Acute stressstoornis na trauma: symptomen en behandeling
In dit artikel
Acute stressstoornis na trauma: symptomen en behandeling
dossier
Trauma laat bij velen een onuitwisbare indruk na. Wie geconfronteerd wordt met traumatische gebeurtenissen zoals oorlog, een auto-ongeluk, verkrachting of overlijden kan een acute stressstoornis of psychische shock krijgen. Deze stressreactie duurt ten miste drie dagen en verdwijnt binnen een maand. Het is belangrijk om de aandoening vroeg te herkennen en te behandelen, zodat ze niet evolueert tot
posttraumatische stressstoornis.
Lees ook: Wat doet stress met je lichaam op korte en lange termijn?
Symptomen
© Getty Images
Om de diagnose van acute stressstoornis te krijgen, moeten de symptomen minimaal drie dagen aanhouden. Ze verdwijnen binnen de maand na een traumatische ervaring. Vertoont iemand na deze periode nog klachten, dan is er sprake van
posttraumatische stressstoornis.
De symptomen van acute stressstoornis zijn onder te verdelen in vijf categorieën. Een patiënt krijgt de diagnose als hij of zij negen of meer symptomen heeft uit deze categorieën:
- Intrusiesymptomen: onvrijwillige en pijnlijke herinneringen aan het trauma, steeds terugkerende onaangename dromen, flashbacks, veranderde negatieve reactie op prikkels die doen denken aan het trauma.
- Symptomen van negatieve stemming: niet in staat zijn om positieve emoties te ervaren, zoals geluk of liefde, sombere geestestoestand.
- Dissociatieve symptomen: vertraagde beleving van tijd, zichzelf zien vanuit het perspectief van een buitenstaander, in een roes verkeren.
- Vermijdingssymptomen: vermijding van herinneringen, gedachten, gevoelens, mensen of plaatsen die met het trauma geassocieerd worden.
- Arousal: moeilijk in slaap vallen of blijven, prikkelbaar gedrag of concentratieproblemen, overdreven schrikreacties, angst, hypergevoeligheid.
Lees ook: Wat is angst en wanneer spreekt men van een angststoornis?
Oorzaken en risicofactoren
Ongeveer 80 procent van de bevolking maakt ooit een traumatische gebeurtenis mee. Bij 15 tot 20 procent mondt dit uit in een acute stressstoornis. Veel hangt af van de persoon, de context en de aard van de gebeurtenis. Bij zeer ingrijpende gebeurtenissen, zoals verkrachting of een terroristische aanslag, ontwikkelt 75 procent een acute stressstoornis.
Waarom slechts een specifiek deel van de mensen de aandoening ontwikkelt na trauma is niet duidelijk. Mogelijks zijn personen met een diagnose van een andere psychische aandoening vatbaarder. Dat geldt ook voor personen met vermijdende verwerkingsstrategieën of als ze een voorgeschiedenis van eerdere trauma’s hebben. Vrouwen lopen bovendien meer risico op acute stressstoornis dan mannen.
Lees ook: Stress: symptomen en gevolgen voor de gezondheid
Behandeling
Een traumatische gebeurtenis moet je verwerken. Daarvoor zijn geen kant-en-klare middeltjes. Het vraagt tijd en inspanning. Het is zeer belangrijk dat je met je omgeving kan praten over hetgeen je is overkomen. Vaak is ook professionele psychologische hulp nodig. Een psycholoog of psychiater kan de diagnose van acute stressstoornis stellen en je zo goed mogelijk ondersteunen, zodat het risico op posttraumatische stressstoornis beperkt wordt.
Cognitieve gedragstherapie en EMDR zijn effectieve technieken bij psychische aandoeningen.
EMDR werd zelfs speciaal ontwikkeld om trauma te behandelen. Via snelle oogbewegingen grijpt de psycholoog in op emoties die te maken hebben met het trauma. Soms geeft men ook medicatie om de symptomen te verlichten, zoals kalmeermiddelen of antidepressiva.
Lees ook: Stress: het verschil tussen gespannen en overspannen zijn
Bronnen:
Laatst bijgewerkt: maart 2023
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
