Gerelateerde artikels
Prematuur geboren baby
In dit artikel
Prematuur geboren baby
dossier
Naar schatting leidt 7% van de zwangerschappen tot een vroeggeboorte. Maar vanaf wanneer spreken we van een vroeggeboorte? En welke fysieke uitdagingen moeten baby's die te vroeg geboren worden overwinnen om aan te sterken?
Wanneer is een baby prematuur?
Een baby wordt als prematuur beschouwd als de geboorte 3 weken voor de uitgerekende datum plaatsvindt, d.w.z. voor 37 volledige weken zwangerschap (8 maanden) in plaats van 40.
Er bestaan drie graden van prematuriteit: extreem (voor 28 weken), ernstig (tussen 28 en 32 weken) en matig (tussen 32 en 36 weken)
Baby's die voor 23 weken zwangerschap worden geboren, overleven het zelden. Na 27 weken kunnen ze overleven zonder neurologische problemen.
Lees ook: Een premature baby voeden volgens de ‘cue based feeding’-methode
Lees ook: Ademhaling te vroeg geboren baby liever stimuleren dan overnemen
Wat zijn de oorzaken van vroeggeboorte?
In veel gevallen is de exacte oorzaak onduidelijk. Bepaalde risicofactoren zijn echter wel bekend. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Infecties of ziekten bij de moeder: Bepaalde infecties, zoals urineweginfecties en baarmoederhalsinfecties, kunnen een vroeggeboorte veroorzaken. Chronische ziekten zoals diabetes en hoge bloeddruk kunnen ook een rol spelen.
- Baarmoederhalsinsufficiëntie (voortijdige opening van de baarmoederhals): Een zwakke baarmoederhals of een baarmoederhals die beschadigd is door een eerdere operatie kan het toenemende gewicht van de baby niet ondersteunen, wat leidt tot vroeggeboorte.
- Meerlingzwangerschappen: Meerlingzwangerschappen (tweelingen, drielingen, enz.) geven een verhoogd risico op vroeggeboorte, deels door het extra gewicht op de baarmoeder.
- Problemen met de placenta: abruptie van de placenta of placenta previa kunnen leiden tot vroeggeboorte.
- Leefstijlfactoren: Roken, alcohol- en drugsgebruik worden allemaal in verband gebracht met een verhoogd risico op vroeggeboorte. Intense stress of inspannend lichamelijk werk kunnen ook risicofactoren zijn.
- Zwangerschapsgerelateerde complicaties: Bepaalde complicaties, zoals pre-eclampsie (hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap), kunnen leiden tot vroeggeboorte.
Voorgeschiedenis: Vrouwen die al een vroeggeboorte hebben gehad, hebben een verhoogd risico om opnieuw een vroeggeboorte te krijgen. - Problemen met het vruchtwater: Vooral het vroegtijdig breken van de vliezen.
Lees ook: Kangoeroezorg, te vroeg geboren baby's koesteren via huidcontact
Wat zijn de fysieke kenmerken van een premature baby?
- Een premature baby is goed geproportioneerd en goed gevormd (vingers en tenen bijvoorbeeld). Wat het meest opvalt aan hun uiterlijk is hun grootte en gewicht (bepaald door de lengte van de zwangerschap en de groei binnen de baarmoeder). Premature baby's wegen meestal minder dan 2,5 kg. Sommige wegen zelfs maar 500 gram.
- De huid is dun (de onderhuidse bloedvaten zijn duidelijk zichtbaar), roodachtig (maar ook blauw, geel en grijsachtig) en heeft een licht gelatineachtige consistentie (ze is bedekt met vernix caseosa, de wasachtige substantie die de huid van de foetus beschermt tegen het vruchtwater). De onderhuidse vetreserves zijn laag.
- De schouders en rug zijn bedekt met dons, lanugo genaamd.
- De geslachtsorganen (testikels, grote schaamlippen) en borsten (tepel, tepelhof) zijn mogelijk nog niet volledig ontwikkeld.
- De oorschelp is wat zacht en heeft weinig reliëf, maar dit hindert het horen niet. Premature baby's zijn zeer ontvankelijk voor geluid.
- Het kind kan niet zuigen voor een leeftijd die overeenkomt met 32 weken zwangerschap. De zuigreflex moet gestimuleerd worden (er zijn speciale spenen beschikbaar).
