Hoe ontstaan darmpoliepen?
nieuws
Een darmpoliep is een goedaardig gezwel of aanwas in het slijmvlies. Poliepen in de dikke darm komen vrij vaak voor. Naar schatting heeft ongeveer 5 à 25 % van alle mensen boven de vijftig jaar darmpoliepen.
Veel mensen hebben poliepen zonder het te weten omdat ze meestal geen klachten geven.
De oorzaak van darmpoliepen is nog onbekend. Waarschijnlijk is het ontstaan van darmpoliepen een samenspel van meerdere factoren.
1. Voeding
• Vooral vezelarme voeding zou de kans op darmpoliepen vergroten.
• Ook dierlijke vetten en rood vlees of bewerkte vleeswaren zouden de kans op darmpoliepen verhogen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het zogeheten heemijzer, de stof die rood vlees zijn kleur geeft, de darmwand kan beschadigen.
• Omgekeerd heeft een voeding rijk aan groenten, fruit en granen mogelijk een beschermend effect.
2. Roken heeft een negatieve invloed op het darmslijmvlies en zou de kans op poliepen mogelijk kunnen verhogen.
3. Overmatig alcoholgebruik (meer dan 2-3 glazen per dag) heeft net als roken een negatieve invloed op het darmslijmvlies en zou mogelijk de kans op poliepen verhogen, al is dat tot nu toe niet écht aangetoond.
4. Gebrek aan lichaamsbeweging (minder dan 30 minuten per dag) verhoogt waarschijnlijk de kans op poliepen.
5. Ook overgewicht (BMI boven 25) en toename van de buikomtrek (middelomtrek van meer dan 94 cm mannen en meer dan 80 cm vrouwen) is waarschijnlijk een risicofactor.
6. Leeftijd: De kans op het ontstaan van poliepen neemt toe met de leeftijd, vanaf ongeveer veertig-vijftig jaar.
Op de leeftijd van 40 jaar heeft 5-10 % van de bevolking poliepen. Dit aantal stijgt van 15 à 30 % op 50-60 jaar, tot 35 à 50 % op de leeftijd van 80 jaar.
7. Erfelijkheid
Soms kan een erfelijke aandoening de kans op poliepen sterk verhogen. De belangrijkste erfelijke aandoeningen die poliepen (en darmkanker) kunnen veroorzaken zijn:
• Lynch syndroom
Het Lynch syndroom is de meest voorkomende erfelijke vorm van dikkedarmkanker die ontstaat uit een poliep. Vroeger noemde men het Lynch syndroom ook wel het Hereditair NonPolyposis Colorectaal Carcinoom of HNPCC. Bij ongeveer 5% van alle patiënten wordt dikkedarmkanker veroorzaakt door het Lynch syndroom.
Zie ook: Dossier 'Lynch-syndroom of Erfelijke niet-polyposis dikkedarmkanker (HNPCC)'
• Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)
Bij FAP komen honderden poliepen in de dikke darm voor. Deze poliepen ontstaan vaak al op jonge leeftijd, namelijk tussen de 10 en de 20 jaar. Op oudere leeftijd kunnen ook poliepen in de dunne darm ontstaan.
Zie ook: Dossier 'Adenomateuse polyposis (FAP en MAP): oorzaak van erfelijke dikkedarmkanker'
• MutYH Geassocieerde Polyposis (MAP)
Dit is een erfelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een mutatie (verandering) in het MutYH-gen. Bij MAP komen tientallen poliepen in de dikke darm voor, die meestal voor het vijftigste levensjaar ontstaan. Het ziektebeeld is minder ernstig dan bij FAP.
Zie ook: Dossier 'Adenomateuse polyposis (FAP en MAP): oorzaak van erfelijke dikkedarmkanker'
• Peutz-Jeghers Syndroom
Het Peutz-Jeghers Syndroom is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij poliepen kunnen ontstaan in het hele maagdarmkanaal en in de neus.
8. Familiaal risico
In sommige families komen poliepen meer voor dan in andere. Mogelijk is er sprake van erfelijkheid, maar tot nu toe zijn daarvoor nog geen specifieke genetische defecten gevonden. Het risico is onder meer afhankelijk van de graad van verwantschap.
• Indien een eerste graadsverwante (= moeder, vader, broer, zus, dochter of zoon) poliep(en) heeft, is uw risico op een poliep verdubbeld.
• Indien uzelf dikke darmpoliep(en) heeft, heeft 1 op 4 van uw eerste graadsverwanten ook poliep(en).
Zie ook dossier: Darmpoliepen: meestal onschuldig, soms kwaadaardig'