FAVV / Strengere controles op een volledige communicatie van allergenen in levensmiddelen

Voedselallergieën vormen een belangrijk volksgezondheidsprobleem dat jaar na jaar toeneemt. 2 tot 3 procent van de wereldbevolking en 6 tot 8% van de kinderen heeft te kampen met voedselallergieën. De Belgische Hoge Gezondheidsraad stelt bovendien een toename vast in de frequentie en de ernst van de reacties. 

De consument moet correct en doeltreffend worden geïnformeerd over de aanwezigheid van allergenen in een gerecht of een levensmiddel. 

De enige manier waarop personen met een voedselallergie of -intolerantie gezondheidsproblemen kunnen voorkomen is het levensmiddel dat het probleem veroorzaakt vermijden. Om de indringer te vinden is het belangrijk om de samenstelling van een product te kennen en de ingrediëntenlijst goed te analyseren. 

De Europese wetgeving bepaalt dat 14 allergenen duidelijk op het etiket moeten worden vermeld, zelfs al komen ze slechts in heel kleine hoeveelheden in het voedsel voor en zelfs al gaat het om een afgeleid product:

• granen die gluten bevatten (bijvoorbeeld: tarwe, rogge, gerst, haver, spelt...) 

• schaaldieren 

• eieren 

• vis 

• aardnoten 

• soja 

• melk 

• noten (amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten, macadamianoten) 

• selderij

• mosterd 

• sesamzaad 

• weekdieren

• lupinezaad 

• zwaveldioxide en sulfieten..

Mensen die allergisch zijn moeten de risicoproducten kennen en kunnen identificeren, zoals bijvoorbeeld wijn of bier in geval van een allergie tegen sulfiet. Er kunnen immers altijd allergische reacties optreden, zelfs als er slechts sporen van het allergeen aanwezig zijn. Daarom bestaan er vermeldingen zoals “kan sporen bevatten van....” die de consument op een potentieel risico wijzen indien de persoon zeer gevoelig is.

Elk etablissement moet de consumenten kunnen informeren over de eventuele aanwezigheid van allergenen. Sinds 13 december 2014 moeten handelaars die niet-voorverpakte levensmiddelen verkopen de consumenten kunnen informeren over de aanwezigheid van allergenen in al hun producten. Het gaat hier dus over voedingsmiddelen die u op restaurant eet of die uw kinderen in de schoolkantine eten, niet-voorverpakte levensmiddelen die u koopt bij uw slager, bakker, ... U moet bijvoorbeeld geïnformeerd worden over allergenen in de kreeftensoep die u bestelt op restaurant, in de vol-au-vent die uw kinderen op school krijgen, in het broodje met eiersalade dat u bij de bakker koopt of in de notenworst die verkocht wordt bij de slager, ...

De informatie moet onmiddellijk ter plaatse beschikbaar zijn als u er om vraagt. In principe moet dit schriftelijk gebeuren, maar onder bepaalde voorwaarden mag het ook mondeling. 

Hoe de informatie ook verstrekt wordt aan de klant, er moet in ieder geval duidelijk zichtbaar een schriftelijke verklaring aanwezig zijn waarin staat waar en hoe de informatie over allergenen kan worden teruggevonden. Ook moet de consument ervan verwittigd worden dat de samenstelling van voedingsmiddelen kan veranderen.

Het FAVV heeft bedrijven de mogelijkheid gegeven om zich aan te passen aan deze nieuwe wetgeving tijdens een overgangsperiode. Daarbij werd tot nu toe gekozen voor een benadering die eerder de voorkeur geeft aan adviseren dan aan sanctioneren. Maar sinds 1 oktober 2017 voert het FAVV strengere controles uit in voedingszaken die de consument niet correct informeren over allergenen in de aangekochte/verbruikte voedingswaren.