10 weken zwanger

In dit artikel

10 weken zwanger

Mama tijdens week 10
Je baby tijdens week 10

dossier Op het einde van deze week is je baby 8 weken oud en is de embryonale fase afgerond. Dan begint de foetale fase die loopt tot aan de bevalling. Vanaf dan spreekt men niet meer van een embryo maar van een foetus.

De gevaarlijkste periode waarin alle kritieke organen werden aangelegd, heeft je baby nu bijna achter de rug. Ook al zit alles nog niet in de juiste proporties, het embryo is nu een ‘echt’ mini-mensje geworden. In de foetale ontwikkeling vindt de verdere ontwikkeling en groei van de aangelegde orgaanstelsels plaats.

Mama tijdens week 10

Vanaf de tiende zwangerschapsweek kan je een Niet-Invasieve Prenatale Test of NIPT laten uitvoeren. In het bloed van de moeder circuleert DNA van de baby. Dankzij het DNA in deze bloedafname kan men de foetus screenen op de meest frequente chromosoomafwijkingen, zoals het syndroom van Down.

Lees ook: Alles wat je moet weten over de NIP-test (NIPT)

Is je buikje al wat dikker geworden?

Alhoewel je baarmoeder nu al flink gegroeid is – ze is nu ongeveer zo groot als een sinaasappel – en je buikje wat dikker is geworden, is daarvan uitwendig nog niet veel te merken, tenzij door jezelf en je partner.
Je bent misschien weer wat aangekomen, ook omdat je lichaam meer vocht vasthoudt. Misschien zal je stilaan wat ruimere kleding en een broek of rok met een elastiek moeten dragen. Voor echte zwangerschapskleren is het nog wel wat vroeg.
Het kan zijn dat je de aders op je armen en benen veel beter ziet. Dit komt omdat je lichaam meer bloed moet rondpompen en je aders onder invloed van zwangerschapshormonen verslappen en dus iets kunnen uitzetten. Dit is normaal en zal na de zwangerschap opnieuw verdwijnen.
Sommige vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap last van koude rillingen of hebben het altijd koud. Anderen hebben het afwisselend warm en koud. Dat heeft waarschijnlijk te maken met de verhoogde productie van het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dat heeft ook een invloed op je lichaamsthermostaat. Een andere mogelijke reden is vermoeidheid, vooral tijdens de eerste maanden en in de laatste maand.
Omdat je baarmoeder op je blaas drukt, is het heel normaal dat je vaker moet plassen. Vooral de eerste maanden en aan het einde van de zwangerschap kunnen zwangere vrouwen hier last van hebben. Drink overdag voldoende en niet te veel voor het slapengaan. Zolang het plassen geen pijn doet, moet je je geen zorgen maken. Wanneer je ook pijn of een branderig gevoel ervaart tijdens het plassen, of wanneer je urine vreemd ruikt, meld dit dan aan je arts. Dit kan namelijk wijzen op een blaasontsteking.

Jij en je emoties

Een zwangerschap is een emotionele periode, zowel voor de zwangere vrouw als voor de partner. Je kan soms zelf schrikken van je emotionele buien en stemmingswisselingen. Je kan voor het minste beginnen huilen of boos worden, je voelt je misschien vaker angstig of ongelukkig en op een ander moment heel blij of euforisch. Die emoties en stemmingsveranderingen zijn normaal, maar kunnen natuurlijk wel vervelend zijn, zeker voor je partner die het misschien allemaal niet meer begrijpt.

Lees ook: Zwangerschapsmoodswings: wanneer komen ze en wat doe je eraan?

De meeste vrouwen zijn blij dat ze zwanger zijn. Deze blijdschap helpt vaak ook om lichamelijke ongemakken van de zwangerschap beter te verdragen. Maar iedere vrouw heeft tijdens de zwangerschap wel eens last van onzekerheid, twijfels of voelt zich somber. Dat hoort erbij en meestal zijn deze gevoelens tijdelijk. Ongeveer 10 tot 15 procent van alle zwangere vrouwen heeft echter last van psychische problemen. Ze voelen zich regelmatig somber en krijgen soms zelfs te maken met een depressie. Als je vaak moet huilen, je heel ellendig voelt en je je afvraagt of het leven nog wel zin heeft, is het belangrijk dit te delen. Je kan altijd bij je verloskundige of huisarts terecht voor een doorverwijzing voor goede hulp.

Lees ook: Als de roze wolk zwart kleurt: mentale problemen tijdens en na de zwangerschap

Jij en je partner

Het is niet verwonderlijk dat je zwangerschap op relationeel vlak aanpassingen vergt. Het is voor vrouwen en voor mannen immers niet altijd gemakkelijk om de lichamelijke en zintuigelijke veranderingen te begrijpen en te aanvaarden. Deze uitdaging kan een relatie bemoeilijken, maar ook versterken en verdiepen. Het is daarom erg belangrijk om te proberen de gevoelens en onzekerheden die je ervaart te delen met je partner.

Jij en je werk

Je hebt er alle belang bij je werkgever zo snel mogelijk te informeren over je zwangerschap. Je doet dat door een geneeskundig getuigschrift aangetekend te versturen of het te overhandigen en een ontvangstbewijs te vragen. Vanaf dat moment treden enkele wettelijke beschermingsmaatregelen in werking. Je mag dan bijvoorbeeld afwezig zijn van het werk voor een zwangerschapsonderzoek als dat niet buiten de arbeidsuren kan plaatsvinden. Vanaf dat ogenblik ben je ook beschermd tegen
ontslag. Die ontslagbescherming loopt tot een maand na het postnatale verlof (met inbegrip van de verlengingen).

