Gerelateerde artikels
Afkicken van alcohol: wat zijn de ontwenningsverschijnselen?
dossier
Wat er met je lichaam gebeurt als je stopt met alcohol drinken, hangt af van verschillende factoren: hoelang en hoeveel je hebt gedronken, je lichamelijke conditie en gevoeligheid. Het lichamelijk afkicken van alcohol kan drie tot zeven dagen duren. Als je eenmaal beslist om te stoppen met drinken, kan je beroep doen op medische en/of psychologische begeleiding.
Lees ook: Tien tips om minder te drinken
Verschillende ontwenningsfasen
Een persoon die ontwent van alcohol, kan drie verschillende stadia ervaren.
Fase 1 (mild): mogelijke symptomen zijn hoofdpijn, slapeloosheid, angst, trillende handen, maag- en darmstoornissen en hartkloppingen. Milde ontwenningsverschijnselen beginnen vaak binnen 6 tot 12 uur na je laatste drankje.
Fase 2 (matig): in deze fase worden de milde symptomen van fase 1 aangevuld met symptomen als een verhoogde bloeddruk of hartslag, verwardheid, lichte hyperthermie en een snelle, abnormale ademhaling. Deze symptomen treden meestal 12 tot 24 uur na het laatste drankje op. Hoewel deze symptomen ernstiger zijn dan in fase 1, zijn ze niet levensbedreigend.
Fase 3 (ernstig): de symptomen omvatten gematigde symptomen van stadium 2, visuele of auditieve hallucinaties, toevallen, desoriëntatie en verminderde aandacht. Fase 3 wordt beschouwd als een ernstige vorm van alcoholontwenning.
Als de ontwenning niet wordt behandeld, kan ze uitmonden in een delirium tremens. Symptomen zijn: agitatie, ernstige verwarring, gevaarlijke veranderingen in de bloeddruk, overmatig zweten, koorts, hallucinaties, hartritmestoornissen, veranderingen de stemming, epileptische aanvallen, gevoeligheid voor aanraking, licht en/of geluid, trillen. Een delirium tremens kan dodelijk zijn. Medische zorg in het ziekenhuis is dus nodig totdat de symptomen onder controle zijn.
Lees ook: Wat is een delirium tremens?
Behandeling
In samenspraak met een arts kan je ondersteunende medicatie innemen als je stopt met drinken. Er zijn drie soorten medicatie die men voorschrijft: medicatie die ontwenning tegengaat, medicatie die de zin in drinken vermindert en medicatie die je belet te drinken omdat je ziek wordt van alcohol. Je arts kan ook bijkomende problemen behandelen zoals maag- en darmklachten, vitamine-B-tekorten en leverstoornissen.
Daarnaast is het belangrijk om de denk- en gedragspatronen aan te pakken die gepaard gaan met alcoholgebruik, om je zelfvertrouwen te verhogen en de risicosituaties te herkennen. Daarvoor kan je beroep doen op verschillende vormen van hulpverlening:
- Zelfhulp: je kan zelfstandig aan de slag aan, eventueel geholpen door je partner of een andere vertrouwenspersoon. Wanneer je echter zeer lang of zeer veel gedronken hebt, raadpleeg dan minstens je huisarts om de risico's van de ontwenningsverschijnselen te bespreken. Er zijn zelfhulpprogramma’s beschikbaar of je kan je aansluiten bij een zelfhulpgroep zoals AA (Anonieme Alcoholisten).
- Ambulante hulp: een aantal diensten zoals OCMW’s en Centra voor Algemeen Welzijnswerk, bieden net zoals de huisarts een eerste opvang en ondersteuning. Voor meer gespecialiseerde hulp kan je terecht in een ambulant centrum, zoals een Centrum Geestelijke Gezondheidszorg dat gespecialiseerd is in afhankelijkheidsproblemen. Of je kan een afspraak maken met een psychiater/psycholoog/psychotherapeut in een privépraktijk.
- Residentiële hulp: ‘residentieel’ betekent dat je gedurende een bepaalde tijd in een centrum of ziekenhuis verblijft. De periode kan variëren van enkele dagen tot enkele weken of maanden.
Een kortdurende vorm van residentiële hulp biedt men aan in CIC's (crisisinterventiecentra, verbonden aan sommige ziekenhuizen), psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen (PAAZ-diensten), ontwenningsafdelingen in psychiatrische ziekenhuizen en centra waar een kortdurend therapeutisch programma aangeboden wordt (meestal een drietal weken).
Bij de langdurige vorm: opname in een gespecialiseerde ontwenningskliniek (gedurende enkele maanden) of een Therapeutische Gemeenschap (tot een jaar). Sommige ziekenhuizen en TG's werken zowel met kortdurende- als langdurige opnames.
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
