Vitaminesupplement doet meer kwaad dan goed

nieuws Mensen die veel supplementen met anti-oxidanten slikken gaan mogelijk iets eerder dood. Dit schrijven onderzoekers van het academisch ziekenhuis van de Universiteit van Kopenhagen en de Universiteit van Nis (Servië en Montenegro) in het medische tijdschrift The Lancet van 2 oktober. Anti-oxidanten, zoals bètacaroteen, selenium en vitamine A, C en E zijn populair, omdat ze het risico op kanker zouden verminderen.

De onderzoekers analyseerden veertien onderzoeken waarin het effect van anti-oxidanten op kanker in maag, lever, alvleesklier en dikke darm werd vergeleken met een placebo. Ze vonden dat mensen die veel anti-oxidanten slikken, geen lager risico op kanker in die organen hebben, maar dat de sterfte licht wordt verhoogd.

Volgens de onderzoekers is dit overigens nog geen bewijs dat vitaminerijk voedsel zoals fruit gevaarlijk is. Maar het doet wel vermoeden dat het slikken van grote hoeveelheden vitaminesupplementen een slecht idee is. Waarom dat is, konden de onderzoekers niet achterhalen. Waarschijnlijk overlijden duizenden mensen te vroeg door het innemen van vitaminepillen. De onderzoekers berekenden dat per één miljoen gebruikers er 9.000 vroegtijdig sterven door vitaminesupplementen te gebruiken. Vast staat dat deze vitaminen niet wateroplosbaar zijn en zich in het lichaam opstapelen . Experts bestempelden het onderzoek als 'beangstigend'. Professor David Forman van de University of Leeds en Douglas Altman van Cancer Research UK stellen in The Lancet dat dit slecht nieuws is voor bepaalde gemeenschappen waar dergelijke vitamines in groten getale worden geslikt. Volgens Forman kunnen supplementen wel nuttig zijn voor zwangere vrouwen en ouderen, twee categorieën mensen die niet genoeg vitamines uit hun dagelijkse voedsel putten. Maar er is geen sprake van dat vitaminegebruik voor de grote massa een opstapje betekende naar een betere gezondheid. Voor de grote meerderheid van de mensen met een uitgebalanceerd dieet is er geen enkele reden om extra vitaminesupplementen te nemen.

Dit onderzoek is de laatste van een hele reeks mokerslagen tegen breed gebruik van vitaminesupplementen. Een groot onderzoek naar het effect van bètacaroteen (voorloper van vitamine A) en vitamine E op mannelijke rokers in 2000 wees uit dat dit het aantal gevallen van longkanker met 18 procent verhoogde en met 28 procent bij personen met risico op longkanker. De mortaliteit steeg met 8 procent. Rokers krijgen nu het advies van vitaminepillen weg te blijven. Een onderzoek dat in 2002 in The Lancet verscheen, vond dat mensen met groot risico op een hartziekte geen baat vonden bij multivitaminesupplementen. Hartaanval, hartinfarct, kanker noch andere zware gezondheidsproblemen werden verholpen. Vitamines zijn dan wel organische stoffen, noodzakelijk voor een goede werking van het lichaam, er is een enorm verschil tussen de fysiologische gevolgen van kleine dosissen die van kindsbeen af genomen worden en de farmacologische dosissen die mensen van middelbare leeftijd nemen.

Hoe komt het dat vitaminepillen negatieve gevolgen kunnen hebben? Een mogelijke verklaring is dat de nood aan antioxidanten - vitamines die de schadelijke werking van de vrije radicalen beperken - niet bij ieder individu even groot is. Mensen met veel vrije radicalen hebben extra vitamines nodig om ze te neutraliseren; bij mensen met lage hoeveelheden vrije radicalen kan dat kankercellen beschermen en kwalijke gevolgen hebben. De Deense onderzoekers beklemtonen dat hun resultaten voorlopig zijn. Meer onderzoek is nodig voor er definitieve conclusies getrokken kunnen worden. Het is immers onwaarschijnlijk dat alle supplementen hetzelfde effect hebben. Richard Sullivan van Cancer Research UK waarschuwde dan ook voor te snelle conclusies omdat heel wat van de proefpersonen in het Deense onderzoek rookten en daardoor een grotere kans op vroegtijdig overlijden hebben. Hij beklemtoonde dat een gezonde voeding met veel groenten en fruit en abstinentie van roken nog steeds de beste garantie zijn tegen vrije radicalen.

zie ook rubriek vitamines

Lees ook: Bioactieve stoffen