Hospitalisaties in de psychiatrie: te veel en te lang?

nieuws 5% van de patiënten met psychiatrische problemen wordt meer dan één jaar lang verzorgd in het ziekenhuis, 2% zelfs langer dan 5 jaar. Die lange verblijven in het ziekenhuis en het hoge aantal psychiatrische bedden zijn een dure zaak voor de sociale zekerheid. Dat blijkt uit een studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.

Tussen 2008 en 2012 werden 31.021 leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen opgenomen in het ziekenhuis met psychotische stoornissen, een zware depressie, ernstige angststoornissen, enz. Na een grondige analyse van deze ziekenhuisopnames, komen de Onafhankelijke Ziekenfondsen tot de volgende vaststellingen.
• Er zijn heel veel psychiatrische bedden in België: 144 bedden op 100.000 inwoners, dat is beduidend meer dan in onze buurlanden (100 bedden/100.000 inwoners). Het aantal psychiatrische bedden is het hoogst in Vlaanderen: 14.485 bedden, tegenover 6.582 in Wallonië en 2.217 in Brussel.

• De gemiddelde duur van een verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis is 69 dagen (26 dagen in de psychiatrische dienst van een algemeen ziekenhuis), maar een vrij hoog percentage van de patiënten (5%) blijft langer dan 1 jaar in het ziekenhuis. 2% blijft er zelfs langer dan 5 jaar!

• De gezondheidsuitgaven voor de sociale zekerheid zijn het hoogst in de psychiatrische diensten van de algemene ziekenhuizen: gemiddeld 10.339 euro per maand en per patiënt, gevolgd door de psychiatrische ziekenhuizen (4.718 euro). In de structuren buiten het ziekenhuis, bedoeld voor een lang verblijf, is de kostprijs veel lager: 3.108 euro in een psychiatrisch verzorgingstehuis en 1.671 euro in de beschutte woonvormen.

• In totaal vertegenwoordigen de psychiatrische hospitalisaties 8,7% van de uitgaven voor geneeskundige verzorging van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, terwijl het slechts om 1,3% van de leden gaat. Vooral de verpleegdagprijs in het ziekenhuis en de toezichtshonoraria doen de kosten oplopen (91% à 95%).

Het ziekenhuis is niet de enige optie
De geestelijke gezondheid is een essentieel deel van de algemene gezondheid, dat herhaalde ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) onlangs nog. Een psychiatrische opname is vaak nodig als de patiënt een gevaar betekent voor zichzelf of voor zijn omgeving, maar waarom worden sommige patiënten in België zo lang in het ziekenhuis gehouden (meer dan 5 jaar), zo vragen de Onafhankelijke Ziekenhuizen zich af. Zou opvang in structuren voor lange verblijven (psychiatrische verzorgingstehuizen en beschutte woonvormen) niet beter zijn?

Volgens de Onafhankelijke Ziekenfondsen leggen de te lange ziekenhuisverblijven en het hoge aantal psychiatrische bedden het gebrek aan alternatieve zorgstructuren voor deze patiënten bloot. Dergelijke zorgformules moeten daarom ontwikkeld en vooral bestendigd worden.
Er lopen momenteel meerdere therapeutische projecten om zorgstructuren buiten het ziekenhuis te ontwikkelen (bv. tenlasteneming van de patiënt thuis). De evaluatie van die projecten zal hopelijk leiden tot een veralgemening van die initiatieven die het best beantwoorden aan de noden van de patiënten en die toch financieel draaglijk blijven voor de sociale zekerheid.

U kunt de studie hier downloaden