Gerelateerde artikels
Wat is spasmodische dysfonie (spastische stembanden)?
In dit artikel
Wat is spasmodische dysfonie (spastische stembanden)?
dossier
Actrice An Swartenbroekx lijdt aan spasmodische dysfonie, een zeldzame en chronische vorm aandoening die invloed heeft op de stembanden. Dysfonie is een vorm van dystonie, een motorische stoornis die gekenmerkt wordt door aanhoudende spiercontracties die leiden tot abnormale houdingen en/of herhaalde bewegingen. Bij spasmodische dysfonie zorgen willekeurige spasmen van de stembanden ervoor dat je gaat stotteren, of een gebroken of beverig stemgeluid produceert.
Lees ook: Keelpijn met heesheid: hoe behandel je een ontsteking van het strottenhoofd (laryngitis)?
Oorzaken spasmodische dysfonie
© Getty Images
De exacte oorzaak van spasmodische dysfonie is nog niet volledig duidelijk, maar deskundigen geloven dat de aandoening gelinkt is aan een disfunctie in de hersenen waar signalen naar de spieren worden gestuurd. De persoon in kwestie heeft daardoor geen goede controle meer over de aansturing van zijn/haar stembanden. Factoren zoals genetica, omgevingsinvloeden en mogelijk zelfs virale infecties zouden ook kunnen ook bijdragen aan het ontstaan ervan.
Lees ook: Heesheid: wanneer moet je je ongerust maken?
Soorten en symptomen dysfonie
SD begint vaak als een niet-specifieke en oncontroleerbare heesheid. Het begin van de aandoening wordt opvallend vaak geassocieerd met een stressvolle gebeurtenis of verkoudheid. Bij de meeste patiënten ontwikkelt de aandoening zich langzaam, op 9 tot 12 maanden tijd.
In het algemeen zijn er twee soorten spasmodische dysfonie:
- Adductieve spasmodische dysfonie: Dit type zorgt ervoor dat de stembanden te dicht naar elkaar toe trekken tijdens het spreken, wat leidt tot een geknepen, geforceerd stemgeluid met stembreuken
- Abductieve spasmodische dysfonie: Bij dit type bewegen de stembanden juist uit elkaar wanneer iemand probeert te spreken. Dit resulteert in een zwakke of (onbedoelde) fluisterende stem.
Lees ook: Stress: symptomen en gevolgen voor de gezondheid
Dysfonie behandelen met botox
Bij de behandeling van spasmodische dysfonie zijn er verschillende opties beschikbaar. Injecties met botulinumtoxine (botox) is momenteel de meest effectieve behandeling voor spasmodische dysfonie. De injecties helpen door tijdelijk de zenuwen die ongewilde spierspasmen veroorzaken te verlammen. De effecten van botox zijn echter van korte duur (ongeveer 3 maand), en moeten dus levenslang herhaald worden. Een definitieve oplossing is nog niet gevonden.
Naast botox wordt ook soms bepaalde medicijnen voorgeschreven om de symptomen te verminderen, maar die blijken minder effectief te zijn dan de injecties.
Lees ook: Waarom mogen enkel artsen botox en fillers uitvoeren?
Logopedie bij dysfonie
Logopedisten werken nauw samen met patiënten om ademhalings- en spreektechniekstrategiën aan te leren die hen kunnen helpen hun stem beter te controleren tijdens episoden van spasmen. Deze therapievorm helpt niet alleen bij het verbeteren van spraakpatronen maar biedt ook emotionele ondersteuning voor mensen die leven met deze uitdagende aandoening.
Lees ook: Logopedie: van spraakproblemen tot hulp bij leermoeilijkheden
Operatie bij dysfonie
Bij ernstige gevallen waarbij andere behandelmogelijkheden geen verlichting bieden, kan chirurgisch ingrijpen overwogen worden. De precieze procedure hangt af van het type en de ernst van de aandoening, maar kan variëren van selectieve doorsnijding van bepaalde zenuwen tot aanpassingen aan de positie of spanning van de stemplooien zelf. Het belangrijkste doel is om meer consistentie in spraakproductie mogelijk te maken door het verminderen of eliminereren van vocale spasmes.
Bronnen:
https://www.dystonievereniging.nl
https://www.amsterdamumc.nl
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
