Wereldstemdag: 12 tips om uw stem te sparen

Foutief of geforceerd gebruik van uw stem is een belangrijke oorzaak van chronische of vaak weerkerende heesheid, stemverlies en andere stemproblemen. Dat geldt voor iedereen, maar in het bijzonder voor mensen die hun stem professioneel moeten gebruiken, zoals leerkrachten, zangers, advocaten...

Deze maatregelen kunnen helpen om uw stem in optimale conditie te houden en stemklachten en stemstoornissen te voorkomen. Deze maatregelen zijn ook belangrijk wanneer een stemstoornis optreedt.

1. Tracht zoveel mogelijk met een natuurlijke stem te spreken. Probeer luid en hoog praten en zeker gillen en schreeuwen te vermijden.  Grappige stemmetjes maken (bijvoorbeeld bij het voorlezen) kan ook zeer belastend zijn voor uw stem.

2. Probeer zo weinig mogelijk te praten in een lawaaierige omgeving. Vermijd alleszins om uw stem onaangepast te belasten door excessief roepen tijdens sportwedstrijden, over sterk achtergrondlawaai heen te praten...

Wanneer u toch moet praten in een omgeving met veel achtergrondlawaai, houdt u best volgende regels in acht:

• overdrijf eerder de articulatie dan het luidheidsniveau;

• spreek trager, dit voorkomt herhalen;

• ga niet roepen of hoger spreken;

• gebruik eventueel gebaren om iets duidelijk te maken;

• ga dicht bij uw gesprekspartner staan. 

3. Indien u lang moet praten, probeer dan af en toe even een spreekstop in te lassen, bijvoorbeeld tussen twee lesuren of spreekbeurten. En zorg zeker voor een glas water zodat u af en toe even de keel nat kunt maken.

4. Gebruik een microfoon of een andere stemversterker als u langdurig luid moet praten. Moet u grote afstanden overbruggen met uw stem, gebruik dan een microfoon, fluitje of belletje.

5. Een goede houding is belangrijk (zeker voor professioneel stemgebruik) opdat de stem vol en draagkrachtig zou klinken. Een goede houding helpt ook om de adembeweging te controleren. 

• sta met de twee voeten stevig op de grond;

• houd de schouders laag en ontspannen;

• houd het hoofd recht en in het verlengde van de rug.

6. Let op uw ademhaling. 

• Beweeg bij elke inademing niet enkel de borstwand maar vooral de buikwand voorwaarts (abdominaal ademen);

• adem zo diep mogelijk in;

• spreek nooit door tot alle lucht is opgebruikt, adem tijdig en regelmatig opnieuw in.

7. Vermijd om uw keel te schrapen of te kuchen als u last hebt van een kriebel in de keel of droge slijmen. Maar drink wat water of slik even. Ook neuriën of gewoon doorpraten kan het slijm verplaatsen.

8. Begin niet te fluisteren als u hees bent, want dat belast de stembanden extra en maakt het probleem nog erger. Blijf liever zacht doorpraten.

9. Reflux of oprisping van maagzuur kan mee aan de basis liggen van stemklachten. Raadpleeg bij aanhoudende klachten een arts.

10. Kampt u met een allergie of een luchtweginfectie, wees in die periode dan extra zuinig op uw stem.

11. Stop met roken. Het droogt uw slijmvliezen uit en is ook op lange termijn schadelijk voor de stem.

12. Ook alcohol en cafeïne drogen de stembanden uit. Vermijd alleszins alcohol en cafeïne voor intensief stemgebruik. Hetzelfde geldt voor sommige medicijnen.

13. Soms is droge lucht mee de oorzaak van een stemprobleem omdat het de slijmvliezen uitdroogt. Een luchtvochtigheid van 40 tot 50 procent is ideaal. Vermijd ook stofferige ruimten. 

14. Lichamelijke vermoeidheid manifesteert zich ook in de stem. Rust zorgt voor een goede conditie en dus ook voor een optimale stemconditie. 

• neem een behoorlijke en regelmatige nachtrust;

• neem extra nachtrust voor intensief stemgebruik.

15. Neem stemklachten serieus. Raadpleeg uw huisarts als u regelmatig hees bent of andere stemklachten hebt.  

http://www.uzgent.be/nl/home/Lists/PDFs%20patienteninformatiefolders/PIB_Gezond_stemgebruik.pdf ;