Alleen op reis

dossier Valiezen maken, naar de bus/luchthaven brengen, een laatste goede raad meegeven… Heel wat kinderen gaan tijdens de vakantie (voor het eerst) op kamp, trekken erop uit met hun vrienden of zoeken de zuiderse zon op met hun liefje. Best spannend, je kind alleen op reis laten vertrekken. Is hij/zij er klaar voor? En jij?

Is mijn kind er klaar voor?

In België bestaat er geen wettelijke leeftijdsgrens vanaf wanneer een kind zonder ouders op reis mag gaan. Als ouder ken jij je kind het best en kan je dus als de beste inschatten of je kind er klaar voor is. Verschillende manieren van reizen vragen een andere mate van zelfstandigheid van je kind.

Jonge kinderen gaan vaak op kamp. Ze gaan dan met een groep mee en worden bijgestaan door ervaren begeleiders. Wil je kind graag alleen op reis met vrienden of met zijn/haar liefje, dan vraagt dat meer zelfstandigheid. Het is duidelijk dat ook de bestemming en de duur van de reis een rol spelen: een weekje naar Frankrijk is net iets anders dan twee maanden Thailand. Afhankelijk van de soort reis, kan je je kind ondersteunen in praktische en emotionele zaken.

De juiste papieren

In principe moet elk minderjarig kind (-18 jaar) dat naar het buitenland reist daarvoor de toestemming hebben van zijn ouders of voogd. In België is het niet wettelijk verplicht om die toestemming op papier neer te schrijven. Toch wordt het wel aangeraden om je kind een schriftelijke toestemming mee te geven. Wat wel verplicht is als een kind zonder ouders naar het buitenland reist, zijn de juiste identificatiepapieren. Afhankelijk van het land waar je kind naartoe reist, zijn er andere reisdocumenten vereist. Sommige landen aanvaarden een identiteitskaart. Die hebben kinderen standaard vanaf de leeftijd van twaalf jaar. Voor kinderen jonger dan twaalf jaar moet je een Kids-ID aanvragen in de gemeente (best minstens drie tot vier weken op voorhand). Sommige landen aanvaarden de identiteitskaart niet en vragen een reispaspoort: in dat geval moet elk kind jonger dan achttien jaar, ook een baby, een reispaspoort bij zich hebben.

Afspraken maken

Je kind alleen op reis zien vertrekken, is een beetje ‘loslaten’. Je zoon/dochter neemt afstand van thuis, leert zijn/haar plan trekken, beslissingen nemen, omgaan met anderen,… Je geeft je kind vrijheid om ervaringen op te doen en om te experimenteren. Om ervoor te zorgen dat de vakantie goed loopt, kunnen jullie vooraf wel enkele afspraken maken. Als ouder weet je graag met wie je kind op reis gaat (welke organisatie? welke vrienden gaan er mee?), naar waar (waar zal hij/zij logeren?) en hoe lang (wanneer komt je tiener terug?).

Je kan vooraf bespreken in welke mate jullie contact houden. Misschien wil je dat je kind via gsm of via internet iets laat weten wanneer hij/zij is toegekomen. Andersom wil je kind misschien niet té vaak een bericht van mama of papa. Het is doorgaans ook goed om op voorhand af te spreken wie de reis betaalt, hoeveel zakgeld je kind eventueel meekrijgt en wat hij/zij zelf moet betalen. Heb je een tiener in huis, dan zijn alcohol en drugs op reis een onderwerp waar jullie het vooraf eens over kunnen hebben: hoe zou je kind kunnen omgaan met groepsdruk, wat doet je kind wanneer het van een ‘vreemde’ een drankje of pilletje aangeboden krijgt, weet je kind waar zijn/haar eigen grenzen liggen? Denk je dat je kind seksueel actief is, dan kan het een goed idee zijn om ook eens te praten over seks en voorbehoedsmiddelen op reis.

Heiwmee

Het is zover: je kind is vertrokken. Maar eens daar, blijkt je zoon of dochter (soms) verdrietig, hij/zij mist familie of vrienden of vindt moeilijk z’n draai zo ver weg. Ook tieners kunnen last hebben van heimwee. Contact met thuis laten nemen is niet altijd de beste oplossing: een kind gaat daardoor vaak nog sterker hunkeren naar het thuisfront.

Kinderen moeten leren om van huis weg te zijn, en dat doen ze niet per se door ouder te worden maar vooral door ervaringen op te doen. Wil je kind terug naar huis komen, stel hem/haar dan eerst gerust: iedereen heeft weleens heimwee. Probeer hem/haar aan te moedigen: alleen op vakantie gaan is spannend en het is knap dat hij/zij dat probeert; je hoort dat hij/zij het lastig heeft maar je bent trots dat hij/zij vertrokken is, … Wijs je kind op de nadelen van vroeger naar huis komen: zijn/haar vrienden zullen hem missen de volgende dagen, er staan nog leuke activiteiten op de planning, misschien is er op het einde van de reis wel een kampvuur of een fuif, … Voor sommige kinderen helpt het om een dagboek bij te houden: zo kunnen ze hun ervaringen en gevoelens ergens kwijt, en kunnen ze er nadien naar terug grijpen wanneer ze thuis willen vertellen wat ze allemaal gedaan hebben. Doorgaans kan een vertrouwde knuffel of een foto meenemen ook wat troost bieden.

Loslaten

Het kan zijn dat je kind de reis helemaal ziet zitten, maar dat jij je heel wat zorgen maakt. Een kind pikt heel snel op wanneer mama of papa stress of schrik heeft, en dat kan hem/haar ook angstig maken. Je mag je kind wel vertellen dat je het wat lastig vindt, maar het bespreken van je bezorgdheden doe je beter met andere volwassenen.

Als ouder zul je moeten leren vertrouwen op de zelfstandigheid van je kind en de bekwaamheid van andere volwassenen (bijvoorbeeld de begeleiders op kamp). Houd jezelf voor dat jij je kind een fantastische ervaring geeft door hem/haar deze kans te geven. En ook: vergeet niet zelf te genieten, uit te blazen en te ontspannen tijdens je kindvrije week/weken!

Meer weten

Op de website van de FOD Buitenlandse Zaken vind je welke documenten je kind precies nodig heeft wanneer het naar het buitenland reist.