De belangrijkste vaccins in België

dossier Sinds de ontwikkeling van het eerste vaccin in 1798 door Edward Jenner hebben vaccinaties in belangrijke mate bijgedragen aan de gezondheid en groei van de wereldbevolking. Enkel de introductie van schoon drinkwater heeft een grotere invloed gehad op de gezondheid wereldwijd. Vele infectieziekten zijn teruggedrongen of zelfs volledig uitgeroeid door de ontwikkeling van vaccins. Zo komen de pokken niet meer voor en is vaccinatie hiertegen niet meer nodig. Daarnaast is het aantal gevallen van poliomyelitis (kinderverlamming) met 99 procent verminderd. Andere, in het verleden veel voorkomende ziekten, die de afgelopen eeuwen zijn gedecimeerd door de introductie van vaccins zijn: difterie, tetanus, de gele koorts, kinkhoest, haemophilus influenza type b ziekte (HIB-ziekte), de mazelen, de bof, rubella (rodehond), tyfus, rabiës (hondsdolheid), het rotavirus en hepatitis B. 

Basisvaccinaties

De meeste van deze ziekten zijn weliswaar sterk teruggedrongen in aantal, maar niet volledig uitgeroeid. Om een terugkeer van deze besmettelijke ziekten te voorkomen, is het belangrijk om de bevolking te blijven vaccineren. De relevantie hiervan is terug te zien in de sporadische uitbraken van ziekten waartegen gevaccineerd wordt. Deze uitbraken vinden om de 5 à 10 jaar plaats, voornamelijk onder groepen die niet gevaccineerd zijn. De Belgische overheid heeft een basisvaccinatie-schema ontwikkeld om kinderen op jonge leeftijd te beschermen tegen een dertiental ziekten. Van de eerder genoemde ziekten, zijn alleen vaccins tegen de gele koorts, tyfus en rabiës niet opgenomen in het basisvaccinatie-schema. Inentingen tegen pneumokokken, het humaan papillomavirus en meningokokken-C behoren wel tot het basisvaccinatie-schema. Enkel het vaccin tegen poliomyelitis is verplicht in België, de andere vaccinaties zijn aanbevolen. 

Reisvaccinaties

Sommige vaccinaties worden geadviseerd als je op reis gaat naar gebieden waar bepaalde ziekten voorkomen. Het gaat meestal om landen met een tropisch klimaat. Inentingen tegen de gele koorts, buiktyfus of rabiës zijn voorbeelden van reisvaccins. 

Overige vaccinaties

• Inenting tegen varicella (waterpokken) wordt aanbevolen voor volwassenen die de ziekte nog niet hebben doorgemaakt in hun kindertijd. Medewerkers van de gezondheidssector en personen die veelvuldig contact hebben met patiënten met een verminderde weerstand worden in het bijzonder aangeraden om zich te laten vaccineren tegen varicella.
• Het rabiës-vaccin is, naast een reisvaccin, aanbevolen voor mensen die vaak in contact komen met (wilde) dieren. Hierbij kun je denken aan dierenartsen, boswachters, grotonderzoekers en veehandelaren.
• Het hepatitis A vaccin is ook voornamelijk een reisvaccin. Daarnaast wordt het aangeraden voor homoseksuele mannen, leverpatiënten, hemofilie-patiënten, werknemers in de voedselketen, bewoners en personeel van instellingen voor geestelijk gehandicapten en contactpersonen van hepatitis A patiënten.
• Het vaccin tegen meningokokken B wordt voornamelijk verstrekt bij kinderen tot 5 jaar en jongeren tussen de 15 en 19 jaar. Het gaat hierbij om kinderen met een verminderde weerstand, die daardoor een verhoogd risico hebben om de ziekte op te lopen. Ook bij 50-plussers met een verminderde weerstand wordt het vaccin in bepaalde gevallen aanbevolen.
• Vaccinatie tegen gordelroos kan worden overwogen bij mensen tussen de 65 en 79 jaar. Daarnaast is inenting voor aanvang van een zware medische behandeling, waarbij de weerbaarheid van de patiënt wordt aangetast, een mogelijkheid.

Let op: inentingen tegen ziekten die niet in het basisschema staan, gelden voor specifieke groepen en worden vaak individueel bepaald. Als je wilt weten welke vaccins voor jou worden aanbevolen, neem je het best contact op met je huisarts.