Hoe kan je nagelbijten afleren?

dossier

Eén op vier mensen zou op de nagels bijten. Bij schoolgaande jongeren zou dat zelfs bijna de helft zijn, bij volwassenen daarentegen nauwelijks 5 op 100.

Nagelbijten, of onychofagie in medische termen, is een onbewuste impuls die nagelbijters niet kunnen controleren en onbewust steeds herhalen. Het treedt vooral op in spannende situaties, bij stress, verveling, boosheid...

Lees ook: Tips voor mooie vingernagels

Oorzaken nagelbijten

Er bestaan verschillende hypothesen waarom mensen op hun nagels bijten.

• Volgens sommigen zou het een soort neurose zijn waarbij agressie wordt onderdrukt, m.a.w. men ontwapent als het ware zichzelf doordat men impulsen om ergens de nagels in te zetten door het nagelbijten tegengaat.
• Volgens een andere theorie zou het gaan om een aangeboren en mogelijk erfelijke impulsstoornis in de hersenen. Maar dit lijkt onwaarschijnlijk vermits het op latere leeftijd meestal vanzelf overgaat. Er is wel sprake van een familiair patroon dat wordt overgenomen van de ouders.
• Een derde hypothese is dat nagelbijten een vorm van lustbeleving is. De meeste mensen verleggen vanaf de puberteit hun aandacht naar andere lusten en dus kan men aanhoudend nagelbijten het best beschouwen als een vorm van verslaving aan een infantiele vorm van lustbeleving.
  
  

Lees ook: Wat zeggen je nagels over je gezondheid?

Mogelijke gevolgen van nagelbijten

• Het verhoogt de kans op allerlei infecties omdat bacteriën en vuil direct in de mond komen.
• Het verhoogt de kans op bloedingen, ontstekingen en infecties van de nagelriem of nagelwal (paronychia), met pijn en soms littekens tot gevolg. In ernstige gevallen kan de infectie zich uitbreiden tot onder de nagel en het nagelbed aantasten, met soms blijvende misvorming van de nagels.
• Het kan leiden tot afwijkende tand- en/of kaakstand en tot gebitsslijtage.
• Ingeslikte nagels verlaten meestal na enkele dagen op natuurlijke wijze onverteerd het lichaam. Soms kan een nagel echter in de maagwand blijven steken en een ernstige bloeding veroorzaken.
• Nagelbijten kan ook een aantal psychosociale gevolgen hebben: mensen die op hun nagels bijten kunnen zich daarvoor schamen of ze kunnen gepest worden, wat kan leiden tot sociaal vermijdingsgedrag en zelfs depressie. 
  
  

Lees ook: Hoe kan je nagelriemen best verwijderen?

Hoe stoppen met nagelbijten?

Alhoewel nagelbijten meestal vanzelf verdwijnt op volwassen leeftijd, is dat niet altijd het geval. Bovendien kan ook allerlei nare gevolgen hebben. Indien je wil stoppen of je kind wil helpen om te stoppen, kunnen volgende tips helpen.

• Kortgeknipte en goed verzorgde nagels nodigen minder uit om af te bijten. Knip de nagels daarom elke paar dagen bij.
• Vermijd situaties waarin jij of je kind gemakkelijk nagels bijt: stress, verveling, angst, frustratie... Bij kinderen kan het bijvoorbeeld helpen om die situaties op te schrijven (bijvoorbeeld wanneer het zich verveeld, naar een spannende film kijkt...), en te zorgen voor afleiding wanneer het op de nagels bijt.
• Zorg dat je altijd (suikervrije) kauwgom bij de hand hebt als alternatief voor het nagelbijten.
• Probeer het nagelbijten uit te stellen: als je de drang voelt, probeer je het een minuut uit te stellen, later twee minuten enzovoorts. Beperk ook de tijd dat je (of je kind) op de nagels bijt. Gebruik daarbij eventueel een timer.
• Je kan gekleurde pleisters om de vingertoppen doen of kunstnagels laten aanbrengen. Of je kan handschoenen dragen (bijvoorbeeld als je de drang voelt of 's nachts zodat je niet ongemerkt op je nagels bijt).
• Je kan de nagels insmeren met een slecht smakende nagelbijtvloeistof. Bij kleuters wordt dat evenwel afgeraden.
• Bestraffen of afdreigen van een nagelbijtend kind werkt meestal averechts.
• Over de effectiviteit van hypnotherapie of acupunctuur bestaan onvoldoende betrouwbare gegevens om dit te kunnen aanraden. Wanneer deze methoden niet werken, en het nagelbijten schadelijke gevolgen heeft, kan gedragstherapie een uitkomst bieden. Gedragstherapie waarbij wijziging van het gedragspatroon centraal staat, bleek de meest effectieve methode. Deze methode richt zich op relaxatie, zelfcontrole, sociale steun vanuit de directe omgeving en terugblikken op de moeilijke momenten.
  
  

Lees ook: Weg met stress: 10 relaxatieoefeningen die je zelf kan proberen

Bronnen:
www.mayoclinic.org
www.ncbi.nlm