Perimenopauze: symptomen, diagnose en behandeling

dossier

De perimenopauze is de periode waarin het lichaam van een vrouw op natuurlijke wijze overgaat in de menopauze, dat is de laatste menstruatie, en de vruchtbare levensfase dus afloopt. Op welke leeftijd start de perimenopauze, hoelang duurt die en wat zijn de (vroege) symptomen? We zetten alle info op een rij.

Lees ook: Menopauze: de verschillende soorten

Wat is de perimenopauze?

Getty_perimenopauze_werken_stress_2023.jpg

© Getty Images

Tijdens de perimenopauze ondergaat het lichaam van een vrouw een reeks veranderingen die de overgang naar de menopauze markeren. De lichaamsproductie van de belangrijkste vrouwelijke hormonen, oestrogeen en progesteron, stijgt en daalt. Deze hormonale schommelingen resulteren in een verschillende lichamelijke en emotionele klachten, zoals stress, stemmingswisselingen, depressie, prikkelbaarheid, slechte concentratie en geheugenverlies.

Lees ook: Klachten van de menopauze: 'Niet enkel opvliegers en gewichtstoename'

Op welke leeftijd?

De perimenopauze begint meestal acht tot tien jaar voor de menopauze. Hoewel bij de meeste vrouwen de perimenopauze start als ze 40 à 50 jaar is, kan ze ook eerder starten. Sommige vrouwen merken de vroege symptomen, zoals onregelmatige menstruatie, echter al op als ze 40 zijn. Nog anderen kunnen het begin van de perimenopauze zelfs al halverwege de 30 ervaren. 

Lees ook: Hoe kan een vrouw buikvet verliezen tijdens de overgang?

Je hoort misschien de termen perimenopauze en premenopauze door elkaar gebruiken, maar ze hebben een andere betekenis: 

  • Premenopauze is de tijd tussen je eerste menstruatie en het begin van de perimenopauze.
  • Perimenopauze is de overgang naar de menopauze. De menopauze is je laatste menstruatie.

Lees ook: Op consultatie bij de menopauzeconsulent

Symptomen en klachten

De klachten van de perimenopauze zijn bij iedereen anders, waardoor het soms maanden of zelfs jaren duurt vooraleer vrouwen beseffen dat ze in de overgang zitten. Vrouwen die een combinatiepil nemen, merken bijvoorbeeld nauwelijks tot geen klachten op in vergelijking met wie geen anticonceptie neemt of een hormonaal spiraaltje heeft. Symptomen komen ook langzaam op en zijn bovendien erg uiteenlopend en algemeen, waardoor ze niet snel gelinkt worden aan perimenopauze.

Het meest uitgesproken symptoom is onregelmatige en (naar verloop van tijd) uitblijvende maandstonden. Enkele andere veel voorkomende en vroege symptomen van de perimenopauze zijn: 

    • Opvliegers: Een plotseling gevoel van warmte in het gezicht en op de borst, vaak gepaard gaand met zweten.
    • Vaginale droogheid: Een afname van vocht in het vaginale gebied.
    • Verandering in menstruatiecyclus: De menstruatie kan onregelmatig, korter, langer, zwaarder of lichter worden.
    • Verlies van libido: Verminderd seksueel verlangen of interesse.
    • Vertraagde stofwisseling en gewichtstoename.
    • Depressie en angst: Gevoelens van verdriet, hopeloosheid of nervositeit.
    • Geestelijke gezondheidssymptomen: Waaronder 'brain fog', angst en verlies van zelfvertrouwen.
    • Nachtelijk zweten: Overmatig zweten tijdens de nacht.
    • Stemmingswisselingen: Snelle stemmingswisselingen, variërend van gevoelens van geluk tot verdriet of prikkelbaarheid.

    Maar nogmaals, de ernst en de duur van deze symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen.

    Lees ook: Wat zijn de oorzaken van vaginale droogheid en wat kan je eraan doen?

    Hoelang duurt de perimenopauze?

    Gemiddeld duurt de perimenopauze 4 jaar, dat is dus van de eerste symptomen van de overgang tot de laatste menstruatie, de menopauze. Maar de duurtijd kan heel uiteenlopend zijn. Voor sommige vrouwen gaat het om een paar maanden, terwijl de perimenopauze voor anderen wel 10 jaar kan duren. De perimenopauze eindigt wanneer je 12 maanden geen menstruatie hebt gehad.

    Lees ook: Waarom is afvallen tijdens de overgang zo moeilijk en hoe kan het wel?

    Diagnose: bloedtest of zelftest?

    Hoe weet je of je in de perimenopauze zit? Ja langs bij een arts. Hij of zij kan de diagnose perimenopauze vaak stellen op basis van je symptomen. Een bloedtest om de hormoonspiegels te controleren kan ook helpen, maar je hormoonspiegels blijven veranderen tijdens de perimenopauze. Het kan nuttiger zijn om meerdere bloedtests te laten doen op verschillende tijdstippen om ze te kunnen vergelijken.

    In winkels kan je ‘menopauze zelftest’ kopen die het follikelstimulerend hormoon (FSH) in je urine meten. Die niveaus kunnen echter schommelen, dus is het raadzaam om sowieso een arts te consulteren die met verschillende factoren rekening kan houden, zoals je gezondheidsgeschiedenis en de symptomen die je ervaart.

    Lees ook: Kan soja klachten in de menopauze verminderen?

    Behandeling

    Perimenopauze is een natuurlijk onderdeel van het leven. De symptomen kan je wel verlichten door enkele veranderingen in je levensstijl, zoals een gezond dieet, lichte lichaamsbeweging (yoga) en het vermijden van voedingsmiddelen of activiteiten die opvliegers uitlokken. In samenspraak met je arts kan je ook starten met:

      • Antidepressiva: Deze medicijnen helpen bij hevige stemmingswisselingen.
      • Anticonceptiepil (combinatiepil): Deze medicijnen stabiliseren je hormoonspiegels en verlichten zo de symptomen.
      • Vaginale crèmes tegen vaginale droogte en pijn bij het vrijen.
      • Hormonale substitutietherapie: Hierbij worden de hormonen die het lichaam zelf niet meer aanmaakt, vervangen door kunstmatige hormonen die een exacte kopie zijn. 

      Lees ook: Hormonale substitutietherapie: hormonenkuur tijdens de menopauze

      Lees ook: Hoe boost je je seksleven na de menopauze?

      Bronnen:
      https://my.clevelandclinic.org
      https://www.webmd.com
      https://www.hopkinsmedicine.org

      auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
      Laatst bijgewerkt: oktober 2023

      Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

      eenvoudig terug uit te schrijven
      Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
      volgopfacebook

      volgopinstagram