Vingerafdrukken bepalen ons fingerspitzengefühl

Vingerafdrukken zijn altijd uniek, zelfs bij tweelingen vormen de kenmerkende ribbels op de vingertoppen een verschillend patroon. Ze zijn daarom zeer handig om mensen te identificeren, bijvoorbeeld om misdaden op te lossen. Maar tot nog toe was het hoogst onduidelijk waarom Moeder Natuur ons die huidlijntjes heeft meegegeven. Onderzoekers van de Universiteit van Umeå in Zweden geven nu gedeeltelijk antwoord op die vraag: ze zouden een belangrijke rol spelen in onze tastzin.

De wetenschappers kwamen tot dat besluit na een experiment waarbij ze focusten op sensorische neuronen, of gevoelszenuwcellen. Eén hand bevat tienduizenden van zulke zenuwcellen, die prikkels – zoals warmte, druk en trillingen – naar ons centraal zenuwstelsel leiden, waardoor we ze effectief voelen. Elk van die neuronen is verbonden met een minuscule zone in de huid, wat verklaart waarom we zo goed zaken kunnen aanvoelen met onze handen.

Tot nog toe was het wel nog onduidelijk hoe fijngevoelig een enkele sensorische neuron precies is. De Zweedse onderzoekers analyseerden daarom bij twaalf personen de elektrische activiteit van de gevoelszenuwcellen in hun vingertoppen, terwijl ze die stimuleerden door met papier met microscopisch kleine opbollende stippen over de huid te vegen. 

Zo konden ze in detail in beeld brengen waar op de vingertoppen de prikkels werden waargenomen. Die ‘gevoelige hotspots’ bleken heel erg klein te zijn, met een breedte van ongeveer 0,4 millimeter, wat niet toevallig ook de breedte is van de ribbels waaruit onze vingerafdrukken zijn opgemaakt. De hotspots volgden ook dezelfde patronen als de vingerafdrukken van de proefpersonen. Zo toont de studie voor het eerst dat de gevoelszenuwcellen gekoppeld zijn aan de ribbels op onze vingertoppen, waardoor onze tastzin langs deze unieke huidlijnen bijzonder fijnbesnaard is. We kunnen dus wel degelijk met reden spreken van een specifiek fingerspitzengefühl – letterlijk ‘vingertoppengevoel’.

De onderzoekers wijzen er wel op dat onze vingerafdrukken mogelijk ook nog andere functies hebben. Zo wordt al lang gedacht dat ze misschien nuttig zijn bij het vastpakken van zaken, door onze grip op dingen te verbeteren en water van onze handen te helpen verwijderen.