nieuws
Paracetamol is wereldwijd het meest gebruikte koortswerend middel bij kinderen en in de meeste richtlijnen het middel van eerste keuze om koorts te bestrijden. Volgens een nieuwe Nederlandse studie is paracetamol bij de combinatie van koorts en pijn effectief en aan te raden. Bij jonge kinderen met alleen koorts wordt paracetamol echter niet aangeraden: koorts alleen behoeft geen behandeling. Het effect van paracetamol op het algemeen welbevinden van kinderen met alleen koorts is namelijk niet aangetoond, en paracetamol helpt ook niet om koortsstuipen te voorkomen. Bovendien zijn er aanwijzingen dat koortsremming door paracetamol nadelig is voor de werking van het eigen immuunsysteem, en er bestaat een (kleine) kans op bijwerkingen, onder meer op de lever.
Mogelijke voordelen van paracetamolgebruik
De oorzaak van koorts bij jonge kinderen is meestal een onschuldige infectie die geen behandeling behoeft.
De belangrijkste gedachten achter het behandelen van koorts bij kinderen zijn het verbeteren van het algemeen welbevinden (beter slapen, eten en drinken), het bespoedigen van het herstel en het voorkómen van complicaties, zoals koortsstuipen.
• Koortsvermindering. De onderzoekers stellen vast dat het koortswerend effect van paracetamol slechts in een handvol onderzoeken met telkens minder dan 50 kinderen is bestudeerd. Die onderzoeken tonen wel aan dat paracetamol de koorts effectief verlaagt. Zo bleek uit onderzoek bij kinderen met koorts, bij wie de gemiddelde temperatuur vooraf 38,9°C was, bijvoorbeeld dat de temperatuur van de kinderen die paracetamol kregen na 3-5 uur gezakt was naar 37,9°C, tegenover een stijging naar 39,2°C in kinderen die geen paracetamol kregen.
• Algemeen welbevinden. Er is verrassend weinig onderzoek gedaan naar het effect van paracetamol op het algemeen welbevinden van het kind. Het lijkt echter aannemelijk dat het verlagen van de lichaamstemperatuur leidt tot een subjectief beter gevoel van algemeen welbevinden.
• Koorts en pijn. Wanneer een kind naast koorts ook pijn heeft, dan wordt het effect van paracetamol op het algemeen welbevinden van het kind vooral door pijnstillend effect veroorzaakt en minder door het koortsverlagend effect.
• Koortsstuipen. Koortswerende middelen, zoals paracetamol, verminderen de kans op koortsstuipen niet. Dit wordt mogelijk verklaard door het feit dat de stuipen ontstaan tijdens de eerste uren van de koorts wanneer de temperatuur juist snel toeneemt.
Samengevat geldt dat hoewel paracetamol effectief is in het bestrijden van koorts, het effect op het verbeteren van het algemeen welbevinden onvoldoende is onderzocht. Behandeling met paracetamol is niet-effectief bij de preventie van koortsstuipen.
Mogelijke nadelen van paracetamolgebruik
• Onderdrukking van het immuunsysteem. Koorts is een fysiologisch verschijnsel dat het immuunsysteem ten goede komt en daarmee het herstel van ziekte bespoedigt. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat paracetamol (en andere koortsremmers) de werking van het immuunsysteem onderdrukt.
• Bijwerkingen. Zoals bij ieder medicijn bestaat ook bij paracetamolgebruik het risico op bijwerkingen. Paracetamol wordt bij correcte dosering goed verdragen; bijwerkingen zoals maag-darmklachten en allergische reacties zijn zeer zeldzaam. Bij doseringsfouten zijn wel bijwerkingen mogelijk, en het is aangetoond dat deze vaak voorkomen. Tot 50% van de ouders geeft aan zijn of haar kind een foutieve – bijna altijd te hoge – dosering paracetamol. Herhaaldelijke overdosering kan leiden tot beschadiging van de lever.
Bovendien toont onderzoek aan dat de kans op astma, eczeem en allergische rhinitis groter is bij kinderen die op jonge leeftijd meer paracetamol hebben gebruikt. Het is echter niet opgehelderd of dit daadwerkelijk een oorzakelijke relatie betreft. Mogelijk hadden de kinderen die later astma blijken te hebben op jongere leeftijd meer luchtweginfecties met koorts, en werden ze dus vaker met paracetamol behandeld worden op jonge leeftijd.
Advies:
• Koortsverlaging is geen doel op zich bij een ziek kind.
• Bij koorts alleen is behandeling met paracetamol niet aangeraden.
• Paracetamolgebruik is wel aan te raden bij koorts in combinatie met pijn. Een effect op het algemeen welbevinden is niet aangetoond.
• Paracetamol is het middel van eerste keuze om koorts te bestrijden.
• Andere manieren om de lichaamstemperatuur te verlagen, zoals koud baden en ontkleden, veroorzaken meestal vooral onwelbevinden. Bovendien zullen deze manieren uiteindelijk niet ingrijpen op het centrale regelmechanisme van koorts, wat juist kan leiden tot een toename van de koorts.
 |
 |
