Geboortemaand is langdurig van invloed

nieuws Uit onderzoek van ontwikkelingspsycholoog dr. Ad Dudink van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat de meeste politiek leiders en topbestuurders in Nederland in de zomermaanden zijn geboren. Volgens Dudink in het tijdschrift De Psycholoog is de geboortemaand langdurig van invloed op de ontwikkeling van kinderen.

Veel kinderen zijn langdurig de dupe door een bestuurlijke peildatum. In Nederland is 1 oktober de peildatum voor de indeling van het onderwijs. Deze bestuursmaatregel schept voor duizenden leerlingen ongelijke kansen. Een verschuiving van de peildatum laat zien dat deze ongelijke kansen worden veroorzaakt door de relatieve leeftijdpositie binnen een jaargroep.

In België is niet 1 oktober de peildatum voor onderwijsindeling maar 1 januari. Gevolg is dat de doorsnee intelligente Vlaamse leerlingen kwetsbaarder zijn als ze in de herfstmaanden hun verjaardag vieren. In Nederland vindt men de kwetsbare ontwikkeling vooral in de zomermaanden. In de nabije toekomst vindt waarschijnlijk een verschuiving plaats als 1 januari ook in Nederland de groepsindeling gaat bepalen.

Dudink ontdekte onlangs dat ook de geboortemaanden van politiek leiders en topbestuurders laten zien dat een vroegere leeftijdspositie in de schoolklas langdurig telt. In Nederland geboren leiders vieren hun verjaardag vooral in de zomermaanden (juli, augustus, september). Dudink stelt dat er aanvullend onderzoek nodig is om de samenhang tussen politiek leiders/topbestuurders en geboortemaand beter te begrijpen. Wie op de basisschool een jonge leeftijdspositie inneemt (een vroege leerling is) en de top wil bereiken, moet extra begaafd zijn om op te vallen tussen de al wat oudere kinderen. Doordat de peildatum in Nederland op 1 oktober ligt, worden begaafde septemberleerlingen mogelijk meer uitgedaagd dan oktoberleerlingen die bijna een jaar later starten. Een andere verklaring is dat de grotere kans op vertraging in het voortgezet onderwijs een verschuiving in leeftijdspositie veroorzaakt die positief kan zijn.
Volgens Dudink zijn op korte termijn maatregelen nodig om de vele negatieve gevolgen van een toevallige geboortemaand te stoppen. Leraren kunnen bij een beoordeling rekening houden met de leeftijdspositie van een leerling. Zo is de cito-eindtoets eenvoudig te corrigeren voor precieze leeftijd.
Publicatiegegevens

Dr. A.C.M. Dudink: ‘Geboortemaand telt'. In: de Psycholoog, Vol. 45 (2010), p. 40-45.