- Premature baby's ademen snel, met pauzes die meer dan 20 seconden kunnen duren.
- Premature baby's hebben een verminderde fysieke activiteit en een lage spiertonus.
Lees ook: Aangeboren hartafwijkingen
Welke risico's lopen premature baby's?
Premature baby's vereisen gespecialiseerde medische zorg en nauwlettend toezicht tijdens hun verblijf in het ziekenhuis. Hoe prematuur de baby, hoe groter de gezondheidsrisico's (het risico op neonatale sterfte is reëel). Recente ontwikkelingen op de neonatale afdelingen hebben de overlevings- en ontwikkelingskansen van deze baby's echter aanzienlijk verbeterd.
Met welke problemen hebben premature baby's te maken?
Ademhalingsmoeilijkheden
- Premature baby's ademen vaak sneller, schokkerig en onregelmatig. Naast onvolgroeide luchtwegen kunnen premature baby's ook een gebrek hebben aan surfactant, een vloeistof die de binnenkant van de longblaasjes (kleine holtes waar gas wordt uitgewisseld) bekleedt. Deze substantie verandert de elasticiteit en retractie van de longen. Dit verklaart de gevallen van respiratoir noodsyndroom (RDS), met moeilijkheden om zuurstof op te nemen en CO2 af te voeren.
- Apneu komt vaak voor bij premature baby's en het is belangrijk om de ademhalingsreflex te stimuleren en te controleren (door cardiorespiratoire monitoring, met een alarm dat afgaat bij langdurige apneu).
- Extra zuurstof kan ook nodig zijn in de couveuse.
Cardiale problemen
De overgang van foetale bloedsomloop naar normale bloedsomloop kan voor premature baby's problemen opleveren. Dit staat bekend als patent ductus arteriosus, een pathologische aandoening die ontstaat doordat de ductus arteriosus bij de geboorte niet sluit. De ductus arteriosus is een van de onderdelen van de foetale bloedsomloop: hij verbindt de aorta met de longslagader. De behandeling bestaat uit zuurstoftherapie, medicatie en indien nodig een operatie.
Hartritmestoornissen (aritmie of bradycardie) komen vaak voor en verklaren het belang van cardiorespiratoire monitoring. Manuele stimulatie is meestal voldoende om een bevredigend hartritme te herstellen.
Maagdarmproblemen
Premature baby's hebben een slechtere peristaltiek dan voldragen baby's, wat betekent dat de samentrekkingen van hun spijsverteringskanaal minder efficiënt zijn, waardoor het moeilijker is om voedsel te verwerken. De ontlasting is onregelmatiger en een opgeblazen gevoel komt vaak voor. De voeding wordt aangepast aan de mate van prematuriteit, waarbij de voeding parenteraal (intraveneus), per tube of per fles wordt toegediend. In de laatste twee gevallen is moedermelk heel geschikt.
Leverproblemen
Fysiologische geelzucht (hyperbilirubinemie) is veel voorkomend. De behandeling bestaat uit fototherapie (de baby wordt onder een lamp gelegd). Bilirubine is een geel pigment, een afbraakproduct van rode bloedcellen, waarvan de abnormale accumulatie in het bloed en de weefsels geelzucht veroorzaakt. Bilirubine wordt geabsorbeerd door de huid in plaats van uitgescheiden via de ontlasting, wat de gelige huidskleur veroorzaakt.
Onrijpheid van het immuunsysteem
Premature baby's hebben een gebrekkige immuniteit en zijn daarom erg kwetsbaar voor infecties. Dit vereist constante waakzaamheid en, indien nodig, een snelle reactie.
Moeilijkheden bij het regelen van de lichaamstemperatuur
Bij premature baby's vereist de regulatie van de lichaamstemperatuur speciale aandacht, vanwege een bescheiden hoeveelheid vetweefsel en een thermoregulatiesysteem dat niet optimaal functioneert. Om zeer ernstige problemen (zoals onderkoeling) te voorkomen, is het van vitaal belang om ervoor te zorgen dat de omgevingstemperatuur constant en perfect aangepast is, en dit is een van de redenen waarom baby's vanaf de geboorte in couveuses worden geplaatst.
Lees ook: Stridor: waarom ademen premature baby's zo luid?
Bronnen:
https://www.msdmanuals.com
https://www.inserm.fr
https://emedicine.medscape.com
