Gerelateerde artikels
Koffie tegen hartkwalen: wanneer drink je best je koffie?
In dit artikel
Koffie tegen hartkwalen: wanneer drink je best je koffie?
dossier
Uit verschillende studies blijkt dat koffie kan bijdragen aan een lager risico op bepaalde ziektes, waaronder hart- en vaatziekten, al speelt het tijdstip waarop je koffie drinkt een grote rol. Dr. Ir. Eric De Maerteleire, auteur van verschillende boeken over gezondheid en gezonde voeding, geeft duiding.
Lees ook: Ozempic: is semaglutide ook het wondermiddel voor je hart?
Een koffie in de ochtend tegen hart- en vaatziekten
© Getty Images
In een Amerikaanse studie, waaraan 40.725 volwassenen deelnamen, onderzochten wetenschappers de relatie tussen koffiedrinkgewoonten en gezondheid. De deelnemers vulden uitgebreide vragenlijsten in over hun koffieconsumptie: hoeveel ze dronken, wanneer ze het dronken en hoe regelmatig ze koffie gebruikten. Deze gegevens werden gekoppeld aan statistieken over sterfte en doodsoorzaken, waardoor de onderzoekers interessante inzichten kregen.
Het onderzoek toonde aan dat koffie (mét cafeïne) vooral beschermend werkt wanneer het in de ochtend wordt gedronken. Mensen die de dag beginnen met koffie hadden een 16% lager algeheel sterfterisico en een indrukwekkende 31% lager risico om te overlijden aan hart- en vaatziekten, vergeleken met mensen die helemaal geen koffie dronken.
Een opvallende bevinding was dat er geen gezondheidsvoordelen werden waargenomen bij mensen die de hele dag door koffie dronken. Dit betekent dat het beschermende effect van koffie voornamelijk beperkt blijft tot degenen die koffie als onderdeel van hun ochtendroutine drinken. Van de deelnemers aan het onderzoek gaf 36% aan voornamelijk ’s ochtends koffie te drinken, terwijl 16% aangaf de hele dag door koffie te nuttigen. De overige 48% dronk geen koffie.
Lees ook: Moet je je ongerust maken als je hartkloppingen hebt?
Waarom maakt het tijdstip waarop je koffie drinkt zoveel uit?
Hoewel het onderzoek geen definitieve antwoorden gaf, hebben de onderzoekers een aantal theorieën voorgesteld. Volgens Dr. Lu Qi, hoogleraar aan de Tulane University in New Orleans en hoofdonderzoeker van de studie, kan het effect van koffie op het slaap-waakritme een belangrijke rol spelen.
In de ochtenduren is er doorgaans een duidelijke toename van sympathische activiteit als we wakker worden en uit bed stappen, een effect dat gedurende de dag verdwijnt en het laagste niveau bereikt tijdens de slaap. Het is dus mogelijk dat koffie drinken in de middag of avond het circadiaans ritme van sympathische activiteit verstoort. Veel mensen die de hele dag door drinken, hebben inderdaad last van slaapstoornissen. Wanneer mensen later op de dag of in de avond koffie drinken, kan dit het niveau van melatonine, een hormoon dat betrokken is bij het reguleren van slaap, verstoren. Dit kan leiden tot een verstoord slaap-waakritme en uiteindelijk invloed hebben op cardiovasculaire risicofactoren zoals een verhoogde bloeddruk en ontstekingen. Door koffie in de ochtend te drinken, wordt deze verstoring vermeden, waardoor de positieve effecten van koffie beter tot uiting komen.
Lees ook: Wat zijn de vroege symptomen van een hartaanval?
|
Het sympathische zenuwstelsel is onderdeel van het autonome zenuwstelsel. Het zou ook ons "automatisch" zenuwstelsel genoemd kunnen worden, aangezien het verantwoordelijk is voor veel functies waar men niet hoeft over na te denken om ze te controleren. Dit kan onder andere de controle van de hartslag, bloeddruk, spijsvertering, urineren en zweten omvatten. Het sympathische zenuwstelsel staat het meest bekend om zijn rol bij het reageren op gevaarlijke of stressvolle situaties. In deze situaties wordt het sympathische zenuwstelsel geactiveerd om de hartslag te versnellen, meer bloed te leveren aan delen van ons lichaam die meer zuurstof nodig hebben of andere reacties om ons te helpen uit gevaar te komen.
|
Hoeveel koffie kunnen we ’s ochtends dan best drinken?
Wel, de hoeveelheid koffie die in de ochtend wordt geconsumeerd, maakt geen groot verschil voor het beschermende effect. Of je nu twee tot drie koppen koffie drinkt of meer, het verlaagde risico blijft hetzelfde. Echter, bij mensen die slechts één kop koffie in de ochtend drinken, was het effect minder uitgesproken. Dit suggereert dat een iets hogere consumptie mogelijk gunstiger is, zolang het maar in de ochtend gebeurt.
Lees ook: 8 mogelijke symptomen van een hartaanval bij vrouwen
Conclusie
Koffie kan een positieve invloed hebben op je gezondheid – mits je het op de juiste manier drinkt. Het tijdstip waarop je koffie drinkt, lijkt net zo belangrijk te zijn als de hoeveelheid. Wil je optimaal profiteren van de gezondheidsvoordelen van koffie? Maak er dan een gewoonte van om ’s ochtends een kop of twee te drinken.
Daarnaast is het belangrijk te benadrukken dat koffie geen wondermiddel is. Een gezonde levensstijl, met een gebalanceerd dieet, voldoende beweging en voldoende slaap, blijft essentieel om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen.
Lees ook: Kan melatonine helpen om beter te slapen?
Bronnen:
https://www.hopkinsmedicine.org
https://sph.tulane.edu
Xuan Wang, Hao Ma, Qi Sun, Jun Li, Yoriko Heianza, Rob M Van Dam, Frank B Hu, Eric Rimm, JoAnn E Manson, Lu Qi (2025). Coffee drinking timing and mortality in US adults. Eur Heart J.; Jan 8:ehae871.
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
