Vulvodynie: branderige pijn aan vagina
dossier
Vrouwen met vulvodynie hebben tijdens seks last van een branderig, prikkend en rauw gevoel rond de vagina-opening. Het is een chronische conditie, die tenminste drie maanden aanhoudt en waarvoor geen specifieke medische oorzaak aantoonbaar is. Hoewel de aandoening vaak voorkomt, is ze nog weinig gekend, waardoor vaak geen (juiste) diagnose wordt gesteld. Nochtans is vulvodynie heel goed behandelbaar.
Lees ook: Pijn bij seks: oorzaken, symptomen en behandeling
Vaginale pijn: wat zijn de symptomen van vulvodynie?

Vaginale pijn bij vulvodynie
- Branderige of schurende pijn: Een veelvoorkomend symptoom dat voelt alsof de huid geïrriteerd of rauw is.
- Stekende of scherpe pijn: Sommigen ervaren plotselinge pijnscheuten of steken in de vulva.
- Droogheid en jeuk: Ondanks een normale vochtbalans kan de vulva droog of jeukend aanvoelen.
- Druk- of trekgevoel: Een onaangenaam gevoel van spanning of zwelling in het gebied.
Waar voel je pijn bij vulvodynie?
- Rond de vaginale opening, tussen de binnenste schaamlippen
- Over de volledige vulva
- Aan de clitoris
- Soms ook rond de anus
Wanneer treedt de pijn op?
- Tijdens seks met penetratie
- Bij het inbrengen van een tampon
- Tijdens het dragen van strakke kleding
- Tijdens fietsen of langdurig zitten
In andere gevallen kan de pijn spontaan optreden, zonder een directe prikkel. Dit kan continu aanwezig zijn of in aanvallen komen.
Diagnose: hoe wordt vulvodynie vastgesteld?
Nadat je de symptomen uitvoerig hebt besproken met een gynaecoloog, zal die een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hij zal met een nat wattenstaafje de specifieke zone aanraken om de gevoeligheid te bepalen, en kijkt nadien of er ook zichtbare veranderingen merkbaar zijn. Door voorzichtig een vinger in te brengen, gaat hij na of er onwillekeurige spierspanning van de bekkenbodemspieren voordoet. Het bestuderen van het slijmvlies gebeurt indien nodig met een smalle eendenbek, gezien de gevoeligheid van de zone.
Lees ook: 11 oorzaken van vaginale jeuk
Vulvodynie: wat is de oorzaak van vaginale pijn?
Lees ook: Vaginale infecties: het verschil tussen vaginitis, candidiasis en bacteriële vaginose
Vulvodynie en vaginisme: wat is het verschil?
Hoewel beide aandoeningen pijn in het vaginale gebied veroorzaken, zijn de oorzaken verschillend. Bij vaginisme ontstaat de pijn door een overmatige spanning van de bekkenbodemspieren, waardoor penetratie moeilijk of pijnlijk wordt. Bij vulvodynie kan er ook sprake zijn van spierspanning, maar dit is niet de primaire oorzaak van de pijn. |
Behandeling vulvodynie: wat helpt bij vaginale pijn?
- Er worden gunstige resultaten gemeld met geneesmiddelen die ook wel voor neuropathische afwijkingen worden voorgeschreven, dat is medicatie die de overgevoeligheid van de zenuwvezels rond de vagina vermindert door het signaal dat ze naar de hersenen versturen aan te passen.
- Je kan ook kiezen voor een lokale behandeling met crème met lidocaïne, die het vulvagebied tijdelijk gaat verdoven. Daarbij moet je wel rekening houden met de aangeraden maximale hoeveelheid, omdat lidocaïne makkelijk door de slijmvliezen in de circulatie kan worden opgenomen en bij te hoge concentraties intoxicaties kan veroorzaken.
- Daarnaast zijn er ook verzachtende crèmes te koop die speciaal gericht zijn op het verzorgen van het gebied rond de vulva. Ook die kunnen de pijnklachten, en dan vooral het brandende gevoel, tijdelijk wegnemen.
Als deze behandelingen geen verlichting bieden, kan een vestibulectomie eventueel wel een oplossing bieden. Bij een vestibulectomie wordt het oppervlakkig deel van het slijmvlies van de vaginale opening (vestibulum) verwijderd. Het wordt meestal poliklinisch uitgevoerd.
Wat kan je zelf doen?
- Vermijd penetratieseks tijdelijk: Dit helpt om herhaalde pijn en irritatie te voorkomen. Intimiteit blijft echter mogelijk op andere manieren, zoals kussen, strelen en manuele of orale stimulatie. Er zijn veel manieren om samen te genieten zonder pijn.
- Wees voorzichtig met verzorgingsproducten: Gebruik geen zepen, detergenten of geparfumeerde producten op de vulva, omdat deze de huid kunnen irriteren.
- Draag ademend ondergoed: Katoenen ondergoed laat de huid beter ademen en vermindert irritatie.
- Kies het juiste menstruatieproduct: Gebruik bij voorkeur katoenen maandverband of probeer menstruatie-ondergoed als alternatief.
Lees ook: Intimiteit in een relatie: meer dan seks
Wetenschappers vanuit verschillende disciplines slaan momenteel de handen in elkaar, omdat men zich meer en meer bewust wordt dat de etiologie en bijgevolg de behandeling van seksuele pijnstoornissen een multidisciplinaire aanpak vraagt. Daarbij is zowel een rol weggelegd voor de arts of gynaecoloog, als voor een bekkenbodemtherapeut, een seksuoloog en een psycholoog. Het opstellen van een universeel, evidence-based behandelprotocol is volop aan de gang. |
Bronnen:
https://www.bcm.edu
www.allesoverseks.be
www.vulvodynie.be
www.davinciclinic.be