en alcohol gecombineerd worden, versterken ze elkaars schadelijke effect, waardoor het risico nog groter wordt.
- HPV (Humaan papillomavirus): Een infectie met het humaan papillomavirus (HPV) kan ook bijdragen aan het ontstaan van keelkanker. Het virus kan worden overgedragen via tongzoenen en orale seks met iemand die besmet is. Keelkanker als gevolg van HPV-infectie komt steeds vaker voor.
- EBV (Epstein-Barrvirus): Het Epstein-Barrvirus (EBV), dat ook de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt, kan het risico op keelkanker verhogen. Met name in de nasofarynx (het bovenste deel van de keel) speelt EBV een rol.
Keelkanker kan ook ontstaan bij mensen zonder deze specifieke risicofactoren. Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Slechte mondhygiëne
- Ongezonde voeding
- Chronische irritatie van de keel door ontstekingen
Behandeling keelkanker
In overleg met een multidisciplinair team wordt beslist welke behandeling of combinatie van behandelingen men zal toepassen. Die beslissing hangt af van het type kanker, het stadium van de kanker en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt.
- Nasofarynxkanker behandelt men over het algemeen met radiotherapie, vaak in combinatie met chemotherapie. Ook past men soms chirurgie toe, om klieren te verwijderen na radiochemotherapie bijvoorbeeld.
- Bij orofarynxkanker zal men doorgaans een chirurgische ingreep uitvoeren in eerste instantie, eventueel aangevuld met radiotherapie of een combinatie van chemo- en radiotherapie.
- In het onderste deel van de keelholte wordt een tumor vaak pas later ontdekt. Bij hypofarynxkanker krijgen patiënten bestraling en/of een operatie.
Lees ook: 15 tips om je risico op kanker te verlagen
Is keelkanker besmettelijk?
Hoewel keelkanker zelf niet besmettelijk is, kunnen HPV en EBV wél worden overgedragen. HPV wordt verspreid via tongzoenen en orale seks, terwijl EBV ook via speeksel (bijvoorbeeld door zoenen) kan worden doorgegeven. Bepaalde varianten van deze virussen verhogen het risico op keelkanker.
In België en Nederland krijgen meisjes vanaf 12 jaar een vaccinatie aangeboden die hen beschermt tegen baarmoederhalskanker veroorzaakt door HPV. Dit vaccin helpt ook om het risico op keelkanker en andere hoofd-halskankers, zoals mond- en tongkanker, te verkleinen.
Sinds 2022 wordt deze vaccinatie ook aan jongens aangeboden, en is de leeftijd voor inenting verlaagd naar 9 jaar. Voor EBV bestaat er momenteel geen vaccin.
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
