Chinese gevallen builenpest geen reden tot bezorgdheid

In de laatste weken zijn enkele gevallen van de builenpest vastgesteld in China en het naburige Mongolië. Zeker in deze coronatijden zorgt nieuws over deze beruchte infectieziekte, die zo lelijk huis hield in de middeleeuwen, voor onrust. Maar dat is niet nodig, deze situatie is niet abnormaal en is onder controle.

De recente bezorgdheid over builenpest vindt zijn oorsprong in Mongolië, waar twee broers de ziekte opliepen door het eten van een bosmarmot – een wild knaagdier. Daarna raakten enkele mensen in een naburige Chinese regio besmet. Beide landen namen snel de nodige maatregelen om verdere verspreiding te vermijden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) volgt de situatie nauw op en verzekert dat het gevaar op een echte uitbraak van de ziekte miniem is.

De builenpest is één van drie belangrijke vormen van pest, die allemaal worden veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis. De bacterie wordt overgedragen van dieren, vooral wilde knaagdieren, meestal door besmette vlooien. In de 14e eeuw kostte de infectieziekte, toen ook de ‘Zwarte Dood’ genoemd, het leven van naar schatting 50 miljoen mensen over de hele wereld.

Besmette mensen krijgen na enkele dagen vaak last van koorts, hoofdpijn, koude rillingen en pijnlijke lymfeklierzwellingen – de ‘builen’ – in de liesstreek en oksels. Gelukkig kan de ziekte vandaag de dag doeltreffend bestreden worden met antibiotica, waarbij het cruciaal is om snel in te grijpen. Wanneer een patiënt niet behandeld wordt, bedraagt de kans op sterfte tussen de 30 en 60%.

In zeldzame gevallen, mogelijk als gevolg van onbehandelde builenpest, dringt de bacterie door in de bloedbaan en veroorzaakt zo sepsis (bloedvergiftiging). Bij septische infecties kan de huid zwarte vlekken gaan vertonen, vooral op vingers, tenen en neus. De derde vorm, longpest, is eveneens erg zeldzaam. Bij deze zeer dodelijke variant kan de bacterie worden overgedragen via druppeltjes die vrijkomen tijdens het hoesten, niezen en praten. Ook deze beide types pest moeten zo snel mogelijk behandeld worden met antibiotica.

De pest steekt nog altijd regelmatig de kop op, zij het in zeer beperkte mate en niet meer in Europa. Volgens de WHO werden er van 2010 tot 2015 wereldwijd 3.248 gevallen gemeld, waarvan 584 patiënten de aandoening niet overleefden. In de laatste decennia komen de meeste besmettingen voor in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. In de Verenigde Staten, voornamelijk in het westen van het land, worden er ieder jaar zo’n zeven gevallen geregistreerd. Echte uitbraken van de ziekte zijn erg uitzonderlijk, al kwamen er de laatste jaren wel voor in Congo en Madagaskar.

“In tegenstelling tot de situatie in de 14e eeuw, begrijpen we nu hoe deze ziekte wordt doorgegeven”, benadrukte expert Shanthi Kappagoda van het Amerikaanse ziekenhuis Stanford Health Care in een interview met de medische website Healthline. “We weten hoe we ze kunnen voorkomen, kunnen patiënten efficiënt behandelen met antibiotica en kunnen met antibiotica ziekteverschijnselen vermijden bij mensen die mogelijk aan de bacterie zijn blootgesteld.”