Parkinson op je veertigste niet onmogelijk

nieuws De ziekte van Parkinson komt ook regelmatig op jonge leeftijd voor. En beven mag dan het meest bekende symptoom van Parkinson zijn, lang niet elke patiënt krijgt ermee te maken.

De ziekte van Parkinson is een van de meeste voorkomende hersenziekten. Het is een neurodegeneratieve aandoening, waarbij bepaalde zenuwcellen in de hersenen langzaam ziek worden en uiteindelijk afsterven. In Vlaanderen hebben op dit moment ongeveer 20.000 mensen parkinson, wereldwijd zijn er naar schatting 7 tot 10 miljoen gevallen. Parkinson wordt bij ongeveer 5 procent van de patiënten veroorzaakt door een afwijking in een stukje DNA. Bij de grote meerderheid is de oorzaak van de ziekte niet goed begrepen.

Op jonge leeftijd
Al te vaak wordt nog aangenomen dat Parkinson alleen een ziekte is van oudere mensen. Parkinson komt gemiddeld wel aan het licht rond de leeftijd van 55 à 60 jaar, maar bij 15 procent van de parkinsonpatiënten begint de ziekte al voor het 45e levensjaar – en uitzonderlijk zelfs voor het 20e jaar.
Veroudering is en blijft een belangrijke risicofactor voor Parkinson. In een groep 60-jarigen lopen meer parkinsonpatiënten rond dan in een groep 40-jarigen, dus in die zin is het niet onjuist om te zeggen dat de ziekte vooral ouderen treft.
Jonge parkinsonpatiënten kunnen niet allemaal open zijn over hun ziekte. Uit angst voor consequenties op het werk of voor de impact op hun sociale relaties proberen velen de ziekte angstvallig te verbergen. Maar zo kunnen de symptomen net verergeren.
In ons land zijn er enkele duizenden jonge parkinsonpatiënten.

Beven
De meeste mensen associëren Parkinson vooral met motorische symptomen: trage bewegingen, stijfheid, moeilijk stappen, vallen en het ‘typische’ beven. Maar sommige parkinsonpatiënten beven amper of zelfs nooit. Daarnaast zijn er vaak ook minder zichtbare symptomen, zoals slaapstoornissen, constipatie, depressie, hallucinaties en verlies van reukvermogen.
Die niet-motorische symptomen kunnen de motorische symptomen soms jarenlang voorafgaan. Als de motorische symptomen weinig opvallen, duurt het soms lang voor er aan Parkinson gedacht wordt, zeker bij jonge mensen.

Nieuwe medicijnen
Het laatste jaar zijn er twee nieuwe medicijnen op de Belgische markt gekomen: apomorfine en safinamide. Apomorfine spuit de patiënt zichzelf in met een pen – zoals een diabetespatiënt dat doet – als zijn parkinsonmedicatie plots niet meer werkt (off-periode). Die injectie maakt de patiënt weer mobiel in 5 tot 10 minuten. Snel in vergelijking met andere medicatie, want die heeft meestal ten vroegste na een halfuur effect. De meeste parkinsonmedicijnen die de off-tijd reduceren, doen onvrijwillige bewegingen toenemen. Het nieuwe product safinamide vermindert de off-tijd, zonder zo’n toename.

Onderzoek
In tal van centra wereldwijd gebeurt er intensief wetenschappelijk onderzoek om parkinson beter te begrijpen en zo op termijn een therapie te kunnen ontwikkelen die het ziekteproces van parkinson effectief afremt. Er is al veel meer inzicht in de ziekte en we kunnen de diagnose sneller stellen. Maar een therapie ontwikkelen die de afstervende zenuwcellen in leven houdt of beter doet functioneren, zal nog wat op zich laten wachten. Zelfs al zou je de oorzaken van parkinson volledig begrijpen, dan nog zou het niet evident zijn om een perfecte behandeling te vinden. Parkinson is een complexe ziekte die zich afspeelt binnenin de zenuwcellen van de hersenen, dus op een plaats die niet gemakkelijk bereikbaar is.