Huidziekten door de koude: witte vingers, kloven, jeuk, eczeem

dossier

Koude, droge lucht en plotselinge temperatuurschommelingen kunnen de huid uitdrogen en huidproblemen verergeren, waaronder eczeem, psoriasis en netelroos. De koude kan ook de bloedsomloop in vingers, voeten, neus en oren belemmeren, wat dan weer leidt tot symptomen zoals jeuk, witte vingers, bevriezing, enz. We overlopen de voornaamste winterse huidproblemen.

1. Kloven: gebarsten huid door de kou

Een schrale of gebarsten huid is een veelvoorkomende winterkwaal. Vooral de handen, lippen, voeten en ellebogen hebben er last van. Kloven ontstaan wanneer de huid te droog wordt en barst onder invloed van kou, wind en droge lucht. Dit kan bijzonder ongemakkelijk en pijnlijk zijn, omdat kloofjes diep in de huid kunnen doordringen en bloedingen (barstjes) kunnen veroorzaken.

Lees ook: Wat kan je doen tegen huidkloven?

2. Jeuk door een droge huid

In de winter is de lucht zowel buiten als binnen droger (verwarming). De hydratatie van de huid kan verstoord zijn. Warme douches en baden beschadigen ook de lipidenbarrière die de opperhuid beschermt. Bovendien kan de overgang van koude buitenlucht naar warme binnenlucht roodheid en ontstekingen veroorzaken (bloedvaten verwijden en trekken snel samen om zich aan te passen aan de temperatuurverandering). Het resultaat: een jeukende huid, die ‘s nachts zelfs je slaap kan verstoren. 

Lees ook: Vervellen: wat zijn mogelijke oorzaken?

3. Koude urticaria (netelroos): een allergische reactie op kou

© Getty Images - Netelroos

Koude urticaria is een zeldzame aandoening die een allergische reactie op lage temperaturen veroorzaakt. Het lichaam geeft histamines af als reactie op koude. De belangrijkste symptomen zijn cutaan en treden op wanneer de huidtemperatuur weer stijgt na blootstelling aan kou. Ze worden gekenmerkt door roodheid, gezwollen plekken en jeuk. Heel zelden is de allergische reactie ernstiger en veroorzaakt ze flauwvallen, hartkloppingen of een anafylactische shock.

Lees ook: 10 vragen over netelroos of urticaria

4. Ziekte van Raynaud: witte tenen of vingers

Fenomeen van Reynaud

De ziekte van Raynaud is een vasculaire aandoening die wordt veroorzaakt door een plotse en intense samentrekking van de bloedvaten onder invloed van koude. Bij koud weer of na het hanteren van bevroren voedsel worden je vingers wit (soms blauw), koud en gevoelloos. Na blootstelling worden ze rood en gezwollen. Er kunnen ook tintelingen optreden. Bij ernstige symptomen kan de arts vaatverwijdende medicijnen voorschrijven.

Lees ook: Witte vingers: het fenomeen of syndroom van Raynaud

5. Acrocyanose: koude en blauwe/rode vingers en tenen

Acrocyanose is een vaatziekte die de uiteinden van het lichaam aantast wanneer het koud is. De handen en vingers (minder vaak de voeten, neus en oren) krijgen dan een blauwachtige kleur. In tegenstelling tot de ziekte van Raynaud blijft de verkleuring na verloop van tijd bestaan. Het is echter niet pijnlijk.

6. Winterhanden en wintertenen: roodheid, zwelling en jeuk aan de ledematen

© Getty Images - Winterhanden en wintertenen

Perniones treedt op wanneer de huid voor langere tijd wordt blootgesteld aan kou en vocht, wat roodheid, jeuk en soms pijnlijke zwelling veroorzaakt. Het treft vooral de extremiteiten (vingers, tenen, oren, neus). Mensen die vatbaar zijn voor bevriezing zijn overgevoelig voor kou, net als mensen die lijden aan de ziekte van Raynaud of acrocyanose.

Lees ook: Winterhanden en wintertenen (perniones)

7. Bevriezing: necrose na blootstelling aan extreme kou

Bevriezing treedt op wanneer huidweefsel bevriest. De aangetaste zone kan ongevoelig, wit, gezwollen of zelfs zwart en dik zijn (necrose). Het is een aandoening die voorkomt bij extreme weersomstandigheden. De vorst doodt sommige cellen, terwijl andere overleven. Elk lichaamsdeel dat wordt blootgesteld aan temperaturen onder 0°C loopt risico op bevriezing. Dit risico hangt af van de intensiteit van de kou en de duur van de blootstelling. Vingers, tenen, neus en oren worden het meest getroffen. Bevriezing geneest bijna altijd na een tijdje, maar soms is een operatie nodig om necrotisch weefsel te verwijderen.

Lees ook: Kapotte of droge lippen: vermijd likken

8. Eczeem: verergerde jeuk

Eczeem

Atopisch eczeem verergert vaak in de winter door de droge lucht en de verwarming binnenshuis. Rode vlekken en jeuk komen vooral voor bij mensen met een gevoelige huid.

Lees ook: Welke soorten eczeem zijn er?

Lees ook: Hoe je huid beschermen bij eczeem?

9. Psoriasis: opflakkeringen door kou

Psoriasis

Psoriasis is een inflammatoire huidziekte die wordt gekenmerkt door rode, schilferige plekken, vaak op de ellebogen, knieën en hoofdhuid. In de winter kunnen koude en droge omstandigheden de huid uitdrogen en opflakkeringen veroorzaken.

Lees ook: 13 wintertips voor wie last heeft van psoriasis

Tips om je huid te beschermen in de winter

• Hydrateer je huid: gebruik een dikke vochtinbrengende crème en drink veel water.
• Vermijd agressieve producten: gebruik een milde zeep. Gebruik handschoenen bij het afwassen of het hanteren van huishoudelijke producten.
• Bescherm jezelf tegen wind en kou. Draag handschoenen, een sjaal, sokken en kleding die goed isoleert maar ook goed ademt.
• Vermijd blootstelling van je huid aan extreme temperatuurschommelingen: warm geleidelijk op na het buitengaan. Leg je handen niet boven een radiator, bij een vuur of onder heet water als je terugkomt van een wandeling.
• Vermijd te hete douches en baden: ze kunnen de huid uitdrogen en bepaalde aandoeningen verergeren.
• Als de lucht in je huis te droog is, kan een luchtbevochtiger helpen.
  
  

Lees ook: Verzorging van droog haar in de winter