Waarom komen sommige mensen altijd te laat?

Zelfs al zijn er negatieve consequenties verbonden aan iemands laattijdigheid, zoals een gemiste trein of negatieve reacties van vrienden, sommigen lijken hun les nooit te leren. Frustrerend voor zichzelf allicht, maar ook voor de mensen rondom hen. Hoe komt het dat te laat komen zo ingebeiteld zit bij sommigen? Volgens experten zijn laatkomers niet noodzakelijk slechtgemanierd of onverschillig voor de gevoelens van anderen, maar hebben ze een bepaalde hersenwerking en persoonlijkheid die aan de basis ligt van het chronisch te laat komen. 

De verklaring voor het persistent te laat komen, ligt waarschijnlijk in een bepaald hersengebied: de hippocampus. “In de hippocampus worden bepaalde aspecten van tijd verwerkt, zoals het onthouden wanneer je iets moet doen en hoelang het duurt”, zegt Hugo Spiers, professor cognitieve neurowetenschappen aan het University College London. Daardoor onderschatten mensen soms hoelang een taak zal duren, of ze maken een verkeerde inschatting van de tijd die nodig is om ergens te geraken. Laatkomers zijn bovendien vaak multitaskers. Door het multitasken word je je minder bewust van wat je aan het doen bent.

Psychotherapeute Somia Zaman, gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR), vult aan dat personen met ADD of autisme een specifieke hersenwerking hebben. Typisch voor hen is dat ze moeite hebben met timemanagement. Ook vinden ze het moeilijk om dingen te organiseren en zullen ze sneller dingen kwijtraken.

Jeff Conte van de San Diego State University in de VS ontdekte dat het te laat komen, ingebed gedrag is van een bepaald persoonlijkheidstype. Terwijl sterk gespannen, prestatiegerichte personen veeleer punctueel zijn, zijn de meer ontspannen personen vaker te laat. Dat ligt aan het feit dat ze tijd anders aanvoelen. Conte voerde studies uit die aantoonden dat voor de eerste categorie personen een minuut in 58 seconden voorbijgaat. Voor personen uit de tweede categorie verstrijkt een minuut in 77 seconden.  “Als je dus een verschil hebt van 18 seconden, kan dat na een tijd oplopen", zegt Conte.

Volgens Zaman zijn laatkomers geboren optimisten die denken dat hun drukke schema’s perfect uitvoerbaar zijn. Maar eigenlijk proppen ze te veel activiteiten in één dag. Ze voegt eraan toe dat deze personen wellicht nog meer kans lopen om te laat te komen als ze babbelaars zijn. "Daarnaast zijn sommige mensen die te veel inplannen, mensen die moeilijk nee kunnen zeggen uit angst iemand te beledigen of een belangrijke kans te missen”, concludeert Zaman.

Al kunnen we onze persoonlijkheid niet veranderen, volgens experten zijn er trucjes om onze stiptheid langzaam te verbeteren. Voor mensen die de tijdsbesteding aan taken voortdurend onderschatten, is het handig om een activiteit op te delen in zeer gedetailleerde stappen. Zo kan men nauwkeuriger inschatten hoelang iets gaat duren. Een studie uit 2012 reikt nog een oplossing aan: wanneer je aan mensen vraagt om zich een taak voor te stellen alvorens ze die uitvoeren, zullen ze waarschijnlijk de duur realistischer inschatten. Laatkomers moeten zich ten slotte ook realiseren dat ze niet op twee plaatsen tegelijk kunnen zijn, en proberen om minder dingen te plannen, met meer tijd tussen elke activiteit.