De noodpil of morning-afterpil

Als je onveilige seks hebt gehad en niet zwanger wil worden, kan je de noodpil of morning-afterpil innemen. Zo verklein je de kans op een zwangerschap. Neem hem correct en zo snel mogelijk na onveilige seks.

Als je niet zwanger wil worden na onveilig seksueel contact, heb je de keuze tussen twee soorten noodanticonceptie: 

Neem de noodpil zo snel mogelijk in, het liefst binnen 12 uur na het onveilig seksueel contact. Eén tablet is voldoende. De noodpil met levonorgestrel moet je ten laatste drie dagen (72 uur) nadat je onbeschermde seks hebt gehad, innemen. De noodpil met ulipristalacetaat is een alternatief dat je tot maximaal vijf dagen (120 uur) na onveilig vrijen kan gebruiken. Als je binnen de 3 uur na het innemen van de noodpil moet braken, moet je onmiddellijk een nieuwe pil innemen. Neem deze noodpillen niet in als je zwanger bent.

De klassieke noodpil (met levonorgestrel) bevat een kunstmatig hormoon (progestageen) dat je ook in andere gewone anticonceptiepillen terugvindt. Dit hormoon zorgt ervoor dat de eisprong pas later of helemaal niet plaatsvindt. Zo kan een bevruchting eventueel nog vermeden worden. Maar als de eicel al bevrucht is, dan kan de noodpil dit niet meer ongedaan maken.

De noodpil is te verkrijgen in elke apotheek, zonder doktersvoorschrift. De normale prijs van een pil met levonorgestrel (Levodonna®, Norlevo®, Postinor® of Justine®) ligt tussen 8 en 10 euro. Een pil met ulipristal (EllaOne®) kost doorgaans 25 euro. Sinds eind 2020 kan je ook zonder voorschrift van je arts een tegemoetkoming krijgen. Voor de terugbetaling heeft de apotheker je naam en mutualiteitsgegevens nodig. Je betaalt dan tussen de 0 en 1 euro voor een pil met levonorgestrel, en 16 euro voor een noodpil met ulipristalacetaat.

De kans dat je bij een correcte inname van de noodpil toch zwanger wordt is klein (1%). Tegelijk geldt dat hoe sneller je de noodpil inneemt, hoe efficiënter ze werkt. Elk uitstel van de eerste pil met 12 uur verhoogt de kans op zwangerschap met 50%. Je neemt ze daarom best zo vlug mogelijk in, ook al heb je 72 uur de tijd.

De noodpil is dus een uitstekende reddingsboei, maar duidelijk minder betrouwbaar dan bijvoorbeeld de pil, de hormonale implant of het spiraaltje.

De noodpil biedt alleen bescherming ingeval er iets is misgelopen in de afgelopen 72 uur, en niet voor de periode die daarop volgt, tot aan de volgende menstruatie. Als je wil vrijen, moet je zolang een condoom gebruiken.

Je menstruatie kan te vroeg, op tijd of maximum één week te laat komen. Ben je zeven dagen te laat, of heb je weinig bloedverlies, dan moet je zeker een (huis)arts raadplegen voor een zwangerschapstest.

De noodpil, de naam zegt het al, is alleen geschikt in noodgevallen en mag dus zeker niet als routine-anticonceptie worden gebruikt. Soms kunnen er toch enkele bijwerkingen zijn (ook al komen die veel minder vaak voor bij deze nieuwe noodpil dan bij de vorige). Mogelijke bijwerkingen van de noodpil zijn dat je menstruatiecyclus wordt verstoord, enkele vrouwen kunnen toch wat last hebben van misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid, buikpijn of pijn in de borsten. En zoals reeds is gezegd is de noodpil minder betrouwbaar dan andere bestaande voorbehoedmiddelen.

Voor je gezondheid kan het geen kwaad als je in een korte periode verschillende keren de noodpil neemt. Maar de noodpil is niet honderd procent effectief. Als je ze vaak neemt, is er een behoorlijke kans dat je toch eens zwanger zal geraken. Gebruik je de noodpil regelmatig? Begin dan liever met anticonceptie.

Gebruik in dezelfde cyclus niet beide soorten noodpillen door elkaar. Ze kunnen elkaars werking beïnvloeden. Als je bijvoorbeeld Norlevo® al hebt ingenomen, en je hebt binnen dezelfde cyclus opnieuw noodanticonceptie nodig, gebruik je die pil beter opnieuw en niet EllaOne®.

Als je (nog) niet zwanger wil worden, moet je een voorbehoedsmiddel gebruiken. Om te weten welk middel bij jou past, kan je een afspraak maken met een (huis)arts of met een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Niet alle voorbehoedmiddelen zijn even geschikt voor jongeren.