Gerelateerde artikels
Vormen van psychotherapie: wat is systeemtherapie?
dossier Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie die ook wel relatie- en gezinstherapie wordt genoemd. Het belangrijkste kenmerk van systeemtherapie is dat belangrijke naasten zoals de partner, kinderen, broer, zus, ouders, buren, vrienden of collega's betrokken worden bij de therapie. Tijdens de sessies is er veel aandacht voor de onderlinge interactiepatronen en de verbetering hiervan.
Het sociale systeem
Binnen de psychologie en de hulpverlening wijst de term ‘systeem’ op het sociale systeem waar mensen deel van uitmaken. Dit systeem omvat de mensen die wij kennen en met wie we een band hebben. Iedereen maakt deel uit van verschillende sociale systemen: thuis, op school of op het werk hebben we contact met andere mensen. Dat contact is met sommigen veeleer oppervlakkig, met anderen onderhouden we dan weer een intensieve of intieme relatie.
Binnen het sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar. Gedachten, gedragingen, gevoelens en verwachtingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit onze omgeving. Dat is een complex proces waarbij problemen kunnen optreden. Een systeemtherapeut zal deze problemen bekijken tegen de achtergrond van onze wisselwerking met anderen. Hij of zij bekijkt ook wie kan bijdragen aan het oplossen van de problemen.
Lees ook: Behandeling van depressie: combinatie psychotherapie met antidepressiva meest aanbevolen
Hoe werkt het?
In een verkennend gesprek komt onder andere aan bod:
• wat de klachten en problemen zijn;
• hoe ze zijn ontstaan;
• de impact van de klachten en problemen op alle betrokkenen;
• het doel van de therapie;
• wat de gewenste veranderingen zijn;
• wat er nodig is om de gewenste verandering tot stand te brengen;
• het aantal benodigde gesprekken en de frequentie hiervan.
Partners of gezinsleden nemen meestal samen deel aan systeemtherapie. Tijdens de sessies staan de problemen van één of meerdere betrokkenen centraal. Het is de bedoeling dat de deelnemers zich bewust worden van onderlinge reacties op elkaar en begrijpen welke invloed zij op anderen hebben. Van daaruit wordt er gewerkt naar een oplossing. Soms geeft de therapeut ook huiswerk mee, bijvoorbeeld om uit te proberen hoe het bevalt om bepaalde dingen anders aan te pakken dan voorheen.
Lees ook: Hoge Gezondheidsraad wil af van hokjesdenken in psychiatrie
Waarom zou je er gebruik van maken?
Systeemtherapie kan een verfrissende blik geven op de patronen en regels die gelden binnen het eigen gezin. Je komt er even buiten te staan, zodat je kan zien of de gezinsdynamieken wel zo normaal zijn als ze lijken. Daarnaast helpt deze vorm van therapie ook om meer begrip op te wekken voor je naasten. Door in een vroeg stadium belangrijke naasten te betrekken bij de therapie, kan men voorkomen dat de problemen groter worden.
Systeemtherapie is bovendien breed inzetbaar. Het kan helpen bij psychische en lichamelijke klachten, ontwikkelings – of gedragsproblemen bij jonge kinderen, problemen bij pleegzorg en adoptie, huiselijk geweld, scheiding, rouw en verlieservaringen (partner, kind, job,…), communicatieproblemen met anderen, problemen die opduiken in een nieuw samengesteld gezin, opvoedingsvragen,...
Bronnen:
Lees ook: Rode Kruis lanceert app ‘Houvast’ als eerste hulp bij psychische problemen
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
