Adviezen bij het dragen van een gipsverband

nieuws U heeft een gewoon gipsverband of een kunststofverband gekregen om een gewricht of bot te immobiliseren. Een goed immobilisatieverband vermindert de pijn en voorkomt ongewenste bewegingen. Gewoonlijk wordt het gewricht boven en onder het gekwetste of gebroken bot mee geïmmobiliseerd.
Afhankelijk van het type breuk en de plaats zal de arts een halfopen spalk of een volledig gesloten circulair gipsverband aanleggen in gipspleister of in kunststofmateriaal. Het voordeel van dat laatste is dat het lichter is en sneller verhard dan gewoon gips.

Wanneer mag u het gekwetste lidmaat belasten?
Een kunststofgipsverband heeft na een half uur de maximale sterkte verkregen. Bij een gewoon gipsverband duurt dat 48 uur. Tijdens deze periode moet u voorzichtig zijn met het gips.
• Leg uw arm of been in het gipsverband niet op harde randen. Gebruik in dat geval een kussen om het gipsverband te ondersteunen.
• Een loopgips mag pas belast worden als het volledig verhard is. Probeer zo normaal mogelijk te lopen. Tijdens het lopen is het belangrijk dat u uw voet recht naar voren houdt en dat u niet gaat slepen met uw been. Meestal krijgt u een sandaal die u aan het gips kunt vastmaken met klittenband. Gebruik deze altijd als u loopt. Zorg dat de zool van uw schoen net zo dik is als de zool van de sandaal zodat u niet scheef gaat lopen.
• Als uw boven- en/of onderarm in het gips zit, is het niet aan te raden om zwaar lichamelijk werk te doen zoals tillen van zware voorwerpen of het hanteren van gereedschap omdat te sterke spierbewegingen een nadelig effect hebben op de breuk.

Zwelling voorkomen
Arm
• Draag geen ringen.
• Hou de arm omhoog. Gebruik altijd de mitella of draagband (sling) als u rondloopt. De mitella moet zo zijn aangebracht dat uw hand hoger ligt dan uw elleboog. Het gips mag niet drukken in de plooi van de elleboog. Als u gaat zitten of slapen mag de mitella af. U kunt uw arm dan op een kussen leggen. Zorg ervoor dat uw hand hoger ligt dan uw elleboog. De mitella mag na 3 tot 5 dagen af, maar leg de arm regelmatig omhoog.
• Buig en strek de vingers krachtig door bijvoorbeeld in een balletje te knijpen. Zo pompt u met de spieren het vocht weg.
• Beweeg schouder en elleboog bij onderarms gips, een paar maal per dag om stijfheid te voorkomen.
Been
De voet moet hoger liggen dan uw knie, en uw knie hoger dan uw bekken.
• Als u zit, leg dan een kussen op de zitting van de stoel waarop u het been legt.
• Leg ‘s nachts een kussen of een verhoging onder het voeteneinde van uw matras. Leg het kussen niet op het matras, omdat uw been tijdens het slapen van het kussen af kan glijden.
• Bij een loopgips moet u uw been ondersteunen als u zit. Dit kunt u doen door uw been bijvoorbeeld op een krukje te leggen. Dit voorkomt zwelling van uw been en voet.
• Oefen de beenspieren: Hef het been gestrekt, houd het 10 seconden vast en leg het weer neer. Trek regelmatig de tenen omhoog. Oefen dit ieder uur een aantal keer.

Jeuk
Bij jeuk mag u niet met breinaalden onder het gips gaan. Er kan dan gemakkelijk een wondje ontstaan wat een ontsteking tot gevolg kan hebben.
• Bij de apotheek is anti-jeuk spray of mentholtalk tegen de jeuk verkrijgbaar.
• U kunt ook een haardroger gebruiken om koude lucht (geen hete lucht) tussen de huid en het gipsverband te blazen.

Water
Moderne gipsverbanden zijn bestand tegen water. Toch is het niet aan te raden om met een gipsverband in het water te gaan. De katoenen kous die vanbinnen zit, kan nat worden. Dat is heel vervelend, want het gaat klam aanvoelen en het droogt tergend langzaam. Een natte binnenkant blaas je zachtjes droog met een haardroger in een lage stand. Zeker wanneer er onder het gips wonden zijn (bv. na een operatie) of de onderlaag uit watten bestaat, moet het gips absoluut droog blijven.
• Gebruik als bescherming tijdens het douchen een plastic zak en sluit deze goed af met kleefband of een elastiek. Er bestaan speciale plastic kousen voor dat doel, maar ze zijn duur.
• In bepaalde omstandigheden is het mogelijk om een zwemgips te verkrijgen.

Autorijden
Met een gipsverband mag u geen auto besturen. De kans bestaat dat een verzekering de kosten van een ongeval niet of slechts gedeeltelijk uitkeert.