Gerelateerde artikels
Menopauze: wat kan je zelf doen tegen overgangsklachten?
In dit artikel
Menopauze: wat kan je zelf doen tegen overgangsklachten?
dossier
De menopauze is meestal een natuurlijke fase waarbij er een einde komt aan de vruchtbaarheid van de vrouw. Het is een proces waarin lage hormoonspiegels diverse symptomen, klachten, reacties en gevoelens kan uitlokken. Deze klachten kunnen zowel lichamelijk als emotioneel zijn en een impact hebben op het leven van een vrouw. Menopauzeconsulente Chris Van Gaver overloopt voor ons wat de klachten zijn, en hoe je die symptomen kan verlichten.
Lees ook: Perimenopauze: symptomen, diagnose en behandeling
Symptomen menopauze
Typische klachten:
- Veranderend bloedverlies gaande van onregelmatigheid, meer of net minder bloedverlies, langere of kortere menstruatieperiode,
- (Nachtelijke) transpiratieaanvallen.
- Opvliegers of 'vapeurs': korte, plotse en hevige warmte-opstoten, meestal in het gelaat, de hals en op de borst en dikwijls gepaard met hartkloppingen.
- Verdroging van de slijmvliezen, ogen, neus, mond, vaginaal.
Atypische klachten:
- spier- en gewrichtsklachten;
- gewichtstoename
- vermoeidheid; slaapproblemen
- hartkloppingen
- urineverlies
- prikkelbaarheid; snelle irritatie
- sombere gevoelens, stemmingswisselingen, lusteloos gevoel, negatief zelfbeeld
- slapeloosheid
- hoofdpijn
- pijn bij het vrijen, geen zin in vrijen
- vergeetachtigheid, concentratiestoornissen, angst, ...
"Vaak is er sprake van een domino-effect waarbij de ene klacht de andere teweegbrengt," vertelt Chris. Zo kunnen nachtelijke transpiratieaanvallen leiden tot slapeloosheid, wat vermoeidheid in de hand werkt, waardoor sombere gevoelens opduiken. Het kan ook zijn dat je geen echte klachten ervaart maar ook dan is het uiterst belangrijk om in deze fase van je leven extra aandacht te geven aan gezonde voeding, beweging, mindset met stressreductie en slaappatroon."
Lees ook: Klachten van de menopauze: 'Niet enkel opvliegers en gewichtstoename'
Algemene tips
Een gezonde levensstijl kan de reacties, klachten van de menopauze verlichten/minimaliseren. Het heeft tevens een positieve invloed op de grote gezondheidsrisico’s van de menopauze zoals ziekten van hart- en bloedvaten, osteoporose, diabetes type 2, kankers en depressies:
- Gezonde en evenwichtige voeding
- Alcoholbeperking
- Rookstop
- Beweging (minstens 3/week matig intensief met eventueel krachttraining). Je hoeft geen topsporter te worden maar probeer dagelijks te wandelen, te fietsen, te zwemmen, ...
- Vermijd te grote gewichtstoename, 3-5kg is gelinkt aan de menopauze, de rest is te veel/foute voeding, te weinig beweging... Blijf echter ver uit de buurt van crash diëten.
Lees ook: Menopauze en voeding: wat kan je eten om de symptomen te verlichten?
Tips tegen opvliegers
- Draag katoenen kleding in laagjes, vermijd synthetische weefsels.
- Alcohol, sterk gekruide voeding, koffie en thee kunnen opvliegers uitlokken. Hou daar alvast rekening mee.
- Vermijd warme ruimtes. Gebruik eventueel een ventilator
- Verlaag de slaapkamertemperatuur en gebruik geen synthetisch donsbed. Leg een grote badhanddoek onder je en een aparte handdoek op je hoofdkussen, die kan je dan tijdens de nacht wegnemen.
- Drink een glas water.
- Stress lokt nog meer opvliegers uit, probeer je stress onder controle te houden door bv ademhalingsoefeningen of yoga, ...
- Ga de natuur in voor een wandeling of fietstocht. Dat heeft een positief effect op je opvliegers, je stress en slaapcomfort.
Lees ook: Waarom hebben zoveel midlifers, en vooral vrouwen, last van slaapproblemen?
Tips tegen pijn bij het vrijen
- Spreek erover met je partner, je arts, de menopauzeconsulente.
- Neem voldoende tijd bij het voorspel. Het is nu extra belangrijk om aan te geven wat prettig is en wat onprettig of zelfs pijnlijk is. Vrijen moet ontspannend zijn dus mag zeker geen pijn doen.
- Maak gebruik van een goed glijmiddel waarbij je je goed voelt.
Lees ook: Wat zijn de oorzaken van vaginale droogheid en wat kan je eraan doen?
Hormonale substitutietherapie (HST)
© Getty Images
Als opvliegers en of (nachtelijke) zweetaanvallen de dagelijkse bezigheden sterk verstoren, dan kan je je arts vragen om hormoontabletten (of -pleisters) met het vrouwelijk hormoon oestrogeen voor te schrijven. De dosis en de aard van het oestrogeen worden aangepast aan de klachten en de leeftijd van de patiënte.
HST wordt afgeraden bij:
- vaginaal bloedverlies zonder gekende reden
- oestrogeen-afhankelijke kankers: borstkanker, baarmoederslijmvlieskanker
- acute trombose en embolie
Bij vaginale klachten kan je speciale crème of zetpillen in de vagina aanbrengen (de eerste week dagelijks, nadien tweemaal per week). In de crème en zetpillen zit ook het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit herstelt het slijmvlies van de vagina.
Lees ook: Hormonale substitutietherapie: hormonenkuur tijdens de menopauze
|
Hop, soja, lijnzaad, zonnebloempitten, zilverkaars, ginseng en andere natuurproducten worden vaak aangeprezen tegen overgangsklachten, omdat hun effect vergelijkbaar zou zijn met dat van oestrogenen. Hun doeltreffendheid is evenwel onvoldoende aangetoond. Sommige producten hebben zelfs nevenwerkingen bij inname in geconcentreerde vorm (tabletten). Ook het nut van vitamines en mineralen is niet bewezen. Vaak doen ze zelfs meer kwaad dan goed. Laat je dus adviseren door een professional. |
Anticonceptie tijdens overgang
Ook als je onregelmatig menstrueert, is er nog steeds een kans op zwangerschap. Als je dat risico niet wil lopen, is het verstandig om tot een jaar na de laatste menstruatie voorbehoedsmiddelen te blijven gebruiken, bijvoorbeeld condooms of een spiraal.
Gebruik je de anticonceptiepil, dan kan je daar eventueel mee doorgaan, op voorwaarde dat je niet rookt. Met de pil stel je de overgang niet uit, maar omdat de pil de maandelijkse bloedingen kunstmatig in stand houdt, merk je minder goed wanneer je in de overgang bent en de menopauze hebt bereikt. Je weet pas zeker dat de menopauze achter de rug is wanneer je een jaar na het stoppen met de pil geen menstruatie meer hebt.
In de pil zitten de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Deze hormonen helpen ook tegen overgangsklachten zoals hevige of onregelmatige menstruaties, opvliegers en (nachtelijke) zweetaanvallen. In de pilvrije week kunnen deze symptomen wel doorbreken.
Elke vrouw is anders en elke menopauze is dit dus ook.
Bronnen:
https://menofocus.be
https://cura-mc.be
http://menobalans.be
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
