Parentale burn-out: wat constante stress met ouders doet

Het is de normaalste zaak van de wereld dat je als ouder je kind zo goed mogelijk wil opvoeden, maar sommige ouders leggen de lat voor zichzelf en hun kinderen zo hoog dat ze opgebrand raken. Als beide ouders een drukke baan hebben, verhoogt dat de kans op een parentale burn-out. Hoogopgeleide en deeltijds werkende vrouwen zouden een stuk vatbaarder zijn, net zoals alleenstaande ouders.

Psychologieprofessoren Moira Mikolajczak en Isabelle Roskam (UC Louvain), die samen met collega’s uit 45 landen het consortium International Investigation of Parental Burnout oprichtten, buigen zich al enkele jaren over het onderwerp. 

Uit een recent grootschalig onderzoek van dat consortium, waaraan 17.409 ouders uit 42 landen deelnamen, blijkt dat meer ouders onder stress en vermoeidheid gebukt gaan dan je zou denken. België is zelfs trieste koploper:  maar liefst 8% kampt met een parentale burn-out.  

Een andere studie liet zien hoe schadelijk de gevolgen kunnen zijn, voor zowel de ouders als de kinderen. Een parentale burn-out vergroot namelijk de kans op ‘ontsnappingsfantasieën’ van ouders (over bijvoorbeeld het gezin verlaten), lichamelijke en emotionele verwaarlozing van het kind en fysiek en psychologisch ouderlijk geweld. Door het gevoel tekort te schieten, gaan ouders dikwijls hun kinderen nog meer verwaarlozen, waardoor ze in een vicieuze cirkel terechtkomen. 

Tijdens de lockdown in het voorjaar van 2020 moesten vele ouders verschillende ballen in de lucht houden terwijl ze ook minder tijd hadden voor zelfzorg. Experts van de universiteit van Louvain-La-Neuve ondervroegen 1.300 (Franstalige) ouders in België over de impact van de situatie. Het bleek dat de crisis voor meer stress zorgde bij 20% van de moeders en 15% van de vaders, wat hun symptomen van burn-out uiteraard verhoogde. Toch was de algemene balans niet negatief, want ongeveer een op de drie mama’s en papa’s ervaarde minder druk tijdens deze periode, doordat er zoveel activiteiten buitenshuis wegvielen. 

De studie toonde ook aan welke ouders een hoger risico liepen. Ouders met adolescenten of kinderen met bijzondere noden hadden het een stuk zwaarder. Hetzelfde gold voor thuiswerkende ouders met een verhoogde werklast en werkloze ouders. De onderzoekers roepen beleidsmakers op om rekening te houden met de behoeften van deze risicogroepen.

De experts van Louvain-La-Neuve hebben verschillende tips voor ouders. Zo is het belangrijk om te zorgen voor voldoende structuur in de dagen, genoeg quality time en spontane activiteiten, heldere afspraken over onaanvaardbaar gedrag en regelmatige adempauzes om je eigen batterijen op te laden. Maak een goede takenverdeling met je partner als je die hebt, maar schakel indien mogelijk ook de kinderen in. Aanvaard dat je niet perfect bent, perfectie bestaat nu eenmaal niet.