Is een vegetarisch en vegan dieet geschikt voor baby's?

dossier

Uiteraard wil je je baby de best mogelijke start geven, en al zeker wat z’n gezondheid betreft. Ben je zelf vegetariër of veganist, en vraag je je af of zo’n dieet geschikt is tijdens de borstvoeding of voor je kindje? De Hoge Gezondheidsraad heeft een persbericht uitgestuurd met advies daarrond. We vatten het even voor je samen.

Vegetarisch eten heeft veel voordelen voor je gezondheid, maar ook voor het milieu: minder CO2-uitstoot, bescherming van de biodiversiteit, enzovoort. In België eet men al enkele jaren steeds minder vlees, en ook voor zuivelproducten begint zich een soortgelijke tendens af te tekenen. Hoe groter echter de dieetbeperkingen - vooral in het geval van een veganistisch dieet - hoe groter het risico op voedingstekorten en, paradoxaal genoeg, blootstelling aan bepaalde ongewenste stoffen. Kleine kindjes die een te eenzijdig voedingspatroon volgen, lopen een groot risico op onomkeerbare gevolgen voor z’n cognitieve en neurologische ontwikkeling.

"Tijdens deze levensfasen vinden belangrijke fysiologische veranderingen plaats met specifieke behoeften waaraan optimaal moet worden voldaan", zo meldt de HGR. "Strikt veganisme wordt daarom afgeraden bij zuigelingen en peuters onder de 3 jaar."

Mag je vegan eten als je borstvoeding geeft?

Moedermelk is nog steeds de meest geschikte voeding voor zuigelingen. Het bevat al zijn voedingsbehoeften. Als je je baby geen borstvoeding geeft of als hij een supplement nodig heeft, kies dan een product dat aan zijn leeftijd is aangepast.

De Hoge Gezondheidsraad raadt een vegan dieet tijdens de borstvoeding af. Eet je toch vegan? Dan moet je kind vitamine B12, D en ijzer toegediend krijgen. Daarnaast moet de inname van zink, foliumzuur en omega-3-vetzuren (vooral DHA) worden gemonitord, én moet je erop toezien dat jij zelf voldoende eiwitten en calcium binnenkrijgt. De HGR adviseert dan ook om je te laten bijstaan door een voedingsdeskundige, om zeker te zijn dat je kindje alle belangrijke voedingsstoffen inneemt.

Plantaardige ‘melk’ voor zuigelingen en baby's

Dranken op basis van planten, die vaak onterecht ‘melk’ worden genoemd, bevatten niet de essentiële voedingsstoffen die baby's en peuters nodig hebben, en zijn bovendien niet vrij van ongewenste stoffen. Dr. Brasseur, kinderarts en voorzitter van de werkgroep, onderstreept dat ‘melk’ per definitie datgene is wat uit een uier komt en dus altijd van dierlijke oorsprong is. Plantaardige ‘melk’ is dus eigenlijk een groentesap, vandaar dat we volgens de wet bijvoorbeeld moeten spreken van haverdrink, sojadrank en amandeldrank in plaats van havermelk, sojamelk en amandelmelk. De HGR adviseert om plantaardige melk te vervangen door zuigelingenvoeding op basis van gehydrolyseerde rijstproteïnen. Ook 9 op 10 kindjes met koemelkallergie verdraagt deze flesvoeding op basis van rijst.

Het Nederlands Voedingscentrum meldt trouwens dat naast de plantaardige alternatieven ook dierlijke koemelkvervangers zoals geitenmelk en schapenmelk in de eerste 6 maanden afgeraden worden als vervangende voeding. “Tussen 6-12 maanden adviseren we moedermelk of opvolgmelk in plaats van de gewone koemelk of andere dierlijke en plantaardige vervangers. Een beetje gewone melk van bijvoorbeeld koeien, geiten, paarden of schapen is niet schadelijk voor een baby, hij kan het gewoon verteren. Maar als hij te veel gewone melk drinkt, krijgt hij te weinig ijzer binnen. Dat kan leiden tot een tekort. Te veel eiwit kan bovendien schadelijk zijn voor de nieren van een baby.” Opvolgmelk is daarentegen altijd aangepast aan de specifieke behoeften van je kindje.

Mag een baby vegetarisch of vegan eten?

Zoals hierboven al vermeld wordt een strikt veganistisch dieet afgeraden voor kinderen onder drie jaar. Kies je er toch voor, dan is gericht voedingsadvies door een bekwame gezondheidswerker van essentieel belang. Enkele aandachtspunten zijn bijvoorbeeld:

• Om de kwaliteit van de eiwitinname te verbeteren, is het raadzaam om je kindje peulvruchten en granen in dezelfde maaltijd te laten eten.
• De helft van de calorieën moet uit vet bestaan: kies voor vetrijke groenten zoals avocado, en voeg oliën zoals koolzaadolie, walnoten, enzovoort toe aan de maaltijden.
• Als je kind een melkvrij dieet volgt (borst-, koe- of geitenmelk), kan er een tekort aan calcium ontstaan en kan een supplement of extra consumptie van plantaardige calciumvoeding nodig zijn.
• Als je vleesvervangers wil geven, geef dan de voorkeur aan zelfgemaakte groentebereidingen, die minder rijk zijn aan natrium en verzadigde vetzuren.”

"Hoewel dit rapport focust op een aantal praktische handvaten die grotendeels toepasbaar zijn, is er niettemin veel aandacht en enige kennis van zaken nodig om de aanbevelingen op een correcte manier in de praktijk te brengen. Daarom is een gepersonaliseerde opvolging bij een gezondheidsprofessional vaak aan te raden of in bepaalde situaties zelfs noodzakelijk", klinkt het.

Dit filmpje vat het nog eens samen.

Lees ook:
Mag je veganistisch eten tijdens de zwangerschap of borstvoedingsperiode?
De impact van borstvoeding op je seksleven
Ontzwangeren, wat houdt dat eigenlijk in?
Mogen baby’s en jonge kinderen (pinda)noten eten?

Bronnen:
De Hoge Gezondheidsraad
Nederlandse Vereniging voor Veganisme
Voedingscentrum