Hoe werkt een vaccin?
dossier
Sommige mensen staan wat weigerig tegenover het coronavaccin dat eraan komt. Is het uit angst voor eventuele bijwerkingen, zijn ze bevooroordeeld, of hebben ze gewoon schrik voor het onbekende?
Tijd om een aantal misvattingen weg te werken en kort te schetsen wat een vaccin doet met je lichaam.
Een vaccin zou je kunnen vergelijken met een coach die je lichaam traint voor een belangrijke wedstrijd. Het bereidt je lichaam namelijk voor om goed te presteren op het moment dat het zich moet meten met een virus of een bacterie. Met andere woorden: het zorgt ervoor dat je je kunt verdedigen tegen een bepaalde ziektekiem wanneer je daarmee geconfronteerd wordt.
Hoe gaat dat in zijn werk?
Een vaccin bevat ofwel een inactieve ziektekiem ofwel een onderdeel van een virus of een bacterie, die/dat veel te zwak is om de ziekte te veroorzaken, maar dat er wel voor zorgt dat je lichaam in actie schiet en de nodige antistoffen aanmaakt. Je afweersysteem slaat deze ‘onschuldige kennismaking’ met het virus of de bacterie vervolgens op in zijn harde schijf en wordt zodoende klaargestoomd om de echte, onverzwakte ziektekiem ‘in de kiem te smoren’ wanneer die in de toekomst zou aanvallen. Het lichaam leert dus hoe het correct moet reageren op een dergelijke vijand en is paraat om meer en betere antilichamen te produceren wanneer het opnieuw ermee in contact komt.
Welke soorten vaccins zijn er?
Grofweg kunnen ze in twee categorieën worden ingedeeld: levende en niet-levende.
- De levende bevatten afgezwakte ziektekiemen die inactief gemaakt zijn en die in een zeer lage dosis worden toegediend.
- De niet-levende bevatten heel specifieke kleine stukjes ziektekiem die het afweersysteem triggeren.
Sommige vaccins beschermen levenslang, andere moeten na een aantal jaren herhaald worden omdat de antistoffen die het lichaam voor de desbetreffende ziekte aanmaakt met het verloop der jaren afneemt.
Waarom kunnen er lichte bijwerkingen optreden?
Mogelijke bijwerkingen van vaccins in het algemeen zijn:
- lichte tot matige koorts (onder de 38,5 °C)
- lichte pijn, roodheid, jeuk of een kleine zwelling rond de plaats waar er geprikt werd. Meestal verdwijnen deze ongemakken na een paar dagen.
- een knobbeltje of verharding op de injectieplaats.
Koorts is een gevolg van de reactie van je afweersysteem op de vaccinatie.
De tweede soort bijwerkingen (jeuk, lichte pijn…) kan voorkomen na een inenting met een niet-levend vaccin en is vooral te wijten aan bepaalde hulpstoffen (bv. aluminium) die er in een kleine dosis aanwezig zijn. Die kunnen de afweerreactie van het lichaam versterken.
Bronnen
Interview met vaccinoloog Prof. Pierre Van Damme in CM Magazine Leef : ‘Lichaam in opleiding’
Lees ook: Hoe werken vaccinaties?
Laatst bijgewerkt: februari 2021
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
