Beschermt zonnecrème onvoldoende tegen huidkanker?

nieuws Zonnecrème, zelfs met een hoge beschermingsfactor, is onvoldoende om melanoom, een kwaadaardige huidkanker, te voorkomen. Het vertraagt wel de ontwikkeling van melanoom. Dat schrijven Britse onderzoekers in het wetenschappelijke toptijdschrift Nature.

De wetenschappers onderzochten in het laboratorium op muizen hoe effectief zonnecrème is om bij blootstelling aan UV-stralen melanoom te voorkomen. Men weet nog niet hoe UV-licht melanoom kan veroorzaken. Men weet wel dat melanoom ontstaat wanneer een fout (mutatie) optreedt in het BRAF-gen, dat is het gen dat de groei van pigmentcellen in de huid controleert. Daarom maakten de onderzoekers gebruik van muizen met een abnormaal BRAF-gen. Een ander gen, het tumorsuppressor-gen 53 (Trp53), maakt dan weer eiwitten aan die pigmentcellen die ongecontroleerd beginnen te delen, weer tot de orde roept. Wanneer er ook in dat gen een fout ontstaat, valt dit controlesysteem weg en kunnen pigmentcellen uitgroeien tot huidkanker. Mensen met fouten in het Trp53 gen, ontwikkelen meestal andere types huidkanker dan melanoom.

Een groep pasgeboren BRAF-muisjes werden eenmalig blootgesteld aan UV licht (aan een dosis die lichte zonnebrand veroorzaakt) naast een controlegroep zonder BRAF-mutaties. Alle BRAF-muizen kregen melanomen, de groep zonder de mutatie niet.
Een tweede groep oudere BRAF-muisjes werd ofwel niet blootgesteld aan UV-licht, ofwel gedurende 6 maanden wekelijks bestraald met of zonder zonnecrème met beschermingsfactor 50 (‘total sun block’).

Bij de muizen die geen UV-licht kregen, kreeg 70% na gemiddeld 12 maanden een melanoom. Alle muizen die werden blootgesteld aan UV-licht kregen melanomen. Maar de muizen die werden ingesmeerd met zonnecrème ontwikkelden later en minder melanomen dan de niet-ingesmeerde muizen (binnen de 15 maanden in plaats van 7 maanden, en gemiddeld 1,5 melanoom tegenover 3 melanomen bij de niet-ingesmeerde muizen).
Bij 40% van de aan UV blootgestelde muisjes vonden de onderzoekers veranderingen in het Trp53-gen. In die groep kwamen ook meer melanomen voor.

De wetenschappers besluiten dat zonnecrème het hoge beschermingsfactor (met UVA- en UVB-filter) het risico op huidkanker wel vermindert en uitstelt, maar onvoldoende is om huidkanker te voorkomen. Zij pleiten dan ook voor bijkomende beschermingsmaatregelen, zoals wegblijven uit de zon tussen 11 en 15 uur, bedekkende kledij, schaduw opzoeken... Mensen met huidletsels die wijzen op een BRAF-mutatie (zoals veel of grote moedervlekken) moeten extra voorzichtig zijn.