Vulvodynie: branderige pijn aan vagina

dossier Vrouwen met vulvodynie hebben tijdens seks last van een branderig, prikkend en rauw gevoel rond de vagina-opening. Het is een chronische conditie, die tenminste drie maanden aanhoudt en waarvoor geen specifieke medische oorzaak aantoonbaar is. Hoewel de aandoening vaak voorkomt, is ze nog weinig gekend, waardoor vaak geen (juiste) diagnose wordt gesteld. Nochtans is vulvodynie heel goed behandelbaar.


Lees ook: Pijn bij seks: oorzaken, symptomen en behandeling

Vaginale pijn: wat zijn de symptomen van vulvodynie?

123_vagina_pijn_jeuk_2020.jpg
Vulvodynie wordt gekenmerkt door aanhoudende pijn in de vulva zonder duidelijke medische oorzaak. De aard en intensiteit van de klachten kunnen sterk variëren van persoon tot persoon.

Vaginale pijn bij vulvodynie


Vrouwen met vulvodynie beschrijven verschillende soorten pijn, waaronder:

  • Branderige of schurende pijn: Een veelvoorkomend symptoom dat voelt alsof de huid geïrriteerd of rauw is.
  • Stekende of scherpe pijn: Sommigen ervaren plotselinge pijnscheuten of steken in de vulva.
  • Droogheid en jeuk: Ondanks een normale vochtbalans kan de vulva droog of jeukend aanvoelen.
  • Druk- of trekgevoel: Een onaangenaam gevoel van spanning of zwelling in het gebied.

Waar voel je pijn bij vulvodynie?

De pijn kan zich op verschillende plekken bevinden:

  • Rond de vaginale opening, tussen de binnenste schaamlippen
  • Over de volledige vulva
  • Aan de clitoris
  • Soms ook rond de anus

Wanneer treedt de pijn op?

Bij veel mensen is de pijn uitlokbaar, wat betekent dat ze alleen optreedt bij contact of druk, zoals:

  • Tijdens seks met penetratie
  • Bij het inbrengen van een tampon
  • Tijdens het dragen van strakke kleding
  • Tijdens fietsen of langdurig zitten

In andere gevallen kan de pijn spontaan optreden, zonder een directe prikkel. Dit kan continu aanwezig zijn of in aanvallen komen.

De pijn bij vulvodynie houdt minimaal drie maanden aan en kan chronisch worden. Dit kan een grote impact hebben op het dagelijks leven, seksueel welzijn en mentale gezondheid.

Omdat de symptomen vaak wisselend en onvoorspelbaar zijn, is het belangrijk om medische hulp te zoeken voor een juiste diagnose en mogelijke behandelingen.

Diagnose: hoe wordt vulvodynie vastgesteld?

Nadat je de symptomen uitvoerig hebt besproken met een gynaecoloog, zal die een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hij zal met een nat wattenstaafje de specifieke zone aanraken om de gevoeligheid te bepalen, en kijkt nadien of er ook zichtbare veranderingen merkbaar zijn. Door voorzichtig een vinger in te brengen, gaat hij na of er onwillekeurige spierspanning van de bekkenbodemspieren voordoet. Het bestuderen van het slijmvlies gebeurt indien nodig met een smalle eendenbek, gezien de gevoeligheid van de zone.

Lees ook: 11 oorzaken van vaginale jeuk

Vulvodynie: wat is de oorzaak van vaginale pijn?

De exacte oorzaak van vulvodynie is nog niet bekend, maar er lijkt een verband te zijn met overgevoelige zenuwen rond de vagina. Bij vulvodynie reageren de zenuwen rond de vagina overmatig op prikkels zoals aanraking, druk, warmte of rekking. Hierdoor sturen ze een pijnsignaal naar de hersenen, zelfs bij onschuldige of milde stimuli.

Lees ook: Vaginale infecties: het verschil tussen vaginitis, candidiasis en bacteriële vaginose

Vulvodynie en vaginisme: wat is het verschil?

Hoewel beide aandoeningen pijn in het vaginale gebied veroorzaken, zijn de oorzaken verschillend. Bij vaginisme ontstaat de pijn door een overmatige spanning van de bekkenbodemspieren, waardoor penetratie moeilijk of pijnlijk wordt. Bij vulvodynie kan er ook sprake zijn van spierspanning, maar dit is niet de primaire oorzaak van de pijn.

Lees ook: Bacteriële vaginose: symptomen en behandeling

Behandeling vulvodynie: wat helpt bij vaginale pijn?

  • Er worden gunstige resultaten gemeld met geneesmiddelen die ook wel voor neuropathische afwijkingen worden voorgeschreven, dat is medicatie die de overgevoeligheid van de zenuwvezels rond de vagina vermindert door het signaal dat ze naar de hersenen versturen aan te passen. 
  • Je kan ook kiezen voor een lokale behandeling met crème met lidocaïne, die het vulvagebied tijdelijk gaat verdoven. Daarbij moet je wel rekening houden met de aangeraden maximale hoeveelheid, omdat lidocaïne makkelijk door de slijmvliezen in de circulatie kan worden opgenomen en bij te hoge concentraties intoxicaties kan veroorzaken.
  • Daarnaast zijn er ook verzachtende crèmes te koop die speciaal gericht zijn op het verzorgen van het gebied rond de vulva. Ook die kunnen de pijnklachten, en dan vooral het brandende gevoel, tijdelijk wegnemen. 


Als deze behandelingen geen verlichting bieden, kan een vestibulectomie eventueel wel een oplossing bieden. Bij een vestibulectomie wordt het oppervlakkig deel van het slijmvlies van de vaginale opening (vestibulum) verwijderd. Het wordt meestal poliklinisch uitgevoerd.

Wat kan je zelf doen?

  1. Vermijd penetratieseks tijdelijk: Dit helpt om herhaalde pijn en irritatie te voorkomen. Intimiteit blijft echter mogelijk op andere manieren, zoals kussen, strelen en manuele of orale stimulatie. Er zijn veel manieren om samen te genieten zonder pijn.
  2. Wees voorzichtig met verzorgingsproducten: Gebruik geen zepen, detergenten of geparfumeerde producten op de vulva, omdat deze de huid kunnen irriteren.
  3. Draag ademend ondergoed: Katoenen ondergoed laat de huid beter ademen en vermindert irritatie.
  4. Kies het juiste menstruatieproduct: Gebruik bij voorkeur katoenen maandverband of probeer menstruatie-ondergoed als alternatief.

Lees ook: Intimiteit in een relatie: meer dan seks

Wetenschappers vanuit verschillende disciplines slaan momenteel de handen in elkaar, omdat men zich meer en meer bewust wordt dat de etiologie en bijgevolg de behandeling van seksuele pijnstoornissen een multidisciplinaire aanpak vraagt. Daarbij is zowel een rol weggelegd voor de arts of gynaecoloog, als voor een bekkenbodemtherapeut, een seksuoloog en een psycholoog. Het opstellen van een universeel, evidence-based behandelprotocol is volop aan de gang.

Bronnen:
https://www.bcm.edu
www.allesoverseks.be
www.vulvodynie.be
www.davinciclinic.be

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: februari 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram

[ X ]

Blijf op de hoogte!

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.



Nee, bedankt