Waarom kinderen en jongeren twee keer per week vette vis moeten eten

Kinderen en jongeren zouden twee keer per week vette vis moeten eten of een visoliesupplement moeten slikken om zo voldoende omega-3 vetzuren binnen te krijgen. Zwangere vrouwen moeten juist voorzichtig zijn met het slikken van visoliesupplementen tijdens de zwangerschap. Deze adviezen formuleert Inge van der Wurff van het Nederlandse Welten-instituut. Zij deed onderzoek bij kinderen en jongeren naar het verband tussen enerzijds de hoeveelheid omega-3 vetzuren in het bloed en anderzijds schoolprestaties en depressieve gevoelens. 

Het is bekend dat meervoudig onverzadigde vetzuren zoals omega-3 vetzuren belangrijk zijn voor het functioneren van het brein. Er zijn twee cruciale perioden in de vorming van dat brein. Tijdens de zwangerschap vormt zich het centrale zenuwstelsel. En in de adolescentieperiode ontwikkelt zich de prefrontale cortex. Wat is het effect van de hoeveelheid omega-3 vetzuren in het bloed tijdens die twee cruciale perioden op het functioneren van het brein bij kinderen en adolescenten? Dat is de centrale vraag in het onderzoek van Van der Wurff.

In het onderzoek bij 13- tot 15-jarigen keek Van der Wurff naar het verband met leerprestaties en het welbevinden. Bijna 1 op 3 van de 13- tot 15-jarigen die deelnamen aan het onderzoek gaf aan depressieve gevoelens te hebben. Van der Wurff: 'We hadden verwacht dat meer omega-3 vetzuren in het bloed zou samengaan met minder depressieve gevoelens. Dat verband hebben we niet gevonden voor omega-3 vetzuren, maar tot onze verrassing wel voor omega-6 vetzuren. Hoe dat komt, weten we niet – daar is aanvullend onderzoek nodig.' Een verband tussen omega-3 vetzuren en het functioneren van het brein was er wel: jongeren met meer omega-3 vetzuren in het bloed blijken sneller informatie te kunnen verwerken en zich beter kunnen concentreren.

Beter lezen en spellen, minder goed rekenen 

7-jarigen met meer omega-3 vetzuren in hun bloed blijken beter te kunnen lezen en spellen. Krijgen ze dat met de geboorte al mee? Als je kijkt naar de bloedwaarden van de moeder tijdens de zwangerschap en bij de geboorte van diezelfde kinderen, dan zie je géén verband met lezen en spellen op 7-jarige leeftijd. Maar… er is wel een verband met rekenen: meer omega-3 vetzuren in het bloed van moeder en kind bij zwangerschap en geboorte gaat samen met minder goed rekenen op 7-jarige leeftijd. Van der Wurff roept dan ook op om voorzichtig te zijn met het nemen van visoliesupplementen tijdens de zwangerschap: 'Er is een verband tussen de hoeveelheid omega-3 vetzuren in het bloed tijdens de zwangerschap en leren op latere leeftijd en dat verband is niet eenduidig positief.'

Van der Wurff heeft ook een experiment uitgevoerd met de jongeren die weinig omega-3 vetzuren in het bloed hadden. 'In het experiment, dat één jaar duurde, heeft een deel een placebo geslikt, een ander deel krillolie. Dat is een supplement rijk aan omega-3 vetzuren. Zo wilden we meten wat het effect is van een toename van omega-3 vetzuren in het bloed op leerprestaties en depressieve gevoelens. Jammer genoeg was om allerlei redenen de uitval onder de jongeren te groot om harde conclusies te kunnen trekken.'