Lees ook: Wanneer en hoelang heb je recht op moederschapsverlof?

Zwangerschapskwaaltjes

Rond deze tijd bereiken zwangerschapskwaaltjes, zoals misselijkheid en vermoeidheid, hun hoogtepunt. Al is dieptepunt misschien een betere omschrijving. Het verschilt per vrouw en per zwangerschap hoe erg die kwaaltjes zijn.

Je kan nu last hebben van hoofdpijn die komt en gaat. Dit kan komen door de hormoonveranderingen, maar ook door stress, vermoeidheid of honger. Je kan eventueel een pijnstiller nemen (bij voorkeur paracetamol).
Sommige zwangere vrouwen hebben last van duizeligheid. Dit kan komen door een verlaagde bloeddruk of een lage suikerspiegel. Ga dan even rustig liggen met je benen omhoog en eet eventueel een beetje.
Je kan nu ook last hebben van buikpijn. Meestal gaat het om zogenaamde ‘bandenpijn’. De baarmoeder zit met banden verbonden aan je bekken. Als er meer spanning op deze banden komt, kan dat aanleiding geven tot een scherpe, stekende pijn die langdurig kan aanhouden aan de onderkant en zijkanten van je buik. Neem bij twijfel contact op met je arts.

Lees ook: Wat is ‘bandenpijn’ en wat kan je eraan doen?

Je baby tijdens week 10

Het embryo is ongeveer 3-5 cm lang van kruin tot stuitje en weegt ongeveer 5 gram.

Het embryo begint aan een heuse groeispurt, waarin hij tot twee centimeter per week groeit. Deze groeispurt gaat door tot de zestiende week, daarna gaat het weer wat langzamer. In tegenstelling tot de lengte evolueert de gewichtstoename aanvankelijk langzaam tot de 23ste zwangerschapsweek, en neemt vervolgens sterk toe om een maximum te bereiken rond 32 à 36 weken.
Om de lengte van je baby in te schatten, kan je het volgende trucje gebruiken:
-- Tijdens de eerste helft van de zwangerschap: het aantal maanden in het kwadraat. Na twee maanden is je baby dus ongeveer 4 cm, na 3 maanden 9 cm, enzovoort.
-- Tijdens de tweede helft van de zwangerschap: het aantal maanden maal vijf. Bijvoorbeeld 6 maanden = 30 cm, 9 maanden = 45 cm.
Alle organen zijn in aanzet gevormd. Ook alle gewrichten zoals de knieën en de ellebogen zijn gevormd. Botten en kraakbeen worden verder aangemaakt.
Na ongeveer 10 weken beginnen vitale organen, zoals de darmen, nieren en lever, te functioneren. De baby gaat plassen. Ook begint het kindje zuig- en slikbewegingen te maken.
Aan het einde van de embryonale fase is de primaire ontwikkeling van de hersenen grotendeels voltooid. Vanaf nu krijgen de verschillende delen van de hersenen steeds specifiekere functies.
Het immuunsysteem van je baby begint zich te ontwikkelen.
Rond deze periode begint de tastzin te functioneren die halverwege de zwangerschap over het hele lichaam werkzaam is.
Het hoofdje wordt ronder en het gezichtje gaat er steeds menselijker uitzien. Ook de aanzet van de tanden is gevormd: in de boven- en een onderkaak zitten twintig kleine bobbeltjes die na de geboorte melktandjes worden. Boven op het hoofdje kunnen de eerste haartjes beginnen groeien.
De aanleg van het oor begint ongeveer acht weken na de bevruchting. Tegen het einde van deze week zal het buitenoor zich ontwikkelen. Nu zitten de oortjes nog laag op het hoofd. Naarmate het hoofd groeit, zullen ze verschuiven naar de juiste plaats. Rond de 20ste week is het gehoororgaan volkomen ontwikkeld.
Ook de ogen zijn volop in ontwikkeling. De basis van de optische structuur zit nu op zijn plaats en de oogleden beginnen de ogen te bedekken. De ogen functioneren vermoedelijk rond de 30ste week.
Vanaf 10-12 weken zou de hartslag van je baby hoorbaar moeten zijn. Dan begint de foetus boven je schaambeen uit te groeien en zit er geen bot in de weg. Tijdens de rest van de zwangerschap zal je vroedvrouw of (huis)arts bij elke zwangerschapscontrole de harttonen beluisteren. De aanwezigheid van de harttonen bevestigt dat de foetus in leven is.
De ‘zwemvliezen’ tussen de vingers en tenen verdwijnen, waardoor ze los van elkaar komen en de handjes elkaar kunnen aanraken. Ook de ‘staart’ die het embryo op een kikkervisje deed lijken, is verdwenen.
Vanaf nu beginnen de geslachtsorganen zich te ontwikkelen, maar pas volgende week wordt aan de buitenkant zichtbaar of het een jongen of meisje is. Dit is evenwel nog niet op een echo te zien.
Kon je baby vorige week alleen nog maar schokachtige bewegingen maken, deze week ontwikkelt hij de ‘moro-reflex’. Als je baby schrikt dan spreidt hij de armen, sluit ze om de borst en begint te huilen. Waarom deze reflex precies bestaat, is niet zeker. Ook direct na de geboorte kan de boreling over deze reflex beschikken. Normaal gesproken dooft deze reflex op een leeftijd van 2 tot 4 maanden uit.