Eén op de zeventien Nederlandse kinderen slikt wekelijks melatonine

Maar liefst één op de zeventien Nederlandse tieners gebruikt wekelijks melatonine als slaaphulpmiddel om goed te kunnen slapen. Dat blijkt uit bevolkingsonderzoek Generation R van het Erasmus MC in Rotterdam. Onderzoekers waarschuwen ouders om voorzichtig te zijn met het gebruik van melatonine zonder doktersadvies, omdat onbekend is of het op lange termijn schadelijke effecten kan geven bij kinderen. 

Ongeveer een kwart van de kinderen kampt met slaapproblemen in de kindertijd. Melatonine is een slaaphormoon dat het lichaam zelf aanmaakt en invloed heeft op de biologische klok. Het zorgt er niet voor dat je direct in slaap valt, maar het heeft wel invloed op het dag- en nachtritme. Melatonine is in veel landen zonder voorschrift verkrijgbaar en wordt gebruikt om slaapritmeproblemen te behandelen bij volwassenen. Ook wordt het door artsen voorgeschreven aan kinderen met autisme of ADHD.

Aan deze studie deden 871 kinderen mee van gemiddeld elf jaar uit het langlopende bevolkingsonderzoek Generation R. Generation R doet onderzoek naar de gezondheid van kinderen en hun ouders in Rotterdam. De ouders werden geïnterviewd over het slaapgedrag van hun elfjarigen. De kinderen hielden zelf negen dagen een slaapdagboek bij en kregen in die week ook een speciaal onderzoekshorloge om. Dat horloge meet beweging en daarmee konden de onderzoekers inschatten wanneer kinderen slapen en wakker waren.

Uit het onderzoek bleek dat één op de zeventien jonge tieners, zes procent, melatonine gebruikt. Ook nadat de kinderen met de diagnose autisme of ADHD werden weggelaten uit de analyse, blijkt dat nog steeds één op de twintig kinderen, vijf procent, minimaal één keer in de week melatonine gebruikt over een tijdsbestek van tenminste een half jaar. 

Uit eerdere studies blijkt dat ouders van kinderen met slaapproblemen soms melatonine gebruiken om de slaap van hun kinderen te verbeteren, aldus de onderzoekers. Deze kinderen geven aan dat ze slecht of kort slapen. Melatonine wordt echter vaak ingenomen zonder recept of goed advies over dosering en tijdstip van toediening. Als het slaaphulpmiddel verkeerd wordt gebruikt of bijvoorbeeld te kort voor het naar bed gaan wordt ingenomen, dan kan het zelfs de slaap verslechteren. 

Gezien het aantal kinderen dat dit middel gebuikt en omdat onbekend is wat de effecten hiervan zijn op langere termijn bij kinderen, adviseren de onderzoekers ouders om bij slaapproblemen altijd eerst advies in te winnen bij een arts en melatonine alleen te gebruiken op doktersadvies.

Kinderen die voor hun slaapproblemen de arts raadplegen, krijgen meestal geen medicatie. Wel geeft hij advies over hun gedrag, bijvoorbeeld om twee uur voor het slapengaan niet meer op het internet te surfen.